Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường nghe thấy thuật ngữ “chuyên ngành”, đặc biệt là đối với các bạn sinh viên. Hiện nay, cụm từ này được sử dụng phổ biến trong các lĩnh vực đào tạo của trường đại học và cao đẳng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc và quan tâm về ý nghĩa của chuyên ngành, cũng như sự khác biệt giữa ngành, chuyên ngành và chuyên môn.
1. Chuyên Ngành Là Gì?
Khi nhắc đến chuyên ngành, chúng ta thường hiểu rằng đó là một lĩnh vực học tập chuyên môn. Chuyên ngành chỉ tập trung vào một phần của một lĩnh vực nào đó, bao gồm các vấn đề, sự việc và công việc có mối quan hệ chặt chẽ với nhau.
Theo nghĩa hẹp hơn, chuyên ngành là các môn học thuộc một ngành tại các cơ sở giáo dục. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của chuyên ngành, chúng ta có thể tham khảo theo quy định tại điều 3 của Luật Giáo dục đại học 2012, đó là:
“4. Chuyên ngành đào tạo là một tập hợp những kiến thức và kỹ năng chuyên môn chuyên sâu của một ngành đào tạo”.
Từ đó, ta có thể thấy rằng một ngành học sẽ bao gồm nhiều chuyên ngành khác nhau. Ngành học đại diện cho một lĩnh vực hoạt động nghề nghiệp, khoa học cụ thể, trong khi chuyên ngành chỉ tập trung vào một phần kiến thức và kỹ năng chuyên môn sâu, độc lập trong một ngành được quyết định bởi cơ sở giáo dục đại học.
2. Vai Trò Của Chuyên Ngành:
Tìm hiểu về chuyên ngành, chúng ta nhận thấy rằng vai trò của chuyên ngành đào tạo cũng rất quan trọng. Việc đào tạo theo các chuyên ngành mang ý nghĩa đối với các trường đại học, người học và xã hội nói chung, đóng góp quan trọng vào đời sống kinh tế và xã hội. Cụ thể:
-
Vai trò của chuyên ngành đối với trường đại học:
- Các trường đại học và cao đẳng tại Việt Nam đang theo đuổi đào tạo chuyên ngành. Chuyên ngành đào tạo là cơ sở quan trọng để trường có cơ sở đánh giá và phân loại sinh viên dựa trên kết quả thi của từng chuyên ngành mà sinh viên đạt được.
- Việc có nhiều chuyên ngành tại trường đại học và cao đẳng tạo điều kiện đào tạo đa dạng và phong phú cho sinh viên, thu hút sinh viên theo học.
-
Vai trò của chuyên ngành đối với người học:
- Lợi ích lớn nhất của việc đào tạo chuyên ngành đối với người học là giúp họ giảm thiểu một lượng lớn kiến thức trong quá trình đào tạo tại các trường đại học, từ đó giúp họ định hướng rõ ràng về nghề nghiệp trong tương lai.
- Việc đào tạo chuyên ngành sẽ giúp người học nâng cao kiến thức và kỹ năng chuyên môn, từ đó tự đánh giá và tìm kiếm được công việc phù hợp với năng lực của bản thân.
-
Vai trò của chuyên ngành đối với xã hội:
- Vai trò của chuyên ngành đối với xã hội là tạo ra việc làm cho người lao động, đặc biệt là trong các ngành đòi hỏi kiến thức và chuyên môn sâu.
- Chuyên ngành đóng góp vào việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và lao động của Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt của xu hướng toàn cầu hóa, từ đó thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước.
- Chuyên ngành đóng góp vào sự sáng tạo của xã hội.
3. Một Số Vấn Đề Liên Quan Về Chuyên Ngành
Khi nào thì cần chọn chuyên ngành?
Khi các cá nhân bước chân vào trường đại học, thay vì học theo các môn như ở cấp III, sinh viên sẽ học kiến thức chung trong năm nhất và học kiến thức chuyên ngành trong các năm tiếp theo. Từ đó, khi chọn trường đại học mà mình yêu thích, sinh viên cần lựa chọn chuyên ngành phù hợp với bản thân, niềm đam mê và nghiên cứu lựa chọn các chuyên ngành học tập để đạt kết quả tốt nhất cho bản thân.
Một số trường cũng yêu cầu đăng ký nguyện vọng chuyên ngành và ngành cho sinh viên. Vì vậy, các bạn cần cân nhắc và suy nghĩ kỹ để lựa chọn chuyên ngành phù hợp.
Có thể thay đổi chuyên ngành sau khi đã lựa chọn hay không?
Mỗi trường đại học đều có nhiều chuyên ngành khác nhau. Dù đã hiểu ý nghĩa của chuyên ngành là gì, nhiều sinh viên vẫn cảm thấy bối rối và không biết cách lựa chọn chuyên ngành học tập phù hợp. Một trong những điều thú vị của đại học là người học có cơ hội được tiếp cận với nhiều môn học và có quyền lựa chọn chuyên ngành học phù hợp với bản thân. Vì vậy, sinh viên có thể lựa chọn và thay đổi chuyên ngành nếu cảm thấy không phù hợp với bản thân. Mỗi chuyên ngành thường yêu cầu những yêu cầu tiên quyết đối với chương trình học, vì vậy, mặc dù được phép thay đổi, sinh viên cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện thay đổi để tránh mất thời gian và học phí.
Các chuyên ngành đào tạo tại Việt Nam hiện nay:
Hiện nay, chưa có danh sách tất cả các chuyên ngành đào tạo ở Việt Nam, mà mỗi trường lại đưa ra các chuyên ngành đào tạo phù hợp với ngành của trường. Ngoài ra, các trường đại học cần tuân thủ quy định pháp luật nếu muốn mở các chuyên ngành khác nhau. Đối với việc mở chuyên ngành đào tạo, trường phải căn cứ vào các ngành được phép đào tạo và nhu cầu của xã hội theo quy định tại Điều 2 Thông tư 24/2017/TT-BGDĐT, ban hành danh mục đào tạo cấp IV trình độ đại học. Một số ngành và chuyên ngành hiện được phép giảng dạy tại các trường đại học bao gồm:
- Luật với các chuyên ngành: Luật Hiến pháp, Luật Hành chính, Luật Dân sự, Luật Hôn nhân gia đình, Luật so sánh, …
- Luật Kinh tế với các chuyên ngành: Luật Thương mại, Luật Lao động, Luật Thuế, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Cạnh tranh, …
- Khoa học giáo dục và đào tạo giáo viên: bao gồm các chuyên ngành như Giáo dục mầm non, Giáo dục tiểu học, Giáo dục đặc biệt, Sư phạm toán học, Sư phạm hóa học, …
- Nghệ thuật: bao gồm các chuyên ngành như Hội họa, Đồ họa, Điêu khắc, Thanh nhạc, …
- Báo chí và truyền thông: bao gồm các chuyên ngành như Báo chí, Truyền thông đa phương tiện, Truyền thông đại chúng, Công nghệ truyền thông, Thông tin – Thư viện, …
- Kinh doanh và quản lý: bao gồm các chuyên ngành như Quản trị kinh doanh, Marketing, Bất động sản, Tài chính – Ngân hàng, Bảo hiểm, …
4. Phân Biệt Ngành, Chuyên Ngành và Chuyên Môn
Ngành đào tạo (hoặc ngành học) là một tập hợp những kiến thức và kỹ năng chuyên môn trong một lĩnh vực hoạt động nghề nghiệp, khoa học cụ thể. Ngành đào tạo bao gồm nhiều chuyên ngành đào tạo. Tên ngành sẽ được ghi trên bằng tốt nghiệp đại học.
Chuyên ngành đào tạo là một tập hợp những kiến thức và kỹ năng chuyên môn chuyên sâu trong một ngành đào tạo. Tên chuyên ngành sẽ được ghi trên bảng điểm.
Chuyên môn được hiểu là những kỹ năng và kiến thức đã được đào tạo và được áp dụng vào một ngành nghề hoặc lĩnh vực cụ thể. Chuyên môn cũng được xem là yếu tố quan trọng được các nhà tuyển dụng đặt lên hàng đầu khi tuyển dụng nhân viên. Sự thành thạo trong chuyên môn giúp người lao động hoàn thành công việc một cách tốt đẹp. Chuyên môn là một yếu tố quyết định giá trị và năng lực của một nhân viên tại các công ty và doanh nghiệp. Để hoàn thành công việc tốt, mọi người đều cần có chuyên môn về công việc của mình.
Để tránh nhầm lẫn giữa ngành, chuyên ngành và chuyên môn khi đăng ký học tại các trường đại học và cao đẳng, học sinh và các bậc phụ huynh cần tra mã ngành trong danh mục ngành của quốc gia để chọn đúng ngành học, đồng thời ghi tên chuyên ngành trên bằng cử nhân đúng đắn.
Edit by dnulib.edu.vn: Xem thêm thông tin tại Dnulib
