Nhà nước ủng hộ mọi công dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Để đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện, người tham gia có thể đăng ký qua các điểm, đại lý thu Bảo hiểm xã hội hoặc đăng ký trực tiếp tại Cơ quan Bảo hiểm xã hội theo hướng dẫn.
1. Lợi ích khi tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện
Bảo hiểm xã hội tự nguyện là hình thức bảo hiểm xã hội mà người tham gia có thể chọn mức đóng và phương thức đóng dựa trên tổ chức và quy định của Nhà nước, không vì mục đích lợi nhuận. Người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng nhiều lợi ích đặc biệt như sau:
-
Hưởng lương hưu: Khi đủ điều kiện về thời gian tham gia Bảo hiểm xã hội và đủ tuổi nghỉ hưu, người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được hưởng lương hưu mỗi tháng không phụ thuộc nhiều vào con cháu. Lương hưu được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng, không lo khi đồng tiền mất giá.
-
Được cấp thẻ BHYT miễn phí: Khi hưởng lương hưu, người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được cấp thẻ Bảo hiểm y tế miễn phí, giúp giảm chi phí khi đi khám chữa bệnh.
-
Được Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí khi tham gia.
-
Được hưởng chế độ Bảo hiểm xã hội 1 lần: Trong trường hợp không muốn tiếp tục tham gia Bảo hiểm xã hội, người tham gia được quyền hưởng Bảo hiểm xã hội 1 lần theo quy định.
-
Hưởng chế độ tử tuất: Người thân được hưởng trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất theo quy định.
Lưu ý: Mọi công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc thì được quyền tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
2. Thủ tục đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện
Trong trường hợp người lao động muốn tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện (đăng ký lần đầu, đăng ký lại hoặc điều chỉnh đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện), họ phải nộp 01 bộ hồ sơ theo quy định tới đại lý thu hoặc cơ quan Bảo hiểm xã hội nơi cư trú. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện.
2.1 Hồ sơ mua Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người đăng ký Bảo hiểm xã hội tự nguyện cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm:
- Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế (Mẫu TK1-TS) do cơ quan Bảo hiểm xã hội hoặc các đại lý thu cung cấp.
Mẫu tờ khai mới nhất tính đến năm 2022 hiện tại là mẫu TK1-TS theo quyết định 505/QĐ-BHXH – https://dnulib.edu.vn.
Đại lý thu cần chuẩn bị hồ sơ gồm:
- Danh sách người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện (Mẫu D05-TS).
Lưu ý: Người tham gia cần xuất trình thêm thẻ căn cước công dân/ chứng minh thư để đối chiếu thông tin.
2.2 Thủ tục đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện
Để làm thủ tục đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện, người tham gia thực hiện theo trình tự các bước sau:
Người tham gia đăng ký mua Bảo hiểm xã hội tự nguyện tại cơ quan Bảo hiểm xã hội
Bước 1. Lập và nộp hồ sơ đăng ký mua
Hiện nay nhiều người tham gia băn khoăn không biết phải đăng ký mua Bảo hiểm xã hội tự nguyện ở đâu? Theo đó, người tham gia có thể lựa chọn lập và nộp hồ sơ cho cơ quan Bảo hiểm xã hội hoặc đóng trực tiếp cho Đại lý thu (có thể nộp tại UBND cấp phường/xã/thị trấn).
Trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho cơ quan Bảo hiểm xã hội:
- Kê khai Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế (Mẫu TK1-TS) sau đó nộp tại Bộ phận Một cửa của cơ quan Bảo hiểm xã hội hoặc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công các cấp.
- Người tham gia có thể nộp trực tiếp hoặc nộp qua dịch vụ bưu chính công ích để thuận tiện cho công việc nhất.
Trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho Đại lý thu:
- Kê khai Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế (Mẫu TK1-TS) nộp cho Đại lý thu.
- Đại lý thu lập Danh sách người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện (Mẫu D05-TS), Tờ khai Mẫu TK1-TS của người tham gia nộp cho cơ quan Bảo hiểm xã hội.
Đối với Đại lý thu: Trong trường hợp thực hiện giao dịch điện tử, Đại lý thu lập hồ sơ bằng phần mềm kê khai Bảo hiểm xã hội của Bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc của Tổ chức I- VAN; Ký điện tử trên hồ sơ và gửi đến Cổng thông tin điện tử Bảo hiểm xã hội Việt Nam hoặc qua Tổ chức I- VAN.
Bước 2: Nộp phí mua Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia có thể lựa chọn một trong các cách đóng tiền sau:
- Nộp tiền mặt cho cơ quan Bảo hiểm xã hội (trong trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho cơ quan Bảo hiểm xã hội).
- Nộp tiền mặt cho Đại lý thu (trong trường hợp người tham gia đóng trực tiếp cho Đại lý thu).
- Nộp tiền thông qua tài khoản ngân hàng hoặc hệ thống tiện ích thông minh theo phương thức đăng ký (có thể áp dụng trong mọi trường hợp).
Bước 3: Cơ quan Bảo hiểm xã hội tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định
Thời gian giải quyết hồ sơ không quá 05 ngày kể từ ngày cơ quan Bảo hiểm xã hội nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Bước 4. Nhận kết quả giải quyết gồm: Sổ Bảo hiểm xã hội
Người tham gia có thể lựa chọn các phương thức nhận kết quả cụ thể như sau:
- Người tham gia đóng trực tiếp cho cơ quan Bảo hiểm xã hội: nhận kết quả tại Bộ phận Một cửa của cơ quan Bảo hiểm xã hội hoặc tại Trung tâm Phục vụ hành chính công các cấp hoặc qua dịch vụ bưu chính.
- Người tham gia đóng trực tiếp cho Đại lý thu: nhận kết quả tại Đại lý thu.
- Trường hợp người tham gia đăng ký thông qua ngân hàng hoặc hệ thống tiện ích thông minh theo phương thức đăng ký nhận kết quả theo hình thức đăng ký.
Sau khi nhận sổ Bảo hiểm xã hội, người lao động cần giữ và bảo quản sổ Bảo hiểm xã hội cẩn thận. Sổ Bảo hiểm xã hội là căn cứ ghi lại thông tin tham gia Bảo hiểm xã hội của người lao động và là thành phần hồ sơ quan trọng để người lao động hưởng các chế độ Bảo hiểm xã hội theo quy định.
3. Phương thức đóng tiền Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện có thể lựa chọn các phương thức đóng phù hợp với thu nhập và tình hình kinh tế của mình. Cụ thể, các phương thức đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện người lao động được lựa chọn như bảng sau:
Lưu ý:
- Người tham gia không đóng Bảo hiểm xã hội và để quá thời điểm đóng thì coi là tạm dừng đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện.
- Trường hợp tạm dừng đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện sau đó muốn tham gia tiếp thì phải đăng ký lại mức thu nhập làm căn cứ đóng và phương thức đóng.
- Người tham gia có nguyện vọng đóng bù cho số tháng chậm đóng trước đó thì số tiền đóng bù được tính bằng tổng mức đóng các tháng chậm đóng áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư quỹ Bảo hiểm xã hội bình quân tháng do Bảo hiểm xã hội Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.
Ngoài ra, sau khi đăng ký đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện thì người tham gia được thay đổi phương thức đóng sau khi đã thực hiện xong phương thức đóng đã chọn trước đó.
4. Mức đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện và mức hỗ trợ đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Nhằm khuyến khích người lao động đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện và tạo điều kiện tối đa cho người lao động có thể tham gia, Nhà nước thực hiện chính sách hỗ trợ đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn.
4.1 Mức đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện theo quy định
Theo quy định tại Điều 87 Luật Bảo hiểm xã hội Việt Nam 2014, mức đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn. Trong đó mức thu nhập tháng của người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện lựa chọn được quy định như sau:
- Thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
- Cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện không phải đóng mức chênh lệch nếu Chính phủ điều chỉnh mức chuẩn hộ nghèo khi đã đóng theo phương thức đã đăng ký (3, 6, 12 tháng/lần hoặc một lần cho những năm về sau).
4.2 Mức hỗ trợ đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng Bảo hiểm xã hội hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, cụ thể:
- Bằng 30% đối với người thuộc hộ nghèo.
- Bằng 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo.
- Bằng 10% đối với các đối tượng khác.
Theo đó, từ 01/01/2022, người tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện từ năm 2022 được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng như sau:
- Mức hỗ trợ tiền đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng 30% đối với người thuộc hộ nghèo.
- Mức hỗ trợ tiền đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo.
- Mức hỗ trợ tiền đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng 10% đối với các đối tượng khác.
Thời gian người tham gia được hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng). Người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện từ 20 năm và đủ tuổi nghỉ hưu thì được hưởng lương hưu theo quy định.
Trên đây là hướng dẫn đăng ký bảo hiểm xã hội tự nguyện chi tiết và thông tin về mức đóng, mức hỗ trợ đóng Bảo hiểm xã hội tự nguyện mới nhất. Trong trường hợp người đăng ký tham gia thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, khi làm hồ sơ cần bổ sung các giấy tờ chứng minh khi đăng ký Bảo hiểm xã hội tự nguyện để được hỗ trợ mức đóng tối đa theo quy định.
Được chỉnh sửa bởi Dnulib.
