Lợi nhuận kế toán trước thuế là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và các tổ chức. Khi lợi nhuận kế toán trước thuế âm, điều này cho thấy doanh nghiệp đang gặp khó khăn và cần áp dụng các biện pháp tích cực để cải thiện tình hình. Trong trường hợp này, doanh nghiệp sẽ được miễn một số loại thuế kế toán, điều này cần được lưu ý.
1. Lợi nhuận kế toán trước thuế là gì
Lợi nhuận kế toán trước thuế, còn được gọi là EBIT (Earning Before Interest and Tax), là một chỉ số để đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Lợi nhuận trước thuế cho biết tổng lợi nhuận thu được trong kỳ (chưa trừ đi chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp) và là một chỉ tiêu quan trọng được báo cáo trong Báo cáo kết quả kinh doanh. Thông qua lợi nhuận kế toán trước thuế, các nhà quản lý có thể tính toán các chỉ tiêu quan trọng khác để đưa ra các chiến lược kinh doanh và phát triển phù hợp, cân đối doanh thu và chi phí để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.
2. Lợi nhuận kế toán trước thuế cho biết điều gì
Có ba trường hợp lợi nhuận kế toán trước thuế, mỗi trường hợp tương ứng với mức độ đánh giá hoạt động sản xuất kinh doanh riêng của doanh nghiệp như sau:
(1) Lợi nhuận kế toán trước thuế lớn hơn 0 (EBIT > 0)
Khi EBIT > 0, điều này cho thấy doanh nghiệp đang có lãi. Doanh thu đủ để bù đắp các chi phí và còn dư. Doanh nghiệp cần có kế hoạch mở rộng kinh doanh để tạo ra nhiều lợi nhuận hơn.
(2) Lợi nhuận kế toán trước thuế bằng 0 (EBIT = 0)
Khi EBIT = 0, điều này cho thấy hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp không có lợi nhuận. Doanh thu chỉ đủ để bù đắp các chi phí. Doanh nghiệp nên xem xét thay đổi chiến lược kinh doanh hoặc chuyển sang mô hình kinh doanh hiệu quả hơn, tận dụng tốt các khoản đầu tư.
(3) Lợi nhuận kế toán trước thuế nhỏ hơn 0 (EBIT < 0)
Khi EBIT < 0, điều này cho thấy doanh nghiệp đang gặp khó khăn và thua lỗ. Tổng doanh thu nhỏ hơn tổng chi phí đã bỏ ra. Doanh nghiệp sẽ không thể hoạt động nếu tình trạng này kéo dài. Doanh nghiệp cần chuyển đổi phương thức hoạt động kinh doanh, áp dụng các biện pháp tích cực để thu hẹp hoạt động, cắt giảm chi phí hoặc chuyển hướng kinh doanh sang các mặt hàng hoặc lĩnh vực khác.
3. Cách tính lợi nhuận trước thuế
Có hai cách tính lợi nhuận kế toán trước thuế thường được sử dụng. Tùy thuộc vào từng trường hợp, doanh nghiệp có thể áp dụng cách tính thuế phù hợp.
3.1. Tính lợi nhuận kế toán trước thuế dựa vào doanh thu và chi phí (tính theo chiều thuận)
Công thức tính là:
Lợi nhuận trước thuế (EBIT) = Tổng doanh thu - Giá vốn hàng bán - Chi phí bán hàng - Chi phí quản lý doanh nghiệp.Ví dụ: Năm 2022, Công ty A có tổng doanh thu từ hoạt động bán hàng là 50.000 triệu đồng, trong đó:
- Giá vốn hàng bán là 1 triệu đồng/sản phẩm.
- Tổng số sản phẩm đã bán là 20.000 sản phẩm.
- Chi phí trả lương nhân viên là 1.000 triệu đồng.
- Chi phí thuê mặt bằng và điện nước là 1.500 triệu đồng.
Lợi nhuận trước thuế của công ty A trong năm 2022 là: 50.000 – 1 x 20.000 – 1.000 – 1.500 = 27.500 triệu đồng.
3.2. Tính lợi nhuận kế toán trước thuế dựa vào lợi nhuận sau thuế và chi phí (tính theo chiều ngược)
Công thức tính là:
Lợi nhuận trước thuế (EBIT) = Lợi nhuận sau thuế + Chi phí lãi vay + Thuế TNDN.Ví dụ: Năm 2022, Công ty A có lợi nhuận ròng là 25.000 triệu đồng, trong đó:
- Chi phí trả tiền lãi trong năm là 1.500 triệu đồng.
- Thuế thu nhập doanh nghiệp công ty phải đóng là 1.000 triệu đồng.
Vậy lợi nhuận kế toán trước thuế = 25.000 + 1.500 + 1.000 = 27.500 triệu đồng.
4. Lợi nhuận kế toán âm doanh nghiệp vẫn có thể phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp
Trên thực tế, lợi nhuận kế toán trước thuế âm của doanh nghiệp vẫn có thể phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) do thuế TNDN được tính trên thu nhập tính thuế. Cụ thể, thuế TNDN phải nộp được tính như sau:
Thuế TNDN phải nộp = [Thu nhập tính thuế - Phần trích lập quỹ KH&CN (nếu có)] x Thuế suất thuế TNDN.Trong đó, thu nhập tính thuế TNDN được tính như sau:
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - (Thu nhập được miễn thuế + Các khoản lỗ được kết chuyển theo quy định).
Thu nhập chịu thuế = Doanh thu - Chi phí được trừ + Các khoản thu nhập khác.Doanh nghiệp chỉ không phải nộp thuế TNDN khi thu nhập tính thuế âm hoặc bằng 0. Chỉ tiêu lợi nhuận kế toán trước thuế âm không thể phản ánh được thu nhập tính thuế của doanh nghiệp, do đó, doanh nghiệp vẫn có thể phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.
