Tên gọi và địa phương
Người Ê Đê, còn được gọi là Anăk Ea Ðê, Ra Ðê, Ê-đê, Êgar, Ðê, là một dân tộc đặc biệt tại miền Trung Tây Nguyên. Nhóm địa phương của họ bao gồm Kpă, Adham, Krung, Mđhur, Ktul, Dliê, Hruê, Bih, Blô, Kah, Kdrao, Dong Kay, Dong Mak, Ening, Arul, Hwing và Ktlê. Tổng số dân của người Ê Đê là 331.1941 người (theo số liệu từ Tổng cục Thống kê năm 2009).
Ngôn ngữ và văn hóa
Người Ê Đê sử dụng tiếng nói thuộc nhóm ngôn ngữ Malayô-Pôlinêxia (ngữ hệ Nam Ðảo). Tiếng Ê Đê vay mượn từ vựng của ngôn ngữ Môn-Khmer và một số từ tiếng Pháp. Họ có tổng cộng 14 nhóm ngôn ngữ riêng biệt.
Người Ê Đê có một kho tàng văn học truyền miệng phong phú, bao gồm thần thoại, cổ tích, ca dao, tục ngữ và đặc biệt là các trường ca, sử thi. Họ có niềm đam mê ca hát, tấu nhạc và thường có năng khiếu trong lĩnh vực này. Các nhạc cụ phổ biến của người Ê Đê bao gồm cồng chiêng, trống, sáo, khèn, Gôc, Kni, đàn, Đinh Năm và Đinh Tuốc.
Người Ê Đê và lịch sử
Người Ê Đê đã cư trú ở miền Trung Tây Nguyên từ rất lâu. Họ là cư dân bản địa của vùng này và có một lịch sử dài đặc trưng.
Nhà sàn của người Ê Đê
Người Ê Đê có những ngôi nhà sàn độc đáo. Kiến trúc của những ngôi nhà này thể hiện rõ sự ảnh hưởng của đời sống hải đảo của người Ê Đê. Nhà sàn của họ có hình dạng giống một chiếc thuyền dài, với cửa chính mở phía trái và cửa sổ ở phía hông. Bên trong nhà có trần gỗ hình vòm giống mui thuyền. Một số buôn Ê Đê có hàng trăm ngôi nhà dài trông giống như một hạm đội thuyền Nam Đảo đang đi qua sóng giữa biển khơi. Đây là đặc điểm chung với các tộc người nói tiếng Mã Lai.
Trang phục của người Ê Đê
Người Ê Đê có phong cách trang phục riêng biệt. Nam giới thường để tóc ngắn và quấn khăn màu đen nhiều vòng trên đầu. Họ cũng thích đeo hoa tai và vòng cổ.
Trang phục nam của người Ê Đê gồm áo và khố (Kpin). Áo có hai loại chính, bao gồm áo dài trùm mông và áo dài dưới gối. Áo thường có các đường viền và các dải hoa văn trang trí, và loại áo Ktêh là áo có giá trị nhất. Khố cũng có nhiều loại và được phân biệt bằng độ dài và các hoa văn trang trí.
Phụ nữ Ê Đê thường để tóc dài buộc phía sau gáy. Họ thích đeo đồ trang sức bằng bạc hoặc đồng và vòng tay thường đeo thành cặp.
Tôn giáo và lễ hội
Phần lớn người Ê Đê theo đạo Tin Lành, được truyền bá từ Bắc Âu vào đầu thế kỷ 20. Lễ hội bỏ mả là một trong những lễ hội lớn của người Ê Đê, mang tính tang lễ và diễn ra trong vòng một đến ba năm kể từ khi người thân trong gia đình mất. Họ tin rằng khi chưa làm lễ bỏ mả, linh hồn người đã mất vẫn tiếp tục ở lại gần gia đình. Lễ bỏ mả được tổ chức để từ biệt người chết và tiễn người thân về nơi vĩnh viễn.
Người Ê Đê còn có nhiều lễ hội khác như lễ đón năm mới, lễ ăn cơm mới, lễ cúng bến nước để cầu mong mưa thuận, gió hòa, nguồn nước dồi dào và nhà cửa thịnh vượng.
Thông tin liên quan
Để biết thêm thông tin về người Ê Đê và văn hóa của họ, hãy truy cập vào trang web dnulib.edu.vn.
Edit by Dnulib
