Giới thiệu
Tìm kiếm các tài liệu khoa học là một công việc cực kỳ quan trọng trong y học thực chứng, không chỉ đối với giới y khoa mà còn đối với công chúng. Trong bài viết này, tôi xin giới thiệu đến các bạn về phương pháp tìm kiếm y văn sử dụng các công cụ trong Pubmed.
Pubmed và vai trò quan trọng của nó
Pubmed được coi là thư viện y tế toàn cầu. Mặc dù tập trung vào lĩnh vực y tế, Pubmed cũng bao gồm các lĩnh vực như xã hội học, tâm lý học và thậm chí là nông nghiệp. Đây là nguồn tham khảo không chỉ dành cho giới y tế mà còn cho luật sư, toà án, nhà khoa học xã hội và cả công chúng. Việc biết cách sử dụng Pubmed không chỉ là một kỹ năng cần thiết mà còn là một yếu tố quan trọng.
Các thông tin quan trọng có thể tìm thấy trong Pubmed
Tất cả các thông tin quan trọng liên quan đến y khoa và y tế đều có thể tìm thấy trong Pubmed. Ví dụ, bạn có thể tìm hiểu về tác dụng của tế bào gốc trong việc điều trị bệnh thoái hoá khớp, quá trình sản xuất vaccine tại Việt Nam, tình hình ung thư ở Việt Nam, hoặc các nghiên cứu liên quan đến chức danh GS có những đóng góp nào, v.v. Tất cả mọi thứ đều có thể tìm thấy trong Pubmed.
Cách tìm kiếm y văn sai lầm phổ biến
Khi tôi trò chuyện với các bạn trong lĩnh vực y học về cách tìm kiếm y văn, tôi thường hỏi họ thực hiện điều này như thế nào, và câu trả lời thường khiến tôi bất ngờ. Nhiều người trả lời rằng họ tìm kiếm bằng Google! Tuy nhiên, cũng có một số người nói rằng họ sử dụng Pubmed bằng cách tìm kiếm theo tiêu đề của bài báo. Một số khác nói rằng họ tìm kiếm trong sách giáo trình. Tuy nhiên, ở nước ngoài, rất ít người sử dụng sách giáo trình để tìm hiểu về nghiên cứu y khoa, vì thông tin trong sách thường đã lỗi thời khi sách được xuất bản.
Các phương pháp tìm kiếm y văn như vậy đều có nhược điểm. Sử dụng Google có thể giúp bạn tìm thấy các tài liệu liên quan, nhưng đồng thời cũng có rất nhiều thông tin vô ích. Bạn có thể tìm thấy các tạp chí không chính thống, các diễn đàn, các trang web của các nhóm lợi ích y khoa, các bác sĩ có ý kiến cá nhân, vv. Vì vậy, không bao giờ sử dụng Google để tìm kiếm y văn cho nghiên cứu hoặc điều trị bệnh nhân.
Phương pháp tìm kiếm vàng: Pubmed
Phương pháp tìm kiếm y văn tốt nhất là sử dụng Pubmed. Tuy nhiên, trong Pubmed có nhiều cách tìm kiếm khác nhau, nhưng tóm lại, có 5 cách chính:
- Tìm kiếm đơn giản (Simple Search)
- Tìm kiếm nâng cao (Advanced Search)
- Tìm kiếm lâm sàng (Clinical Query)
- Tìm kiếm theo PICO
- Sử dụng MeSH
Mỗi cách tìm kiếm có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Tuy nhiên, tìm kiếm đơn giản là cách dễ dùng nhất, chỉ cần nhập tên tác giả hoặc một vài từ khóa vào ô tìm kiếm, nhưng kết quả thường không chính xác. Ví dụ, nếu bạn tìm kiếm “Nguyen T”, bạn sẽ nhận được hàng ngàn bài báo có tên tác giả “Nguyen T”, và có thể không phải là bài mà bạn đang tìm kiếm. Hoặc nếu bạn tìm “right to life”, bạn sẽ nhận được những bài báo liên quan đến “right” và “left”!
Tìm kiếm nâng cao sử dụng các trường thông tin trong Pubmed như tên tác giả, địa chỉ công tác, tiêu đề, thời gian xuất bản, vv. Phương pháp này rất tốt vì cho kết quả chính xác, nhưng trong nhiều trường hợp, ít người biết thông tin đó, dẫn đến mất thời gian.
Tìm kiếm lâm sàng (Clinical Query) được thiết kế dành cho các bác sĩ bận rộn. Hầu hết các bác sĩ chỉ cần tìm kiếm thông tin liên quan đến chẩn đoán và điều trị. Do đó, Clinical Query được thiết kế để đáp ứng hai mục tiêu này.
PICO là cách tìm kiếm y văn dựa trên công thức P = bệnh nhân, I = can thiệp, C = so sánh/nhóm chứng, O = kết quả. Bạn cũng có thể thêm T = thời gian. Đây là một phương pháp tìm kiếm phổ biến cho những người tìm kiếm chứng cứ cho nghiên cứu.
Trong bài giảng này, tôi sẽ giới thiệu với các bạn 4 phương pháp tìm kiếm trên. Tôi sẽ không giới thiệu MeSH vì nó thay đổi liên tục và phức tạp một cách không cần thiết. Địa chỉ bài giảng là:
Ngoài ra, tôi cũng muốn giới thiệu cho các bạn bài giảng số 8 trong chủ đề loãng xương. Bài số 8 tập trung vào yếu tố nguy cơ gãy xương.
Được chỉnh sửa bởi Dnulib.
