Đài Nghiên – Tháp Bút là hai công trình kiến trúc tại khu di tích Đền Ngọc Sơn. Mặc dù nhỏ bé và không huy hoàng, nhưng chúng mang trong mình những giá trị văn hóa, lịch sử và nghệ thuật cao cả. Đó là nơi khắc ghi những niềm tin của những tri thức xưa trong thời kỳ lịch sử đất nước lầm than.
Lịch sử Đài Nghiên – Tháp Bút
Hai công trình này được xây dựng vào năm 1865 dưới thời vua Tự Đức, dưới sự chỉ đạo của Đặng Huy Tá và Nguyễn Văn Siêu, hai vị quan lớn của Hà Nội lúc bấy giờ.
Tháp Bút Hồ Gươm được xây dựng trên núi Độc Tôn. Theo truyền thuyết, ngày xưa chúa Trịnh Doanh đã cho đắp núi Độc Tôn và thành lập đàn tế tại đây sau khi đánh bại giặc. Nguyễn Văn Siêu sau đó đã xây dựng Tháp trên núi này với mong muốn: “Núi biểu trưng cho chiến công, tháp tượng trưng cho văn hóa, tháp nhờ núi mà cao thêm, núi nhờ tháp mà được truyền mãi.”
Nguyễn Văn Siêu (1854 – 1872) là một nhà quan, nhà giáo và nhà nghiên cứu văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 19. Ông đã được người dân gọi là “Thánh” Siêu. Trong thời gian làm quan từ năm 1838 – 1854, ông đã sửa chữa Đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc và xây dựng Đài Nghiên – Tháp Bút sau khi về sinh sống tại Hà Nội.
Công trình Tháp Bút ở Hồ Gươm
Tháp Bút ở đâu?
Tháp nằm ở phía ngoài lối vào Đền Ngọc Sơn. Nó được xây dựng trên núi Độc Tôn, một ngọn núi đá xếp có đường kính 12m và chiều cao 4m.
Tháp Bút có ý nghĩa biểu trưng cho văn hiến của đất nước. Đây là một công trình mang giá trị nghệ thuật và lịch sử sâu sắc, hình thành bởi tinh thần dân tộc.
Tháp Bút có bao nhiêu tầng?
Tháp có hình vuông và gồm năm tầng. Đỉnh Tháp là một ngòi bút lông dựng ngược chỉ lên trời, cán và ngòi bút cao 0.9m. Tổng chiều cao của công trình là 28m. Ba tầng giữa tháp có khắc 3 chữ “Tả Thanh Thiên” bằng chữ Hán, có nghĩa là “Viết lên trời xanh”. Đây là biểu trưng cho tinh thần cao cả của những nhà văn và học giả thời xưa.
Một số địa điểm du lịch gần Tháp Bút – Đài Nghiên:
- Tháp Rùa
- Nhà hát lớn Hà Nội
- Nhà thờ lớn Hà Nội
- Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục
- Bốt Hàng Đậu
- Tràng Tiền Plaza
Công trình Đài Nghiên
Đài Nghiên nằm trên mái của lớp cổng thứ 3 trên đường vào Đền Ngọc Sơn. Để thể hiện ý nghĩa của bút, cần phải có nghiên với quy mô tương xứng.
Đài Nghiên được tạo từ một khối đá xanh nguyên khối, có hình trái đào cắt ngang theo chiều dọc và được khoét lõm vào lòng chảo. Nghiên có kích thước khoảng 0.97m dài, 0.8m rộng và 0.3m cao. Trên nghiên có khắc 64 chữ Hán do Thần Siêu viết, mang ý nghĩa sâu sắc. Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu cho rằng chữ trên đài đã bị chỉnh sửa và đục bớt nhiều từ so với bản gốc của cụ Siêu.
Có lời kể rằng, trong một ngày năm, du khách khi đến tham quan khu di tích Đền Ngọc Sơn sẽ được chứng kiến cảnh tượng kỳ diệu khi ánh mặt trời chiếu thẳng vào lòng nghiên của Tháp Bút.
Có thể thấy trong khu di tích Đền Ngọc Sơn, Đài Nghiên – Tháp Bút là hai công trình mang ý nghĩa triết lý, thể hiện văn hóa dân tộc với giá trị nghệ thuật và lịch sử cao. Cụ Nguyễn Văn Siêu đã gắn nhiều tâm huyết vào hai công trình này để tôn vinh sự cống hiến của những bậc sĩ phu thời xưa và tinh thần nền văn hóa của dân tộc. Qua hơn 150 năm, Đài Nghiên – Tháp Bút vẫn tồn tại và giữ trọn vẹn những giá trị văn hóa và lịch sử, mang trong mình vẻ đẹp cổ kính và yên bình giữa thành phố thủ đô sôi động.
Chỉnh sửa bởi: Dnulib
