Tia UV, hay còn được biết đến với cái tên tia cực tím, đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp vitamin D tự nhiên, phòng ngừa nhiều bệnh như loãng xương, ung thư ruột kết, và vảy nến. Ngoài ra, tia UV còn làm tăng hưng phấn và ngăn ngừa trầm cảm. Tuy nhiên, tiếp xúc với tia UV ở mức cường độ mạnh có thể gây nhiều tác hại nghiêm trọng. Vậy tia UV thực sự tồn tại ở đâu? Và tia cực tím gây hại cho sức khỏe như thế nào?
Tia UV là gì?
Theo giải thích của các chuyên gia, tia UV là loại tia tử ngoại có bước sóng thấp nhưng tần số cao. Mắt người không thể nhìn thấy được tia này. Tia UV được chia thành ba loại gồm UVA, UVB và UVC. Trong số đó, đa số tia UVC đã bị lớp Ozone hấp thụ, do đó tác động của tia UV lên cơ thể con người chủ yếu là UVA và UVB. Trong đó, UVA chiếm 95% và UVB chiếm 5%.
Như đã đề cập ở đầu bài viết, tia UV có tác dụng kích thích quá trình tổng hợp vitamin D tự nhiên, giúp cơ bắp khỏe mạnh, ngăn ngừa loãng xương và một số bệnh ngoài da. Tuy nhiên, khi tiếp xúc với tia tử ngoại với mức độ cao thường xuyên, nó sẽ gây ra nhiều tác động xấu đến sức khỏe và làn da.
Những hậu quả của tia UV
Da xỉn màu
Số lượng melanin càng nhiều, da càng dễ bị sạm đen và không đồng đều màu sắc. Sự tăng sản melanin bắt nguồn từ quá trình hình thành tế bào sắc tố. Quá trình này được kích thích bởi tia UV khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Lão hóa da nhanh chóng
Một trong những tác động dễ quan sát nhất của tia UV đối với da là làm gia tăng quá trình lão hóa. Khi tiếp xúc với tia tử ngoại trong thời gian dài, cấu trúc biểu bì da sẽ thay đổi. Da mất nước dẫn đến tình trạng khô, dễ bong tróc và sần sùi. Da trở nên nhăn nheo, mất độ đàn hồi và sự săn chắc, xuất hiện nhiều vết nám và tàn nhang. Đây là hậu quả của việc suy giảm collagen do tia UV gây ra.
Ung thư da
Hậu quả nghiêm trọng nhất của tia UV chính là tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư da như ung thư tế bào biểu mô, ung thư tế bào melanoma, và ung thư tế bào có vảy. Trong số này, hơn 80% trường hợp ung thư da là ung thư tế bào biểu mô đáy. Bệnh lý này phát triển chậm và ít có khả năng di căn, nhưng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Ung thư tế bào biểu mô đáy thường được phát hiện ở các vị trí tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời như cổ và đầu.
Mắt bị tổn thương và các bệnh về mắt
Ngoài tác động lên da, tia UV còn có ảnh hưởng xấu đến thị giác. Khi mắt tiếp xúc thường xuyên với tia UV, rủi ro bị đục thủy tinh thể sẽ tăng. Đây là một loại tổn thương mắt khi thủy tinh thể dần trở nên mờ đi, nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây mất thị lực vĩnh viễn. Ngoài ra, loại tia này còn tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt khác như mụn thịt, ung thư mí mắt, thoái hóa điểm vàng,…
Kích thích hình thành khối u ác tính
Các khối u ác tính thường hình thành từ tế bào sắc tố, chúng dễ lan toả và tăng nguy cơ tử vong. Ở những vị trí tiếp xúc với tia UV trong thời gian dài, khối u ác tính xuất hiện dễ dàng hơn so với các khu vực khác trên cơ thể. Dấu hiệu dễ nhận biết nguy cơ hình thành khối u ác tính bao gồm nốt ruồi phát triển với kích thước lớn hơn 2mm, có ngứa hoặc đau, hoặc nốt ruồi thay đổi màu sắc và kích thước.
Tia UV hiện diện ở đâu?
Phần lớn tia UV có trong ánh nắng mặt trời. Trên 10% tia cực tím trong ánh nắng mặt trời chiếu xuống mặt đất. Tia UV có khả năng xuyên qua mây và các bề mặt khác, vì vậy ngay cả khi ở trong bóng râm, ta vẫn phải đối mặt với tác động của tia UV từ ánh nắng mặt trời. Ngoài ánh nắng mặt trời, tia UV cũng tồn tại trong ánh sáng đèn huỳnh quang và đèn Halogen.
Trên đây là những giải đáp cho câu hỏi về tia UV hiện diện ở đâu và những hậu quả mà loại tia này gây ra đối với sức khỏe. Tổng quát, tia UV mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, nhưng chúng ta cần tránh tiếp xúc trực tiếp với nó trong thời gian dài. Điều này sẽ giúp tránh được những tác động xấu cho sức khỏe và làn da của chúng ta. Hy vọng thông tin hữu ích trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về việc chăm sóc sức khỏe và bảo vệ làn da của mình.
Bản dịch được chỉnh sửa bởi Dnulib.
