1. Lịch sử chủ quyền
Trong thời kỳ Pháp thuộc, Chính phủ Pháp tiếp tục thực thi chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Từ những năm 1925 và 1927, Pháp tiến hành điều tra trên Hoàng Sa và duy trì tuần tra trên quần đảo. Trong giai đoạn từ 1930 đến 1933, Pháp cũng đã đặt quân đội trên Trường Sa. Năm 1933, Pháp sáp nhập quần đảo Trường Sa vào tỉnh Bà Rịa (Nam Kỳ) và năm 1938 đã thành lập đơn vị hành chính trên Hoàng Sa thuộc tỉnh Thừa Thiên. Ngoài các hoạt động đó, Pháp còn đặt cột mốc, xây hải đăng, trạm khí tượng, và trạm vô tuyến điện trên hai quần đảo này. Trên trường quốc tế, Pháp đã nhiều lần phản đối yêu sách chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo Hoàng Sa.
Năm 1950, Pháp chuyển quản lý quần đảo Hoàng Sa cho Chính phủ Việt Nam Cộng hoà. Tại Hội nghị San Francisco năm 1951, đại diện Chính phủ Việt Nam Cộng hoà đã khẳng định chủ quyền lâu đời của Việt Nam đối với hai quần đảo này. Về mặt hành chính, năm 1956, chính quyền Sài Gòn quyết định quần đảo Trường Sa thuộc tỉnh Phước Tuy và năm 1961, chuyển quần đảo Hoàng Sa từ tỉnh Thừa Thiên vào tỉnh Quảng Nam. Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hoà Miền Nam Việt Nam đã tuyên bố khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Năm 1975, sau cuộc chiến, Nhà nước Việt Nam tiếp quản các đảo do quân đội đang giữ ở quần đảo Trường Sa, bao gồm đảo Trường Sa, Sơn Ca, Nam Yết, Song Tử Tây, Sinh Tồn và An Bang. Từ đó đến nay, Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng, khẳng định quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là một phần không thể tách rời của lãnh thổ Việt Nam.
2. Quần đảo Hoàng Sa – Nhìn từ Đà Nẵng
Chúng tôi đi từ đường Phạm Văn Đồng – một trong những con đường chính của TP Đà Nẵng đi ra biển. Xe chúng tôi tiếp tục di chuyển đến đường Hoàng Sa, một con đường rộng, trang trọng, với nhiều cây cảnh đô thị, nhà hàng, khách sạn, và nằm song song với bãi biển. Đường Hoàng Sa có chiều dài 15,51 km, bắt đầu từ ngã ba đường Võ Văn Kiệt, đường Trường Sa đến Bãi Bắc thuộc bán đảo Sơn Trà.
Tại đây, chúng tôi gặp gỡ những người đồng nghiệp nhiệt tình. Dưới ánh nắng gay gắt, họ đã dẫn chúng tôi đến Bảo tàng TP, các cửa hàng sách báo và thư viện để tra cứu, tìm kiếm thông tin về quần đảo Hoàng Sa.
Những thông tin mà chúng tôi tìm thấy xác nhận điều đầu tiên rõ ràng: Việt Nam là quốc gia đầu tiên trên thế giới chiếm hữu và thực thi chủ quyền trên quần đảo Hoàng Sa, ít nhất từ thế kỷ XVII. Việc chiếm hữu và thực thi chủ quyền này đã diễn ra liên tục, hòa bình, và tuân thủ nguyên tắc luật pháp và quốc tế. Tất cả những khẳng định này được chứng minh bằng đủ các bằng chứng pháp lý và tư liệu lịch sử trong các giai đoạn lịch sử có liên quan.
Trong quá khứ, từ thế kỷ XVII đến đầu thế kỷ XIX, tổ chức Đội Hoàng Sa là một minh chứng quan trọng cho việc xác lập và thực thi chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa. Đội Hoàng Sa được thành lập ở cửa biển Sa Kỳ và Cù Lao Ré thuộc tỉnh Quảng Ngãi. Nhiệm vụ của Đội Hoàng Sa là thu lượm các sản vật từ các tàu đắm và các hải sản quý từ vùng biển quần đảo Hoàng Sa. Họ cũng thực hiện việc đo đạc thủy trình vùng biển này. Tại xã An Vĩnh, nay thuộc thôn An Vĩnh, xã Tự Kỳ, vẫn còn di tích của ngôi miếu Hoàng Sa, vốn được xây để thờ bộ xương đầu của con cá voi (theo truyền thuyết được binh Đội Hoàng Sa đưa từ Hoàng Sa về) và thờ lính Hoàng Sa. Tuy ngôi miếu này đã bị phá hủy trong thời kỳ chiến tranh, nhưng bộ xương cá voi và thần linh của miếu đã được chuyển sang lăng Thánh gần đó.
Tại huyện đảo Lý Sơn, vẫn còn Âm Linh Tự, hay còn gọi là miếu Hoàng Sa, tại thôn Tây, xã Lý Vĩnh, hay còn gọi là phường An Vĩnh xưa, và Âm Linh Tự ngoài trời ở xã Lý Hải, hay còn gọi là phường An Hải xưa. Ngày nay, tại các nhà thờ, đình làng ở xã An Vĩnh và làng An Hải, cả trên đất liền và ngoài đảo Cù Lao Ré, vẫn còn tục tế đình và lễ khao quân tế sống để tưởng nhớ lính Đội Hoàng Sa vào ngày 20-2 âm lịch hàng năm. Gia đình của những người đã từng làm lính Hoàng Sa cũng có tổ chức tục lễ tương tự và vẫn giữ bài văn khao lề thế lính Hoàng Sa, bao gồm một nửa chữ Hán, một nửa chữ Nôm.
3. Các tranh chấp và tuyên bố ứng xử
Hiện nay, tình hình liên quan đến hai quần đảo trở nên rất phức tạp. Một số nước ven Biển Đông cũng nêu yêu sách chủ quyền đối với quần đảo này, dẫn đến tranh chấp song phương với Trung Quốc về quần đảo Hoàng Sa và tranh chấp đa phương đối với quần đảo Trường Sa. Vì sự phức tạp của tranh chấp chủ quyền này, quá trình tìm giải pháp sẽ kéo dài. Với mong muốn duy trì hoà bình và ổn định ở Biển Đông, vào năm 2002, ASEAN và Trung Quốc đã ký Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông.
4. Quần đảo Hoàng Sa – Nhìn từ Đà Nẵng
Trên mảnh đất Hoàng Sa thiêng liêng này, ngư dân các tỉnh miền Trung hàng ngày ra khơi đánh bắt, khai thác hải sản. Các con tàu mang Quốc kỳ Việt Nam vẫn lung linh trên biển Đông. Những người dân, những con tàu nằm gần quần đảo Hoàng Sa là những biểu tượng sống để khẳng định chủ quyền Hoàng Sa thuộc về Việt Nam.
Để biết thêm thông tin chi tiết và cập nhật, bạn có thể truy cập trang web dnulib.edu.vn.
Thông tin được chỉnh sửa bởi Dnulib.
