Câu chuyện về đại thắng mùa Xuân Kỷ Dậu 1789
Trong lịch sử Việt Nam, đại thắng mùa Xuân Kỷ Dậu 1789 được tạo nên bởi sức mạnh quật khởi của những người nông dân và tình yêu quê hương của toàn dân dưới sự chỉ huy tài tình của người anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ.
Nguyễn Huệ – anh hùng áo vải
Nguyễn Huệ sinh năm 1753 tại thôn Kiên Mỹ, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định. Ông là con trai thứ hai của ông Hồ Phi Phúc. Tổ tiên của Nguyễn Huệ có nguồn gốc từ Nghệ An và đã theo chúa Nguyễn vào Nam để xây dựng sự nghiệp. Ngay từ khi mới 18 tuổi, Nguyễn Huệ đã chứng kiến cảnh lầm than cực khổ của người dân quê nhà và không chịu nổi sự chuyên quyền của Quốc phó Trương Phúc Loan. Với sự bàn bạc với anh trai Nguyễn Nhạc và em trai Nguyễn Lữ, Nguyễn Huệ quyết định lên vùng Tây Sơn thượng đạo để xây dựng căn cứ cho cuộc khởi nghĩa. Trên đó, nhờ có sách lược khôn khéo, phong trào của ba anh em Nguyễn nhanh chóng nhận được sự ủng hộ của đông đảo nhân dân trong vùng. Quân lực của nghĩa quân Tây Sơn phát triển một cách nhanh chóng. Mùa thu năm 1773, Nguyễn Huệ chỉ huy một đạo quân đánh chiếm thành Quy Nhơn, sau đó tiến đánh Quảng Ngãi, Phú Yên, Bình Thuận… Chỉ trong thời gian ngắn, dưới sự chỉ huy mưu lược của Nguyễn Huệ, nghĩa quân Tây Sơn đã chiếm được một vùng lãnh thổ rộng lớn từ Quảng Nam đến Bình Thuận…
Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa
Ngày 29-1-2020 (mồng 5 Tết Canh Tý), hàng nghìn người đã dâng hương và tham dự Lễ kỷ niệm 231 năm Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa (1789-2020) tại gò Đống Đa (Hà Nội). Trong khoảng thời gian từ năm 1771 đến 1788, trong cuộc hành trình thống nhất đất nước, dưới sự chỉ huy tài ba của Nguyễn Huệ, phong trào Tây Sơn đã đánh bại chính quyền nhà Nguyễn ở Đàng Trong, giành được toàn bộ lãnh thổ phía Nam, xóa bỏ ranh giới chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài, tiêu diệt chính quyền nhà Trịnh, chiếm lĩnh lãnh thổ Đàng Ngoài, và xóa bỏ chính quyền nhà Lê… Những thành quả đáng chú ý này đặt nền móng cho cuộc thống nhất đất nước sau này.
Cuộc chiến cuối cùng với quân Thanh
Vào cuối năm 1788, quân Thanh với 29 vạn quân xâm lăng nước Việt. Nhận được tin cấp báo của Ngô Văn Sở và Ngô Thì Nhậm, những người đang chỉ huy trấn giữ phòng tuyến Tam Điệp – Biện Sơn, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung, và lễ xuất quân ra Bắc để chặn đứng cuộc xâm lăng của quân Thanh. Trên đường đi, quân đội của Quang Trung nhanh chóng tăng lực lượng. Tại Thọ Hạc (Thanh Hóa), Quang Trung cử binh sĩ dừng chân nghỉ ngơi và tổ chức lễ thế sư. Trong buổi lễ trọng đại, trước ba quân, vua Quang Trung tuyên bố: “Đánh cho lịch sử biết rằng đất nước Nam có chủ”. Trước khi bước vào cuộc sống chung với quân Thanh, Quang Trung đã cho các chiến binh Tây Sơn được ăn Tết trước. Vào nửa đêm Ba mươi tháng Chạp, quân đội của Quang Trung mở cuộc tiến công và nhanh chóng đánh chiếm hạ đồn Gián Khẩu (Ninh Bình), sau đó là đồn Hà Hồi. Mồng 5 Tết Kỷ Dậu (1789), Quang Trung chỉ huy nghĩa binh tập trung lực lượng để tiêu diệt hoàn toàn quân địch ở Ngọc Hồi và Đống Đa. Quân Thanh bị bất ngờ và hoảng sợ, không kịp mặc áo giáp, không kịp đóng yên ngựa, tất cả tranh nhau tháo chạy tán loạn. Tướng quân Sầm Nghi Đống quyết tự tử ở Đống Đa, Hứa Thế Hanh và Thượng Duy Thăng bị giết chết, còn chủ tướng Tôn Sỹ Nghị và đám tay chân phải bỏ chạy về quê.
Chiến công vĩ đại của Quang Trung
Trước khi bước vào cuộc sống hòa bình với quân Thanh, Quang Trung tổ chức cho các chiến binh Tây Sơn được ăn Tết trước. Với tiến công liên tiếp, quân đội của Quang Trung nhanh chóng đánh bại quân Thanh tại Gián Khẩu (Ninh Bình) và Hà Hồi. Mồng 5 Tết Kỷ Dậu (1789), Quang Trung chỉ huy nghĩa binh tiến hành trận đánh quyết định ở Ngọc Hồi và Đống Đa. Quân Thanh bị lừa và hoảng sợ, không kịp chuẩn bị, tất cả tranh nhau tháo chạy tán loạn. Sự chiến thắng này diễn ra đúng thời khắc Giao thừa, khiến mọi người ở Thăng Long-Đông Đô vô cùng vui mừng. Dân chúng tràn đầy niềm hạnh phúc, mang ra hết mâm cơm, bánh chưng, thịt mỡ, dưa hành… để cùng vui mừng trong không khí Tết ngập tràn niềm vui và hòa bình. Hoa đào Nhật Tân đỏ tươi xen lẫn áo bào sạm màu khói súng của những anh hùng áo vải Quang Trung – Nguyễn Huệ và quân đội Tây Sơn. Mọi người quây quần nhảy múa, ca hát cùng nhau đón Tết muộn – Tết chiến thắng.
Tầm nhìn chiến lược và tài dùng người của Quang Trung
Quang Trung – Nguyễn Huệ không chỉ là một thiên tài quân sự mà còn là một vị thủ lĩnh có tài dùng người. Ông đã lựa chọn những người tài giỏi, không quan trọng xuất thân hay vị trí của họ. Ông có câu nói: “Một cây gỗ không chống nổi tòa nhà to”, ý chỉ rằng không thể làm một việc lớn mà không có người giỏi giang. Sau khi đánh đuổi quân Thanh, Quang Trung đã mời gọi nhân tài và kêu gọi quan liêu, dân chúng để tìm ra những người có tài năng, mưu lược, và khả năng giúp đỡ đất nước. Ông đã khai thác tài năng của những người từ triều Lê-Trịnh và không quan trọng đến Đàng Trong hay Đàng Ngoài, miễn là họ có tài và tâm thực sự. Nhiều người từ triều Lê đã trở thành cộng sự đắc lực của Quang Trung và đóng góp quan trọng cho chính quyền Tây Sơn. Điều đáng chú ý là Quang Trung biết cách tận dụng những người này và biến họ từ đối lập thành những người cộng tác tích cực, góp phần quan trọng cho triều đại Tây Sơn.
Di sản vĩ đại của Quang Trung-Nguyễn Huệ
Hơn 230 năm đã trôi qua, nhưng câu chuyện vĩ đại về Quang Trung-Nguyễn Huệ và cuộc khởi nghĩa Tây Sơn vẫn còn đọng lại trong lòng người dân Việt Nam. Thành tựu của người anh hùng áo vải Quang Trung-Nguyễn Huệ và đoàn quân Tây Sơn yêu nước đã ghi dấu ấn sâu đậm trên đất nước. Nghìn năm văn hiến của Thăng Long-Đông Đô, sông nước Tiền Giang, Rạch Gầm-Xoài Mút và nhiều vùng quê yêu dấu khác vẫn tiếp tục lan toả câu chuyện về công lao vĩ đại của Quang Trung-Nguyễn Huệ và quân đội Tây Sơn yêu nước trong truyền thống của dân tộc Việt Nam.
TRẦN VĨNH THÀNH
