Cách gõ Telex và VNI là hai công cụ phổ biến dùng để nhập liệu tiếng Việt có dấu. Mỗi loại công cụ này có cách gõ riêng với những kỹ thuật và quy tắc riêng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách gõ Telex, VNI và VIQR trong Unikey.
1. Nguyên tắc chung của 3 kiểu gõ Telex, VNI và VIQR
Trong bảng chữ cái tiếng Việt, ta thường thấy các chữ cái có dấu như ă, ớ, â, ứ,… Để nhập được các chữ có dấu, bạn cần gõ chữ trước và sau đó gõ các dấu tương ứng. Mỗi kiểu gõ trong tiếng Việt có quy định riêng cho các phím bấm của dấu thanh, dấu móc và dấu mũ. Do đó, khi gõ, bạn có thể dùng phím dấu ngay sau chữ gốc.
Tuy nhiên, việc này sẽ làm cho việc bỏ dấu không nhất quán trong các từ. Ví dụ, từ “toán” có thể bị viết thành “tóan”. Trong Unikey, khi gõ, bạn nên đặt dấu ở cuối từ và Unikey sẽ tự động đặt dấu sao cho phù hợp với chữ cái. Nếu bạn muốn viết chữ hoa, bạn có thể sử dụng hai phím Shift và Caps Lock.
2. Cách gõ Telex
Cách gõ Telex sử dụng các phím sau đây:
- S: dấu sắc
- F: dấu huyền
- R: dấu hỏi
- X: dấu ngã
- J: dấu nặng
- Z: xoá dấu đã đặt
Khi bạn muốn xoá dấu đã ghi sai, bạn chỉ cần sử dụng phím Z để xoá đi, sau đó gõ lại. Ví dụ, từ “quanrz” có thể gõ thành “quan”. Khi bạn không muốn có dấu hỏi, chỉ cần thêm chữ Z để xoá dấu hỏi thành từ “quan”. Lưu ý rằng chữ Z chỉ xoá dấu khi bạn đang gõ từ. Nếu bạn đã di chuyển khỏi từ đang gõ, phím Z sẽ không xoá dấu.
Nếu bạn muốn gõ chữ “ư”, bạn có thể thay thế bằng chữ “w” và sau đó thêm chữ gốc và dấu. Đối với các chữ “ă”, “đ”, “ê”, “ô”, bạn gõ như sau:
- AA = â
- DD = đ
- EE = ê
- OO = ô
- UOW = ươ
Bảng mã 1 byte sử dụng font chữ hoa sẽ giúp bạn viết được chữ hoa có dấu. Đối với các font chữ thường, bạn có thể gõ được các chữ cái in hoa không dấu như Ô, Ứ, Đ, Ă,…
Khi gõ sai dấu, bạn có thể gõ đè lên dấu mới. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng chữ cái đó chưa được di chuyển khỏi từ đang gõ. Khi gõ chữ có dấu, bạn nên gõ từ có dấu ở cuối để tránh việc đặt sai dấu chính tả trong tiếng Việt.
3. Cách gõ VNI
Thay vì sử dụng các chữ cái để gõ dấu như Telex, VNI sử dụng các phím số để gõ dấu trong tiếng Việt. Các phím gõ tiếng Việt theo kiểu VNI bao gồm:
- 1: dấu sắc
- 2: dấu huyền
- 3: dấu hỏi
- 4: dấu ngã
- 5: dấu nặng
- 6: dấu mũ trong các chữ â, ê, ô
- 7: dấu móc trong các chữ ư, ơ
- 8: dấu trăng trong chữ ă
- D9: chữ đ
- 0: xóa dấu thanh
Bạn gõ các dấu mũ, móc, trăng ở cuối từ và sau đó gõ chữ cái gốc và các con số. Ví dụ, bạn gõ “duong9772” để nhập từ “đường”. Bảng mã 1 byte sử dụng font chữ hoa sẽ giúp bạn viết được các chữ có dấu, còn font chữ thường chỉ viết được chữ hoa không dấu. Tương tự với kiểu Telex, nếu bạn di chuyển ra khỏi từ đang gõ, bạn sẽ không thể xoá dấu.
4. Cách gõ VIQR
Việc nhập liệu theo kiểu VIQR và bảng mã VIQR là hai khái niệm khác nhau. Kiểu gõ là phương pháp nhập ký tự tiếng Việt độc lập với bảng mã, trong khi bảng mã là cách biểu diễn các ký tự tiếng Việt. Kiểu gõ VIQR có thể được sử dụng với bảng mã Unicode, TCVN, VNI,…
Các phím gõ tiếng Việt theo kiểu VIQR bao gồm:
- ‘ (ký tự ngoặc đơn) -> dấu sắc
- ` (ký tự huyền) -> dấu huyền
- ? -> dấu hỏi
- ~ (ký tự ngã) -> dấu ngã
- . (ký tự chấm) -> dấu nặng
- ^ -> dấu mũ trong các chữ â, ê, ô
-
- -> dấu móc trong các chữ ư, ơ
- ( -> dấu trăng trong chữ ă
- DD -> chữ đ
- 0 -> xóa dấu thanh
- Space -> phím thoát dấu
Với bảng mã 1 byte, bạn cần sử dụng font chữ hoa để gõ được dấu. Đối với font chữ thường, bạn sẽ không thể gõ được chữ cái hoa có dấu. Nếu bạn muốn sửa dấu sai giống cách gõ Telex hoặc VNI, chuột lúc này chưa được di chuyển khỏi từ đang gõ.
Để nhập các dấu hỏi mà không bị Unikey xử lý, bạn hãy nhấn phím thoát trước khi gõ các phím đó. Ví dụ, “tan?” sẽ thành “tản”, “tan ?” sẽ thành “tan?”.
Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững cách sử dụng Telex, VNI và VIQR trong Unikey. Hi vọng bạn sẽ áp dụng các kiến thức này một cách dễ dàng khi làm việc trên máy tính.
dnulib.edu.vn
