Đại tràng là một phần của hệ tiêu hóa và đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kiến thức về vị trí, chức năng và cấu tạo của bộ phận này. Bài viết dưới đây sẽ giúp giải đáp 9 câu hỏi thắc mắc phổ biến nhất về đại tràng.
Tên gọi khác của đại tràng là gì?
Trong cơ thể con người có hai loại ruột: ruột non và ruột già. Ruột non được kết nối với dạ dày và xử lý phần giữa của quá trình tiêu hóa. Trong khi đó, ruột già, hay còn được gọi là đại tràng, là một phần cuối cùng của quá trình tiêu hóa, nơi chất thải được đẩy ra khỏi cơ thể.
Đại tràng là một bộ phận quan trọng của hệ tiêu hóa con người và còn được gọi là intestinum crassum hoặc colon để phân biệt với các loại động vật khác. Đặt tên đại tràng cũng giúp dễ dàng xác định các loại bệnh liên quan đến bộ phận này.
Vị trí của đại tràng ở đâu?
Theo quá trình tiêu hóa con người, thức ăn đi qua miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, và kết thúc ở đại tràng trước khi ra khỏi cơ thể qua hậu môn. Đại tràng nằm trong hệ tiêu hóa ở một phần ống tiêu hóa và nằm ở vị trí cuối cùng, kết nối với hậu môn.
Kích thước của đại tràng là bao nhiêu?
Đại tràng rộng hơn ruột non nhưng ngắn hơn. Độ dài trung bình của đại tràng khoảng 4,9 feet (~1,5 mét), chỉ bằng khoảng 1/4 độ dài của ruột non và 1/5 độ dài của ống tiêu hóa. Tuy nhiên, chiều dài của đại tràng có thể khác nhau tùy thuộc vào giới tính và kích thước của mỗi người. Trung bình, đại tràng của người Việt Nam dài khoảng 1,48m.
Cấu tạo của đại tràng như thế nào?
Đại tràng gồm ba phần chính: manh tràng, kết tràng và trực tràng. Ranh giới giữa manh tràng và kết tràng là nơi ruột non kết nối với ruột già. Van hồi manh tràng nằm ở vị trí nối ruột non và ruột già, có chức năng ngăn không cho các chất trong ruột già trào ngược lên ruột non. Mỗi phần của đại tràng có chức năng riêng biệt.
Manh tràng: Manh tràng có hình dạng giống túi, dài khoảng 6-7cm và đường kính khoảng 7cm. Vị trí của manh tràng nằm dưới khu vực ruột kết. Phần đầu của manh tràng có một đoạn hình dạng giống ngón tay, dài trung bình 9cm và đường kính 0,5-1cm, được gọi là ruột thừa.
Trực tràng là ống thẳng đứng dài khoảng 15cm, liên kết với kết tràng sigma và kết thúc ở hậu môn. Trực tràng có hai cơ vòng để kiểm soát hoạt động đóng và mở cửa trực tràng. Hoạt động xảy ra sau bàng quang ở nam giới và sau tử cung ở nữ giới.
Chức năng chính của đại tràng là gì?
Đại tràng đóng vai trò chủ yếu trong ba chức năng sau:
- Hấp thụ nước và chất điện giải
- Sản xuất và hấp thụ vitamin
- Hình thành và đẩy phân
Đại tràng tiếp tục hấp thụ nước và chất dinh dưỡng từ chất thải khó tiêu hóa, làm cho chất thải trở nên rắn và tạo thành phân. Đại tràng lưu trữ phân trước khi được thải qua hậu môn. Quá trình này được điều khiển bởi trực tràng co bóp, tạo áp lực để phân di chuyển xuống trực tràng. Trực tràng chứa phân và tạo ra nhu cầu tiêu đại tiện.
Các chức năng khác của đại tràng bao gồm:
- Hấp thụ nước và chất điện giải: Nước được hấp thụ thông qua quá trình thẩm thấu và các chất điện giải như natri và kali cũng được hấp thụ hoặc tiết ra tùy thuộc vào nhu cầu của cơ thể.
- Sản xuất/hấp thụ vitamin: Vi khuẩn trong đại tràng sản xuất và cung cấp các loại vitamin cần thiết cho cơ thể, như vitamin K và vitamin B.
- Chức năng bài tiết: Phân được đẩy qua trực tràng thông qua quá trình co bóp và mở cửa trực tràng, cho phép chất thải được xả ra khỏi cơ thể.
Những bệnh thường gặp ở đại tràng là gì?
Viêm đại tràng truyền nhiễm: Gây ra bởi vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng, thường xảy ra khi ăn phải thực phẩm hoặc uống nước bị ô nhiễm. Một số nguyên nhân phổ biến là Escherichia coli, Campylobacter, Shigella và Salmonella.
Bệnh viêm ruột: Bao gồm bệnh Crohn và viêm loét đại tràng, làm viêm và gây tổn thương đường tiêu hóa. Nguyên nhân không rõ ràng, nhưng có thể do phản ứng miễn dịch bất thường.
Polyp đại tràng: Là sự tăng sinh tế bào không bình thường trên lớp niêm mạc đại tràng hoặc trực tràng, phần lớn là ung thư không ác tính. Một số polyp có thể phát triển thành ung thư.
Túi thừa – Viêm túi thừa: Các túi phát triển trong niêm mạc đại tràng do suy yếu của các lớp cơ. Có thể gây ra đau bụng và thay đổi nhu động ruột. Phổ biến ở người lớn tuổi.
Thiếu máu cục bộ: Xảy ra khi lượng máu đến đại tràng giảm, có thể gây viêm hoặc tổn thương đại tràng. Các nguyên nhân phổ biến là xơ vữa động mạch, huyết áp thấp, cục máu đông và tắc ruột.
Loạn sản đại tràng: Sự bất thường của các tế bào trên niêm mạc đại tràng dẫn đến các tế bào không bình thường. Chưa phải là ung thư, nhưng có thể tiến triển thành ung thư.
Ung thư đại tràng: Ung thư xảy ra ở đại tràng hoặc đại tràng dưới gần trực tràng. Bắt nguồn từ polyp đại tràng và có thể phát triển thành ung thư.
Có thể kiểm tra đại tràng bằng những phương pháp nào?
Có nhiều cách để kiểm tra sức khỏe đại tràng:
- Nội soi đại tràng: Sử dụng ống mềm có gắn camera để kiểm tra toàn bộ tình trạng và phát hiện bất thường hoặc tổn thương bên trong đại tràng.
- Chụp CT đại tràng: Sử dụng hệ thống máy CT để chụp cắt lớp đại tràng và tạo ra hình ảnh chi tiết về vị trí và các vấn đề liên quan đến đại tràng mà không cần sử dụng ống nội soi.
Làm sạch đại tràng bằng cách nào?
Làm sạch đại tràng là một cách quan trọng để bảo vệ và cải thiện chức năng đại tràng. Các biện pháp an toàn bao gồm:
- Ăn các thực phẩm giúp làm sạch đại tràng như súp lơ xanh, nước trái cây, ngũ cốc, chanh và rau quả.
- Sử dụng dung dịch thụt rửa đại tràng, nhưng chọn sản phẩm chứa thành phần tự nhiên và tránh các hóa chất mạnh.
- Thực hiện các bài tập vận động đơn giản để cải thiện hệ tiêu hóa.
Làm thế nào để bảo vệ tốt cho đại tràng?
Để cải thiện sức khỏe và bảo vệ đại tràng, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Duy trì chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh.
- Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc, trái cây và rau quả.
- Uống đủ nước hàng ngày.
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và thực phẩm chế biến có chất bảo quản.
- Tập thể dục hàng ngày.
- Ngừng hút thuốc lá và hạn chế uống rượu, bia.
- Bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.
- Tham gia kiểm tra sàng lọc để theo dõi sức khỏe đại tràng.
Hãy bắt đầu xây dựng một chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh ngay từ bây giờ để bảo vệ tốt cho đại tràng và cả cơ thể của bạn!
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị y khoa. Để biết chính xác tình trạng của mình, hãy tới bệnh viện và tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Đánh giá và tư vấn phác đồ điều trị cụ thể cần được thực hiện bởi các chuyên gia y tế sau khi thăm khám trực tiếp.
Xem thêm thông tin tại Dnulib
