Mỗi khu vực đều có cách gọi người trong gia đình khác nhau, chỉ cần nghe cách gọi là có thể biết họ đến từ đâu và vai trò của họ là gì. Nói chung, vấn đề này khá phức tạp nếu không biết, vì vậy để dễ hiểu, tôi sẽ chia sẻ về sơ đồ cách gọi người trong gia đình và cách xưng hô chung và riêng của ba miền.
1. Điểm chung của 3 miền:
-
Anh của cha: Ở cả ba miền đều gọi là “Bác”.
-
Vợ của anh cha: Ở cả ba miền đều gọi là “Bác”.
-
Em trai của cha: Ở cả ba miền đều gọi là “Chú”.
-
Vợ em trai của cha: Ở cả ba miền đều gọi là “Thím”.
-
Em gái của mẹ: Ở cả ba miền đều gọi là “Dì”.
-
Em trai của mẹ: Ở cả ba miền đều gọi là “Cậu” – người ở Trung gọi là “Cụ”.
-
Vợ em trai của mẹ: Ở cả ba miền đều gọi là “Mợ” – người ở Trung gọi là “Mự”.
2. Điểm riêng:
-
Chị của cha:
- Ở Bắc gọi là “Bác”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Cô” (hoặc “O”).
-
Chồng chị của cha:
- Ở Bắc gọi là “Bác”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Dượng” (hoặc “Trượng”).
-
Em gái của cha:
- Ở Bắc và Nam gọi là “Cô”.
- Ở Trung gọi là “O”.
-
Chồng em gái của cha:
- Ở Bắc gọi là “Chú”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Dượng” (hoặc “Trượng”).
-
Anh trai của mẹ:
- Ở Bắc gọi là “Bác”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Cậu” – người ở Trung gọi là “Cụ”.
-
Vợ anh trai của mẹ:
- Ở Bắc gọi là “Bác”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Mợ” – người ở Trung gọi là “Mự”.
-
Chị của mẹ:
- Ở Bắc gọi là “Bác”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Dì”.
-
Chồng chị của mẹ:
- Ở Bắc gọi là “Bác”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Dượng” (hoặc “Trượng”).
-
Chồng em gái của mẹ:
- Ở Bắc gọi là “Chú”.
- Ở Trung và Nam gọi là “Dượng” (hoặc “Trượng”).
-
Anh chị em họ: Ở cả ba miền đều gọi là “Anh”, “Chị”, “Em” như anh chị em ruột. Tuy nhiên, cấp bậc anh chị em họ có thể dựa trên tuổi tác cá nhân, và đặc biệt ở miền Trung, tuỳ thuộc vào vị trí trong gia đình. Ví dụ, người em trai của cháu lớn tuổi hơn cháu 20 tuổi nhưng vẫn gọi cháu là “Anh” và cháu gọi lại là “Chú” (tức là chú em).
-
Bác, chú, cô, dì… gọi các con anh em ruột của mình là “Cháu”. Trong cách xưng hô với anh chị em của cha mẹ, người Bắc ưu tiên tuổi tác khi gọi anh, chị cha và mẹ là “Bác”, và cấp nhỏ hơn là “Chú”, “Cậu”, “Cô”, “Mợ” và không dùng từ “Dượng”.
Nên biết thêm:
Người Nam và Trung ưu tiên sự nội ngoại, sự thân sơ.
“Dì” luôn nằm trong họ hàng ngoại, không phụ thuộc vào tuổi tác, “Cô” (hoặc “O”) luôn nằm trong họ hàng nội, không phụ thuộc vào vai trò là chị hay em của cha.
“Chú” chỉ dùng cho em cha, thuộc về họ hàng nội.
Người không thuộc dòng máu cha mẹ được gọi là “Dượng” (hoặc “Trượng”), “Mợ”, “Thím” để phân biệt với “Bác”, “Chú”, “Cô”, “Cậu” là anh em ruột.
“Cách gọi Bác Gái” (vợ anh trai của cha) là một ngoại lệ.
Để dễ nhớ, chỉ cần nhớ những từ xưng hô đi kèm: “bác bác”, “cô dượng”, “dì dượng”, “cậu mợ”, “chú thím”.
Thông tin được chỉnh sửa bởi dnulib.edu.vn
