Nguồn gốc tên gọi địa danh ở Sài Gòn: Phần 10: Ngã tư Hàng Xanh (Hàng Sanh)

0
47
Rate this post

Ngã tư Hàng Xanh là một trong những điểm giao thông quan trọng nhất tại Sài Gòn – Gia Định suốt từ thời gian khai phá đến hiện tại. Nơi đây cũng chính là vị trí đặc biệt kết nối con đường thiên lý hướng Bắc, từ Gia Định đi đến kinh đô Huế.

Đỉnh cao của kết nối giao thông

Trước đây, từ Gia Định có ba con đường thiên lý dẫn ra ba hướng khác nhau: Đường thiên lý đi về phía Tây là Cao Miên, đường thiên lý đi về phía Nam là hướng lục tỉnh (phía Tây Nam Bộ ngày nay). Tuy nhiên, đường thiên lý quan trọng nhất là hướng Bắc, trực tiếp đến kinh đô Huế từ ngã tư Hàng Xanh. Trước kia, con đường này được gọi là đường Cái Quan và ngày nay được biết đến với tên gọi QL1.

Ngã tư Hàng Xanh trước năm 1975

Ngã tư Hàng Xanh thuộc tỉnh Gia Định trước năm 1975, là điểm giao của hai con đường Hùng Vương (hay còn gọi là đường Hồng Thập Tự, hiện nay là đường Xô Viết Nghệ Tĩnh) và đường Xa Lộ Sài Gòn – Biên Hòa. Xa Lộ Biên Hòa trước đây kéo dài cho đến cầu Phan Thanh Giản (nay là cầu Điện Biên Phủ), và đoạn đường từ cầu này đến ngã tư Hàng Xanh hiện tại là một phần của đường Điện Biên Phủ.

Bản đồ chỉ dẫn các tên đường ở Ngã tư Hàng Xanh. Đường thẳng là qua cầu Tân Cảng để đi Biên Hòa, quẹo trái để tới tỉnh Gia Định, Bà Chiểu, quẹo phải để tới trung tâm Sài Gòn.

Nguyên nhân tên gọi Hàng Xanh

Giải thích về tên gọi Hàng Xanh, giả thuyết phổ biến nhất là vì ngày xưa, khu vực này trồng rất nhiều cây sanh, một loại cây lớn cùng họ với đa, đề và si…

Cây Sanh được trồng dọc hai bên đường Bạch Đằng ngày nay kéo dài đến ngã tư này. Vì vậy, đường Bạch Đằng cũng thường gọi là đường Hàng Sanh trong quá khứ.

Dễ hiểu vì lẽ đó, Sài Gòn từng là một rừng rậm và cho đến giữa thế kỷ 20 còn lưu lại nhiều dấu tích của các loại cây trên mảnh đất này. Có rất nhiều địa danh ở Sài Gòn được đặt tên dựa trên các loại cây, như cây Vắp (Gò Vắp), cây Sung, cây Quéo, cây Điệp, cây Thị, cây Trâm, cây Gõ, Vườn Xoài, Vườn Chuối, Vườn Trầu, Vườn Lài… và có thể cả cây Gòn trong cái tên Sài Gòn.

Ngã tư Hàng Sanh trước và sau năm 1975

Trước những năm 1960, Ngã tư Hàng Sanh là một ngã ba, cho đến đầu những năm 1960, sau khi xây dựng cầu Tân Cảng (nay là cầu Sài Gòn), một nhánh đường mới đi Biên Hòa được tạo ra và được biết đến là Xa Lộ Biên Hòa, khi đó ngã tư này mới trở thành Ngã tư Hàng Sanh 4 ngả.

Bảng chỉ dẫn các tên đường ở Ngã tư Hàng Sanh 4 ngả. Đi thẳng là qua cầu Tân Cảng để đi Biên Hòa, quẹo trái để đến tỉnh Gia Định, Bà Chiểu, quẹo phải để đến trung tâm Sài Gòn.

Vào thời kỳ Đệ Nhất Cộng Hòa, đây đã là một giao lộ đồng mức hiện đại, với hệ thống dải phân cách, phân luồng và đèn tín hiệu giao thông được chôn sâu dưới lòng đất và vẫn sử dụng tốt cho đến năm 1995.

Khi nhà thơ Kiên Giang – Hà Huy Hà lên Sài Gòn học, ông đã ở trọ tại khu vực Hàng Sanh vào năm 1943. Sau đó, ông có sáng tác bài thơ “Nhạc Xe Bò” với đoạn như sau:

Đêm xưa trăng mới lênNghe xe bò qua cầu Hàng SanhNhạc xe bò vang vọng trờiKhô khan và cô đơn, mong manh và buồnBánh xe lăn lên dốc cầu

Sau năm 1975, bài thơ “Đêm, Nhớ Trăng Sài Gòn” của thi sĩ Du Tử Lê được nhạc sĩ Phạm Đình Chương phổ nhạc và có đoạn nhắc đến Hàng Xanh:

Đêm về theo hàng xe quaNhớ tới xa lộ, nhớ đến nhà Hàng Xanh.

Tên “xa lộ” trong bài thơ – bài hát này thực chất là Xa lộ Sài Gòn – Biên Hòa, như đã được đề cập trước đó, xuất phát từ cầu Phan Thanh Giản (nay là cầu Điện Biên Phủ), đi qua ngã tư Hàng Sanh rồi thẳng đến Biên Hòa.

Ảnh chứng về Hàng Xanh – Hàng Sanh trước năm 1975:

Ngay giữa ngã tư, có một ngôi chùa vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay, chính là chùa Phước Viên đã được thành lập từ năm 1928.

chuyenxua.net

—–

Chủ sở hữu trang web: Dnulib
Link trang web: Dnulib