Với những đồi đá tai mèo trên Cao nguyên đá Đồng Văn (Hà Giang), cây ngô là người bạn đồng hành không thể thiếu. Dù đồi đá, người dân H’Mông luôn tận dụng từng hốc đá nhỏ để trồng cây ngô xanh mướt. Đây là nguồn để nuôi sống và phát triển nền nông nghiệp của bản làng. Cuộc sống của người H’Mông trên núi cao Tây Bắc Việt Nam tương đối khó khăn và gắn bó với thiên nhiên. Với địa hình khắc nghiệt nhưng thiên đường thiên nhiên tuyệt đẹp, người H’Mông chịu khó, cần cù và sống đơn giản, mộc mạc nhưng vẫn toát lên nét đặc sắc, thú vị của bản sắc văn hóa dân tộc. Khám phá ẩm thực của người Mông, chắc hẳn bạn sẽ bị ấn tượng bởi một món ăn bình dị nhưng đặc biệt – đó là mèn mén.
Mèn mén – Món ăn cơ bản và đặc trưng của người Mông
Trước đây, mèn mén là món ăn chính, là “cơm” hàng ngày của người Mông. Dù cuộc sống của họ đã thay đổi và phong phú hơn, mèn mén vẫn giữ vai trò chủ đạo trong bữa ăn hằng ngày. Điều này chứng tỏ mèn mén đã gắn bó với con người Mông qua nhiều thế hệ. Không chỉ là món ăn không thể thiếu trong các ngày lễ, ngày tết, mèn mén còn mang giá trị văn hóa đậm đà của đồng bào Mông.
Quy trình làm mèn mén – Đòi hỏi kinh nghiệm và cẩn thận
Món ăn đơn giản này thường được làm từ “bột ngô hấp”. Tuy nhiên, để làm mèn mén ngon, cần phải dành khá nhiều thời gian và công sức. Việc đầu tiên là chọn những hạt ngô già, phơi khô, xay hoặc nghiền thật mịn. Bột ngô sau khi xay mịn, cần được sàng sảy cho sạch mày ngô, rồi đổ ra mẹt và rưới ít nước lạnh để bột ngô ẩm đều. Sau đó, bột ngô được rải nhẹ nhàng vào chiếc chõ gỗ đặt trên chảo nước đã sôi. Chõ cần hơi lên và chín trong khoảng 5 phút.
Mèn mén – Món ăn đậm đà và đặc trưng
Mặc dù không được nêm nếm gia vị, mèn mén vẫn có vị ngọt bùi của ngô, dẻo thơm và lạ miệng. Mèn mén thường được ăn kèm với rau cải, nước thắng cố hoặc trộn cơm để tạo thành một món ăn đậm đà. Đặc biệt, khi ăn mèn mén với ớt nướng, sẽ tạo nên hương vị đặc trưng và say lòng, đặc biệt trong những ngày giá rét.
Mèn mén – Món ăn dân dã của người Mông trên phiên chợ
Trước đây, mèn mén thường chỉ dùng trong gia đình. Nhưng ngày nay, món ăn này đã được làm nhiều hơn để bán trong các phiên chợ vùng cao. Do đó, du khách ghé thăm các phiên chợ vùng cao Tây Bắc Việt Nam cũng có thể thưởng thức được món ăn đặc trưng và dân dã này của người Mông.
Mèn mén – Nét văn hóa đồng bào Mông
Trong văn hóa người Mông, mèn mén không chỉ là món ăn, mà còn mang ý nghĩa lớn trong cuộc sống. Người Mông cho rằng phụ nữ cần biết thêu thùa, thương yêu chồng con, chăm sóc bố mẹ chồng và biết làm mèn mén. Điều này cho thấy mèn mén đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực và văn hóa của người Mông.
