Ngày 28-7-1995, Việt Nam chính thức gia nhập ASEAN, đánh dấu sự hội nhập khu vực của nước ta và quá trình hợp tác liên kết của các nước trong khu vực. Tuy nhiên, hiếm ai hiểu hết về ASEAN: hệ từ viết tắt cho tên gì, hoạt động ra sao và có bao nhiêu thành viên thực sự?
1. Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) là gì?
Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) là một tổ chức chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội của các quốc gia ở khu vực Đông Nam Á. ASEAN được thành lập vào ngày 8 tháng 8 năm 1967, bao gồm các quốc gia thành viên đầu tiên: Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Singapore và Philippines. Tổ chức này được tạo ra nhằm thể hiện tinh thần đoàn kết và hợp tác giữa các quốc gia trong khu vực, đồng thời cùng nhau chống lại bạo động và bất ổn. Sau Hội nghị Bali năm 1976, ASEAN đẩy mạnh hợp tác kinh tế và tiến tới thành lập Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN.
2. Sự ra đời của ASEAN:
ASEAN, viết tắt của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, được thành lập vào tháng 8 năm 1967 tại Băng-cốc bởi Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Singapore. ASEAN là một nhóm các quốc gia Đông Nam Á, hợp tác với nhau để phát triển kinh tế, xây dựng hòa bình và có tiếng nói chung trên thế giới. Tại Hội nghị cấp cao ASEAN 9 vào năm 2003, các quốc gia ASEAN quyết định xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2020 với 3 trụ cột chính về an ninh-quốc phòng, kinh tế và văn hóa-xã hội.
3. ASEAN bao gồm những quốc gia nào?
ASEAN hiện có 10 nước thành viên, gồm:
- Indonesia
- Malaysia
- Philippines
- Singapore
- Thái Lan
- Brunei (gia nhập vào năm 1984)
- Việt Nam (gia nhập vào năm 1995)
- Lào (gia nhập vào năm 1997)
- Myanma (gia nhập vào năm 1997)
- Campuchia (gia nhập vào năm 1999)
Ngoài ra, có 2 quốc gia quan sát viên và ứng cử viên bao gồm Papua New Guinea và Đông Timor.
4. Chức năng của ASEAN:
Theo quy định trong Tuyên bố ASEAN, chức năng của ASEAN là:
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hóa trong khu vực, hướng tới một cộng đồng thịnh vượng và hòa bình ở Đông Nam Á.
- Bảo đảm hoà bình và ổn định khu vực, tuân thủ nguyên tắc và công lý quốc tế trong quan hệ giữa các quốc gia và tuân thủ nguyên tắc của Liên Hiệp Quốc.
- Hợp tác tích cực và hỗ trợ lẫn nhau trong các lĩnh vực quan tâm chung như kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học và hành chính.
- Đào tạo và nghiên cứu trong các lĩnh vực giáo dục, chuyên môn, kỹ thuật và hành chính.
- Tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại, nâng cao mức sống của người dân và phát triển các ngành nông nghiệp và công nghiệp.
- Nghiên cứu về Đông Nam Á và duy trì quan hệ chặt chẽ với các tổ chức quốc tế và khu vực.
5. Vai trò của ASEAN:
ASEAN đóng vai trò quan trọng trong ổn định và phát triển khu vực châu Á-Thái Bình Dương cũng như trên toàn cầu. Vai trò của ASEAN hiện lên qua các đóng góp sau:
- Đóng góp vào hoà bình và ổn định khu vực: ASEAN đảm bảo hoà bình và ổn định ở khu vực bằng cách tăng cường tiếp xúc và tin cậy giữa các nước thành viên, đồng thời sử dụng các cơ chế bảo đảm an ninh khu vực như Tuyên bố Đông Nam Á là Khu vực Hoà Bình, Tự do và Trung Lập (ZOPFAN) và Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC).
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: ASEAN đã hoàn tất cam kết về Khu vực Mậu dịch Tự do, hình thành thương mại nội khối và tăng cường hợp tác kinh tế với các đối tác bên ngoài.
- Hợp tác văn hóa-xã hội: ASEAN mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, môi trường, y tế, phòng chống ma túy và nhiều lĩnh vực khác, nhằm nâng cao nhận thức và ý thức cộng đồng ASEAN.
- Mở rộng quan hệ đối ngoại: ASEAN phát triển quan hệ đối ngoại thông qua việc thiết lập quan hệ hợp tác với các đối tác bên ngoài như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và nhiều khối kinh tế trên thế giới.
