Từ Hán Việt là một phần quan trọng trong ngôn ngữ của chúng ta, thường xuất hiện trong giao tiếp cũng như văn viết. Nhưng bạn có biết từ Hán Việt là gì và có bao nhiêu loại từ Hán Việt không? Nếu bạn chưa biết, hãy cùng tìm hiểu về từ Hán Việt thông qua bài viết này trên dnulib.edu.vn.
Từ Hán Việt là gì?
Theo sách giáo khoa Ngữ Văn 6, 7, từ Hán Việt được định nghĩa như sau: đó là những từ được vay mượn từ tiếng Hán nhưng được phát âm theo cách đặc trưng của tiếng Việt. Khi phát âm từ Hán Việt, bạn sẽ nhận ra nó rất giống với tiếng Trung Quốc.
Từ Hán Việt được giảng dạy trong chương trình Ngữ Văn 7
Từ Hán Việt chiếm tỷ lệ lớn trong từ vựng tiếng Việt. Điều này có thể được giải thích bởi sự xâm chiếm của Trung Quốc vào nước ta trong hàng ngàn năm. Văn hóa và chữ viết của chúng ta đã bị ảnh hưởng bởi Trung Quốc. Hơn nữa, chữ Hán đã được sử dụng làm chữ viết chính thức trong hàng thế kỷ. Vì vậy, từ Hán Việt chiếm tỷ lệ lớn trong từ vựng tiếng Việt và đa số các từ này có 2 âm tiết trở lên.
Từ ghép Hán Việt là gì?
Từ ghép Hán Việt là những từ được vay mượn từ tiếng Hán. Có hai loại từ ghép Hán Việt chính là từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ.
Đặc điểm của tất cả từ Hán Việt
Có một số đặc điểm chung của từ Hán Việt như sau:
- Mang ý nghĩa sâu sắc
- Mang cảm xúc và biểu cảm
- Phù hợp với phong cách (loại từ Hán Việt này thường được sử dụng trong lĩnh vực khoa học, chính trị và hành chính).
Phân loại từ Hán Việt
Theo các nhà ngôn ngữ học Việt Nam, từ Hán Việt được chia thành ba loại:
Từ Hán Việt cổ
Từ Hán Việt cổ là những từ tiếng Hán được sử dụng trong tiếng Việt trước thời nhà Đường. Ví dụ như từ “Kim, ghim” là âm Hán Việt cổ của chữ 針 và âm Hán Việt là “châm”.
Từ Hán Việt
Từ Hán Việt là những từ tiếng Hán được sử dụng từ thời nhà Đường đến những năm đầu thế kỷ X. Vào thời kỳ này, người Việt không sử dụng âm Hán Việt cổ nữa mà sử dụng âm tiếng Hán đương thời. Ví dụ về từ Hán Việt là gia đình, đức cao vọng trọng, lịch sử…
Từ Hán Việt Việt Hóa
Từ Hán Việt Việt Hóa là những từ Hán Việt không bắt nguồn từ tiếng Hán trước và trong thời nhà Đường. Không ai biết chính xác thời điểm hình thành của từ Hán Việt Việt Hóa. Loại từ Hán Việt này có quy luật biến đổi ngữ âm độc đáo. Ví dụ như từ “gương” được đọc là “kính”, từ “góa” được đọc là “quả”.
Một số từ Hán Việt thông dụng
Ví dụ về một số từ Hán Việt thông dụng như sau:
- Gia đình: phụ mẫu, từ mẫu, nghiêm quân, thiếu nữ, quý nam, trưởng nam…
- Vợ chồng: phu quân, quả phụ, nội trợ, phu phụ…
- Anh em: trưởng huynh, chư huynh, quý đệ, tiểu muội, huynh hữu đệ cung…
Vì sao nhiều người sử dụng sai từ Hán Việt?
Một số lý do khiến nhiều người sử dụng sai từ Hán Việt như sau:
Từ Hán Việt có nhiều từ đồng âm khác nghĩa
Có nhiều từ Hán Việt đồng âm nhưng lại có nghĩa khác nhau, điều này khiến nhiều người nhầm lẫn khi sử dụng. Ví dụ như từ “hồng” có nhiều cách viết và nghĩa khác nhau như “红” là màu đỏ và “鸿” là con chim nhạn.
Không nắm rõ nghĩa của từ Hán Việt
Đây cũng là một lý do khiến nhiều người sử dụng sai từ Hán Việt. Ví dụ từ “quá trình” có nghĩa là đoạn đường đã đi qua. Từ “quá” nghĩa là đã qua, “trình” là đoạn đường. Vì vậy, nếu sử dụng “quá trình” trong tương lai như “quá trình công tác sắp tới do tôi phụ trách” là sai. Trong trường hợp này, bạn cần dùng từ “tiến trình” thay cho “quá trình”.
Không phân biệt được từ Hán Việt và từ thuần Việt
Một số người sử dụng sai từ Hán Việt vì không biết phân biệt được từ Hán Việt và từ thuần Việt. Ví dụ như “góa phụ” thường được dùng để chỉ người đàn bà có chồng nhưng chồng đã mất. Góa phụ là tiếng Nôm và không thể đặt trước danh từ. Trong khi đó, từ Hán Việt dùng để chỉ người đàn bà có chồng đã mất là “quả phụ”.
Lạm dụng từ Hán Việt
Đây cũng là một lý do khiến nhiều người sử dụng sai từ Hán Việt. Ví dụ như khi nói về kẻ trộm, nhiều người sẽ dùng từ vàng tặc, cà phê tăc, tôm tặc, đinh tặc… Cách dùng từ này sai ngữ pháp và ngữ nghĩa. Thay vì lạm dụng các từ Hán Việt, chúng ta có thể dùng các từ đơn giản như bọn ăn trộm cà phê, bọn trộm vàng…
Một vài điều bạn cần nhớ khi sử dụng từ Hán Việt
Khi sử dụng từ Hán Việt, bạn cần nhớ những quy tắc sau để tránh sai nghĩa và sử dụng không đúng ngữ cảnh:
- Không sử dụng quá nhiều từ Hán Việt trong giao tiếp và văn viết
- Viết hoặc nói đúng chuẩn các từ Hán Việt và thuần Việt để tránh hiểu sai nghĩa và sử dụng sai ngữ cảnh
- Sử dụng từ Hán Việt theo sắc thái, phong cách và ngữ cảnh giao tiếp
- Hiểu rõ nghĩa của các từ Hán Việt bạn sử dụng
Đối với người Việt Nam, từ Hán Việt chiếm đến 60% trong từ vựng tiếng Việt. Vì vậy, không thể không sử dụng từ Hán Việt trong giao tiếp và văn viết. Tuy nhiên, hãy chú ý nắm rõ thông tin về từ Hán Việt để sử dụng từ đúng cách và tránh những hiểu lầm không đáng có.
Xem thêm thông tin về từ Hán Việt tại dnulib.edu.vn
