Ngày nay, khi nhắc đến “lầu xanh”, nhiều người có suy nghĩ rằng đó là nơi chứa gái mại dâm. Tuy nhiên, theo thông tin từ Wikipedia, trong thời xa xưa ở Trung Quốc, “lầu xanh” thực sự là cung điện của hoàng đế hoặc dinh thự của gia đình quý tộc, đôi khi còn được sử dụng để chỉ một gia đình giàu có. Thực tế, từ “lầu xanh” mới chỉ có nghĩa là nhà chứa từ triều đại nhà Đường và nhà Tống trở đi.
Lầu xanh trong thời Xuân Thu
Vào thời Xuân Thu, “lầu xanh” chính là những căn nhà được Tể tướng Quản Trọng xây dựng đầu tiên. Trước đây, trong xã hội cổ đại, nhiều thiếu nữ khi đến tuổi cần đi học thường bị bán cho những gia đình giàu có và phải làm việc như người giúp việc. Ngoài ra, cũng có nhiều thanh niên không tìm được vợ, thậm chí có những người đến tuổi bảy mươi vẫn còn độc thân. Đó là lý do tại sao các “lầu xanh” dần dần xuất hiện, là nơi ở của những thiếu nữ giúp việc và cũng là nơi những đàn ông độc thân tìm kiếm người để lấy làm vợ.
Lầu xanh trong triều đại nhà Lương
Tuy nhiên, trong triều đại nhà Lương (502 – 557), “lầu xanh” đã có nghĩa khác. Trong sách “Nam Tề thư” (南齊書), Tiêu Tử Hiển viết rằng “vua nước Tề đã sơn nên lầu Hưng Quang có màu xanh, do đó nơi này được gọi là thanh lâu” (trích quyển 7, “Đông hôn hậu bản kỷ”). Trong “Tùy Viên thi thoại” (隨園詩話), Viên Mai (1716 – 1797), một nhà văn tài giỏi thời nhà Thanh, cũng đề cập đến ý tương tự và đồng thời phê phán rằng “Sự gọi thanh lâu là kỹ viện (nhà chứa) ngày nay thật là sai lầm, vì thực chất nó là nơi ở của hoàng đế”.
Lầu xanh trong triều đại nhà Đường và các triều đại tiếp theo
Trong “Tấn thư” (晉書) của triều đại nhà Đường, “thanh lâu” là dinh thự của gia đình quyền quý (trích quyển 89). Trong thơ văn của các triều đại Ngụy, Tấn và Lục triều, “lầu xanh” có thể chỉ cung điện của hoàng đế hoặc là nơi sinh sống của các mỹ nữ. Điều này đã được ghi nhận trong “Mỹ nữ thiên” (美女篇) của Tào Thực thời Tam Quốc hay “Xuân nhật quan tảo triều” (春日觀早朝) của Dữu Tín thời nhà Bắc Chu.
Khái niệm “lầu xanh” là nhà chứa
Khái niệm “thanh lâu” như một nhà chứa (kỹ viện) bắt nguồn từ bài thơ “Vạn sơn thái tang nhân” của nhà văn Lưu Mạc thời nhà Lương: “Xướng nữ bất thăng sầu, kết thúc hạ thanh lâu” (Đào hát sầu mênh mang, nàng bước xuống thanh lâu). Từ đó, nhiều nhà văn và nhà thơ cũng sử dụng từ “thanh lâu” để chỉ nơi ở của các nghệ nhân, nhạc sĩ hay gái điếm. Đây là một cách sử dụng từ có ý nghĩa khác với nghĩa gốc và ta có thể thấy nó trong nhiều tác phẩm văn học và thơ ca. Ví dụ, trong “Nho lâm ngoại sử”, trong chương 30 có sử dụng từ “thanh lâu” ám chỉ đến nhà chứa. Trong bài thơ “Khiển hoài” của Đỗ Mục thời nhà Đường và trong quyển “Duyệt vi thảo đường bút ký” của Kỷ Quân thời nhà Thanh, cũng đều đề cập đến “thanh lâu” là nơi hoạt động của các gái điếm.
Tóm lại, “lầu xanh” là từ tiếng Việt dịch từ chữ Hán “青樓” (thanh lâu), ban đầu được sử dụng để chỉ nơi ở của phụ nữ. Sau đó, nó được sử dụng để chỉ cung điện của vua chúa hoặc dinh thự của bậc quyền quý. Từ này chỉ có nghĩa là nhà chứa (kỹ viện) xuất phát từ bài thơ “Vạn sơn thái tang nhân” của nhà văn Lưu Mạc thời nhà Lương.
Sẽ còn nhiều thông tin thú vị khác bạn có thể tìm hiểu tại Dnulib.
