Ngày xưa, làng Phú Diễn là một trong bốn thôn của xã Phú Diễn, thuộc huyện Từ Liêm, Hà Nội. Xã này từng là nơi nông nghiệp phát triển và có truyền thống khoa bảng. Tuy nhiên, vào thế kỷ thứ ba, đô thị hóa đã lan rộng, với những ngôi nhà gần nhau và dân số của từng làng tăng lên hàng ngàn người. Năm 2013, xã đã chia thành hai phường là Phú Diễn và Phúc Diễn, thuộc quận Bắc Từ Liêm mới thành lập.
Thần linh được thờ cúng tại Đình Phú Diễn là ai?
Đình làng Phú Diễn được xây dựng để thờ cúng vị tướng Đào Trường, còn được biết đến với tên gọi thần Bạch Hạc Tam Giang, người có công trạng lớn trong thời kỳ Hùng Vương. Ông được vua phong làm Thổ lệnh quốc thống đại vương, trấn giữ kinh thành Bạch Hạc, nhậm chức Quốc trưởng lệnh đô, và được tước danh Lạc long hầu đại tướng quân.
Truyền thuyết kể rằng, Đào Trường đã chỉ huy quân đánh tan giặc ngoại xâm và đàn áp loạn ở vùng Hồng Châu (Hải Dương) khi còn sống. Sau khi ông qua đời (ngày húy giỗ: 3-3 âm lịch), vua phong ông làm Thượng đẳng phúc thần và cho phép xây đền thờ tại 172 làng, trong đó có làng Phú Diễn.
Kiến trúc đặc biệt của Đình Phú Diễn
Đình Phú Diễn được xây dựng theo hình chữ “Công”, bao gồm đại đình, ống muống và hậu cung. Đình đã trải qua một quá trình trùng tu và vẫn giữ nguyên nét cổ kính. Đại đình có 5 cửa bức bàn, ống muống dài 2 gian và hậu cung rộng 3 gian. Kiến trúc đình được trang trí với các hình tứ linh, tứ quý, hoạt cảnh ca múa và nhiều họa tiết khác, mang phong cách nghệ thuật kiến trúc thế kỷ 18.
Cổng đình gồm 4 trụ biểu mở ra hướng Đông-Bắc. Đại đình hướng về phía Tây-Bắc, nhìn ra cánh đồng và dòng Thư Khê cổ. Bên trái sân trước là một nhà khách 5 gian nhỏ. Khu bếp nằm sát nhà khách và nhìn thẳng vào đầu hồi đại đình. Vào đầu năm 2012, một công trình mới được xây là Văn chỉ, gồm 3 gian rộng với cửa bức bàn 4 cánh. Gần Văn chỉ là nhà bia với 9 tấm bia đá. Hai bên sân lại có những tả, hữu mạc, mỗi nhà dài 7 gian, cũng có cửa bức bàn.
Trong Đình Phú Diễn, có nhiều di vật quý như long ngai, bài vị, hương án, sập, kiệu, hạc, mâm đồng, sắc phong, thần phả, bia đá được lưu giữ. Những hoành phi, câu đối, cửa võng cũng được trang trí lộng lẫy với màu sơn vàng. Ngoài ra, trong khu vườn còn có những cây cổ thụ được coi là “Cây di sản”.
Vào ngày 10 tháng 3 năm 1994, Đình Phú Diễn đã được Bộ Văn hóa và Tuyên truyền xếp hạng là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật quốc gia.
Lễ hội đình Phú Diễn
Lễ hội đình Phú Diễn được tổ chức hàng năm vào hai ngày 14 và 15 tháng 3 âm lịch, trùng ngày rằm.
Một vài ngày trước đó, người dân trong làng treo đèn kết hoa từ cổng nhà cho tới đường làng và ngõ xóm. Lễ hội bắt đầu bằng một cuộc rước kiệu đình đi qua chùa Bụt Mọc và tới giếng cổ để lấy nước mang về cúng ở đình. Cuộc rước còn đến thắp hương tại Đài tưởng niệm liệt sĩ của làng.
Để biết thêm thông tin về Đình Phú Diễn, hãy truy cập vào trang web Dnulib.
