Nhật Bản – một đất nước với nền văn hóa truyền thống đặc sắc và bí ẩn. Trong số những điều thú vị và bí ẩn đó, Ninja được xem như là những người hùng thời xa xưa. Từng bị xem là ác mộng đối với các Samurai, nhưng Ninja lại là những điệp viên khôn ngoan và biết lách luật. Được biết đến với hình ảnh người mặc trang phục màu đen, với một thanh kiếm sắc bén và ném vật màu ngôi sao, Ninja đã trở thành một biểu tượng văn hóa đặc trưng của Nhật Bản. Từ trò chơi điện tử, phim ảnh, truyện tranh cho đến tiểu thuyết, Ninja đã trở thành một nhân vật phổ biến trên toàn thế giới. Bí mật và thần bí xung quanh Ninja đã khiến nhiều người tin rằng họ chỉ tồn tại trong truyền thuyết. Nhưng liệu chúng ta đã hiểu hết sự thật đằng sau truyền thuyết về Ninja của Nhật Bản?
Tên gọi ban đầu của Ninja
Thuật ngữ “Ninja” bắt đầu được sử dụng từ thế kỷ 20. Do tính bí mật của tổ chức Ninja, không có tài liệu cụ thể về nguồn gốc của từ “Ninja”. Tùy thuộc vào đặc điểm và ngôn ngữ ở từng vùng, danh xưng “Ninja” được sử dụng với nhiều tên gọi khác nhau như Ukagami, Dakkou, Kusa, Nokisaru, Kamari, Kanshi, Ninjutsu Tsukai,… Từ “Shinobi No Mono” hay “Shinobi” được sử dụng rộng rãi nhất. Thuật ngữ này đã xuất hiện sớm nhất vào thế kỷ thứ 8 trong một bài thơ của tác giả Manyoshu. “Shinobi” có nghĩa là “tàng hình” và “kiên trì”, “Mono” có nghĩa là “người”. Nếu là nữ giới, người theo nghề Shinobi sẽ được gọi là “Kunoichi”.
Nguồn gốc của Ninja
Ninja trở nên nổi tiếng trong thời kỳ Sengoku Jidai hoặc Chiến Quốc kéo dài khoảng 100 năm trong lịch sử Nhật Bản. Trong thời gian này, chính phủ Trung ương Nhật Bản tan rã và các lãnh chúa trên khắp đất nước bắt đầu tranh đấu để tìm kiếm quyền lực, tài nguyên và đất đai. Ninja xuất hiện như một lực lượng phi quân sự không đối kháng với các Samurai và đội quân nông dân. Họ có kỹ năng gián điệp, ám sát và truyền bá thông tin sai lệch.
Nguồn gốc của Ninja Nhật có thể được tìm thấy trong “Yama bushi” (nghĩa là “chiến binh núi”), những người này không phải là những chiến binh thực sự. Họ là tay sai của các linh mục sống trên núi và thờ phụng tự nhiên bằng cách tách biệt hoàn toàn khỏi xã hội. Họ tồn tại nhờ khả năng sống sót. Yama bushi phổ biến ở vùng Iga và Koka, nơi có địa hình núi non hiểm trở. Ninja đầu tiên được huấn luyện bởi Yama bushi về kỹ năng sống sót và họ thực hành những gì họ được dạy để hoạt động gián điệp và ám sát.
Để hiểu vì sao Ninja xuất hiện đầu tiên ở địa phương này, ta cần hiểu về xã hội Nhật Bản thời đó. Samurai thuộc tầng lớp cai trị và có vai trò cao cấp trong kim tự tháp xã hội. Dù ta thường có khái niệm hoang đường về Samurai ngày nay, cuộc sống hàng ngày dưới quyền chúa Samurai không hạnh phúc. Các quy tắc khắt khe về danh dự và cách đối xử làm cho cuộc sống này trở nên đáng ghét. Các Samurai có quyền giết người, hiếp dâm và bán thịt người mà không bị trừng phạt.
Hai nhóm nông dân quyết định rằng họ không muốn tiếp tục sống như vậy nên họ tách ra và thành lập các xã hội nhỏ của riêng mình. Hai ngôi làng Iga và Koka đã thành lập một xã hội dân chủ. Họ biết rằng họ sẽ bị tấn công bởi các lãnh chúa khác xung quanh, vì vậy họ xây dựng những ngôi làng trong những khu vực miền núi để có lợi thế phòng thủ. Nhận thức rằng họ không bao giờ có thể chống lại đội quân Samurai lớn mạnh và được huấn luyện tinh xảo, họ học từ Yama bushi và thành lập Ninja.
Địa vị của Ninja trong xã hội phong kiến Nhật Bản
Trong thời phong kiến của Nhật Bản, có hai loại chiến binh là Samurai và Ninja. Samurai được coi là lực lượng binh lính thuộc hội quý tộc, được trọng dụng và ngưỡng mộ. Trái ngược với đó, Ninja có địa vị thấp hơn. Họ thường xuất thân từ gia đình dân thường và làm lính đánh thuê cho các Samurai. Ninja cũng có thể là những Samurai thất sủng hoặc bị tước đoạt danh hiệu.
Nhiệm vụ chính của Ninja
Nhiều người lầm tưởng rằng nhiệm vụ chính của Ninja là ám sát và tấn công theo lệnh tổ chức. Tuy nhiên, công việc chính của họ là thu thập thông tin. Ninja luôn là những điệp viên và nắm bắt tin tức bí mật của đối thủ. Khi bị phát hiện, Ninja sẽ tìm cách trốn thoát hoặc hy sinh bản thân để không làm lộ thông tin. Họ được huấn luyện theo phái võ thuật Ninjutsu với phương châm “Tẩu thoát khi có thể”. Nếu không thể trốn thoát, họ mới sẽ lựa chọn ám sát đối thủ. Ngoài nhiệm vụ mật thám, Ninja còn làm công việc vệ sĩ, gián điệp và thợ sát thuê.
Nếu nhắc đến Kunoichi (Ninja nữ), theo các ghi chú lịch sử, họ không tham gia vào các nhiệm vụ gián điệp hay chiến đấu. Vai trò chính của họ là tiếp cận kẻ thù dưới bề ngoài giúp việc bình thường. Họ khai thác thông tin bí mật từ những cuộc trò chuyện bình thường với những người giúp việc khác hoặc những người làm việc cho phe đối thủ. Nhưng người ta thường không đề phòng phụ nữ, do đó Kunoichi đã tirn lợi từ việc này.
Về nguyên tắc, Kunoichi hỗ trợ Ninja nam và có thể hoạt động độc lập, sử dụng vũ khí. Họ còn có thể tiếp cận kẻ thù bằng cách ngủ với họ và lợi dụng tình dục để thu thập thông tin. Vì vậy, những người chủ thường chọn những cô gái xinh đẹp để đào tạo thành Kunoichi. Kỹ thuật “bẫy mật ngọt” đã tồn tại từ lâu đời và vẫn được sử dụng trong nhiều thời kỳ.
Ninja không chỉ mặc màu đen
Mặc dù chúng ta luôn thấy Ninja trong bộ trang phục màu đen, thực tế Ninja sử dụng trang phục màu nâu sẫm. Màu đen chỉ trở nên phổ biến vào thời kỳ Edo khi kịch Kabuko phát triển và Ninja trong các vở kịch này thường được miêu tả mặc đồ đen. Tuy nhiên, Ninja cũng có thể mặc màu xanh đậm, xanh lá cây, trắng (khi có tuyết). Dù là màu gì, Ninja luôn ưu tiên trang phục thuận tiện cho hoạt động của mình.
Thủ thuật tấn công và vũ khí của Ninja
“Mỹ thuật của sự ẩn nấp và kiên nhẫn” là ý nghĩa của Ninjutsu. Ninja không chỉ sử dụng các chiêu thức ẩn nấp và ám sát, họ cũng được đào tạo như một chiến binh, đặc biệt là từ Samurai. Ninja không tập trung vào việc chiến đấu vì họ cần bí mật và sự thành công khi trốn thoát. Họ sẽ sử dụng những đòn đánh hiểm hóc để đạt được mục tiêu trốn thoát, và chỉ khi bị bắt, họ mới hy sinh bản thân để không lộ ra thông tin.
Cũng giống như điệp viên phương Tây, Ninja khi làm nhiệm vụ thường được trang bị nhiều loại vũ khí nguy hiểm. Chúng ta thường nghe nói về khả năng nắm kiếm bằng tay không, khả năng tàng hình và biến mất như thần kỳ của Ninja. Nhưng sự thật là Ninja không có khả năng siêu nhiên đó, họ được trang bị các trang thiết bị như bom khói, cát khô để tạo lối thoát trước mặt đối thủ, và sử dụng thủ đoạn làm mờ tầm nhìn để lợi dụng cơ hội trốn thoát.
Ninja thường tránh việc chiến đấu và phản công bằng các vũ khí như kiếm ngắn Ninjato và phi tiêu Shuriken. Trong thực tế, các nhà sử học tin rằng khi làm nhiệm vụ, Ninja thường mang theo cả hai loại vũ khí này, cùng với một sợi xích Manriki hoặc một lưỡi hái Kusarigama. Vũ khí này đều có ưu điểm là có thể được giấu kín và rút ra nhanh chóng.
Về kỹ thuật di chuyển trên mặt nước, bí mật chính là đôi giày của Ninja: giày da bơm khí. Với sự kỷ luật luyện tập, Ninja có thể đi bằng bề mặt nước như không có gì. Về kỹ thuật di chuyển dưới nước (độn thủy), Ninja sử dụng ống sậy rỗng làm ống thở. Họ cũng có thể sử dụng một túi da chứa khí để thở dưới nước trong những nhiệm vụ đòi hỏi tính bí mật cao. Về kỹ thuật tàng hình, Ninja sử dụng các loại bom khói. Khi gặp tình huống nguy cấp, họ tung bom mù vào đối phương và sử dụng khả năng di chuyển nhanh nhẹn để biến mất. Ninja cũng có khả năng nhảy từ vị trí rất cao và sử dụng dù nhỏ để giảm độ rõ nét. Họ cũng sử dụng trang phục phù hợp với môi trường hoạt động để tránh bị phát hiện. Nhờ vào sự khéo léo và khả năng di chuyển nhanh nhẹn, Ninja có thể “biến mất” trước mắt đối phương.
Để thực hiện được những kỹ thuật khó khăn này, Ninja không chỉ cần những bộ quần áo ngụy trang và khả năng di chuyển mềm mại, mà còn cần cả sự nhạy bén trong tư duy và sự dũng cảm trong hành động.
Ninja trong hiện đại
Ngày nay, Ninja không còn tồn tại như trước đây. Hai Ninja cuối cùng của Nhật Bản – ông Jinichi Kawakami và Masaaki Hatsumi vẫn còn sống và sở hữu những kỹ thuật Ninja. Tuy nhiên, hai người này không có ý định truyền lại những kỹ thuật này cho người thừa kế vì Ninja và vũ khí ám sát không còn phù hợp với thời đại hiện đại. Vì vậy, họ đã chọn những nghề khác để trang trải cuộc sống hàng ngày. Dù Ninja không còn tồn tại như trong quá khứ, họ vẫn là một khách mời và cố vấn võ thuật, giảng dạy về những kỹ thuật mà Ninja đã sử dụng. Môn võ này cũng sẽ chỉ còn tồn tại trong lịch sử, trong các bộ phim, sách và truyện.
Nếu bạn có cơ hội, hãy đến Nhật Bản để khám phá những bí ẩn của Ninja. Tỉnh Mie là nơi bạn có thể tìm hiểu về Ninjutsu huyền thoại và gặp gỡ với hai Ninja cuối cùng của Nhật Bản.
