Về thuật ngữ, hooligan được xem là xuất hiện vào những năm 1960 tại Anh để chỉ việc chuyển từ hành vi bạo lực không có tổ chức sang hành vi bạo lực có tổ chức. Ở Việt Nam, vấn đề hooligan ngày càng gia tăng trong thời gian gần đây, và vụ loạn đả trên sân Vinh vào ngày 25-5-2008 hay vụ “quậy” của CĐV Hải Phòng trên đường đến sân Vinh vừa qua là những điển hình rõ rệt.
Hooligan và các yếu tố tâm lý, xã hội
Các nghiên cứu cho thấy hooligan thường thuộc các nhóm người trẻ tuổi. Ví dụ, một khảo sát tại các thành phố Bordeaux, Marseille, Paris tại Pháp vào năm 2002 cho thấy 61% CĐV có hành vi bạo lực khi xem bóng đá là dưới 25 tuổi.
Vì sao hooligan chỉ thường xuất hiện trong nhóm nam thanh niên? Độ tuổi thanh niên là giai đoạn không ổn định về mặt tâm lý, kết hợp với ham muốn tự quyết định nơi bản thân và cảm xúc, điều này dẫn đến hành vi bạo lực, trong đó có bạo lực trong thể thao, được sử dụng như một cách thể hiện sự độc lập. Ngoài ra, yếu tố “sự đoàn kết nhóm” trong cảm xúc cũng ảnh hưởng mạnh đến họ, khi chỉ cần một sự cố nhỏ cũng có thể dẫn đến hành vi “cuồng nộ tập thể”.
Bên cạnh đó, hooligan cũng liên quan đến tình trạng bất công xã hội và sự phi chuẩn của xã hội. Khi xã hội rơi vào bất bình đẳng trầm trọng giữa các nhóm hoặc địa phương, bạo lực trong thể thao được coi là một phương tiện để các nhóm, địa phương biến thất bại thành chiến thắng biểu tượng trước những nhóm, địa phương chiếm ưu thế hơn.
Vấn nạn hooligan cũng được xem như một phản ánh của sự rối loạn chuẩn mực trong xã hội đương đại. Khi xã hội mất đi sự chính quy, cá nhân và nhóm trong xã hội thường tỏ ra bạo lực với nhau khi xảy ra bất đồng quan điểm. Điều này là một cách hiệu quả để bảo vệ hoặc giành lợi thế cho bản thân.
Hooligan và mối quan hệ với CLB
Mối quan hệ giữa CĐV và lãnh đạo CLB có ảnh hưởng đến việc xảy ra bạo lực từ phía CĐV. Nghiên cứu của Broussard năm 1990 cho thấy bạo lực thường xảy ra ở các CLB mà không có mối quan hệ hoặc mối quan hệ lỏng lẻo giữa CĐV và lãnh đạo CLB. Điều này được thể hiện qua những phát biểu của giới lãnh đạo CLB về CĐV hooligan. Thông thường, những phát biểu này không giúp giảm bạo lực mà ngược lại làm tăng. Khi đó, CĐV cảm thấy cô đơn, bị coi thường, vì vậy họ sử dụng hành vi bạo lực để nhắc nhở lãnh đạo CLB rằng họ cũng quan trọng và yêu thích CLB, không chỉ có quan chức.
Luật sư TRẦN VŨ HẢI:
Từng cộng tác với LĐBĐ VN (VFF) và thậm chí từng ứng cử chức danh chủ tịch VFF, luật sư Trần Vũ Hải đã đưa ra nhận định về những hành vi bạo lực gần đây của CĐV:
“Với những gì chúng ta đã đọc và xem qua báo chí, truyền hình, những gì CĐV Việt Nam đã làm chưa gì so với các nước khác. Tôi muốn mọi người bình tĩnh và đừng quá lo sợ khi cho rằng những điều xảy ra ở bóng đá Việt Nam là kinh khủng. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không cần phải đề phòng những biểu hiện đáng lo ngại ngày càng tăng và lần sau sẽ nặng hơn lần trước. Chúng ta không thể chắc chắn rằng mức độ sẽ chỉ giới hạn ở đây, và điều này có thể diễn ra nhanh chóng trong thời gian tới. Vì vậy, chúng ta phải thảo luận về vấn đề này một cách nghiêm túc từ bây giờ là điều cần thiết.”
Luật sư Trần Vũ Hải cũng đề cập đến việc xử lý các hành vi bạo lực trong bóng đá. Theo ông, để giải quyết những rắc rối từ khán giả, cần tiến hành nghiên cứu xã hội học để tìm hiểu tại sao xảy ra bạo động trong bóng đá. Dựa trên nền tảng đó, các ngành chức năng có thể tìm ra cách để đối phó và xử lý tình huống một cách hợp lý. Luật sư cho rằng đã có quá nhiều nghiên cứu và kinh nghiệm về hooligan, vì vậy việc học hỏi và áp dụng những điều phù hợp từ các nước khác là cách tốt nhất.
“Chúng tôi sẽ xử lý nghiêm để làm gương” – CĐV đánh nhau náo loạn trước trận đấu.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo và không áp dụng cho mọi trường hợp.
Nguồn: Dnulib
