Màng nhĩ và tình trạng thủng màng nhĩ
Màng nhĩ là một lớp màng mỏng chia cắt giữa tai ngoài và tai giữa. Nó có hình dạng hơi tròn và lồi ra như một chiếc nón, nghiêng 30 độ so với ống tai. Màng nhĩ thường có màu mờ trong suốt, trắng sáng hoặc hơi xám hồng, và thường có thể nhìn xuyên qua.
Thủng màng nhĩ là tình trạng khi có một lỗ rách trong màng nhĩ, gây ra mất thính giác hoặc dễ bị nhiễm trùng tai giữa. Thường thì thủng màng nhĩ sẽ tự lành trong vài tuần, tuy nhiên đôi khi có thể cần phải phẫu thuật vá lại màng nhĩ để chữa lành.
Triệu chứng của thủng màng nhĩ
Triệu chứng chính của thủng màng nhĩ là đau. Đối với một số người, cơn đau có thể rất nghiêm trọng và kéo dài suốt cả ngày. Sau khi cơn đau mất đi, tai bắt đầu chảy dịch như nước, có thể có màu máu hoặc mủ nếu màng nhĩ bị vỡ. Nếu tai giữa bị nhiễm trùng, có thể có chảy máu từ vết thủng.
Nguy cơ nhiễm trùng tai giữa thường cao hơn ở trẻ nhỏ, những người bị cảm lạnh hoặc cúm, và ở những nơi có chất lượng không khí kém. Bệnh nhân có thể mất thính lực tạm thời hoặc giảm thính lực ở tai bị ảnh hưởng, và có thể xuất hiện các triệu chứng khác như ù tai, chóng mặt.
Nguyên nhân gây thủng màng nhĩ
Có một số nguyên nhân gây thủng màng nhĩ, bao gồm:
- Nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa): Viêm tai giữa có thể làm tích tụ chất lỏng trong tai giữa, tạo ra áp lực làm màng nhĩ rách.
- Thay đổi áp suất: Hoạt động gây ra thay đổi áp suất trong tai, ảnh hưởng đến màng nhĩ. Các hoạt động như lặn biển, đi máy bay, lái xe tốc độ cao và thổi trực tiếp vào tai đều có thể gây ra thủng màng nhĩ.
- Âm thanh lớn hoặc tiếng nổ: Một âm thanh lớn hoặc tiếng nổ từ vụ nổ hoặc tiếng súng có thể làm thủng màng nhĩ.
- Vật lạ trong tai: Sử dụng tăm bông hoặc kẹp tóc để ngoáy tai có thể gây thủng màng nhĩ.
- Chấn thương đầu nghiêm trọng: Chấn thương nghiêm trọng như gãy nền sọ có thể gây tổn thương màng nhĩ.
Biến chứng của thủng màng nhĩ
Màng nhĩ có hai vai trò quan trọng: tiếp nhận sóng âm và bảo vệ tai. Nếu màng nhĩ bị thủng và không tự lành sau 3 đến 6 tháng, có thể gây ra các biến chứng sau:
- Mất thính lực: Thường là tạm thời và chỉ kéo dài cho đến khi vết thủng màng nhĩ được chữa lành. Kích thước và vị trí của vết rách có thể ảnh hưởng đến mức độ mất thính lực.
- Nhiễm trùng tai giữa: Nếu màng nhĩ bị thủng và không lành, vi khuẩn có thể xâm nhập vào tai, gây nhiễm trùng tái phát hoặc mạn tính.
- U nang tai giữa: Một biến chứng khác của thủng màng nhĩ là u nang tai giữa, một trạng thái viêm nhiễm mạn tính trong tai giữa. Loại bệnh này có thể ăn mòn và phá hủy các cấu trúc tai giữa, gây suy giảm sức nghe.
Điều trị và phòng ngừa thủng màng nhĩ
Thủng màng nhĩ thường không cần điều trị vì màng nhĩ có khả năng tự lành trong vài tuần hoặc vài tháng, miễn là tai được giữ khô và không bị nhiễm trùng. Nếu cảm thấy đau hoặc khó chịu, có thể sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen.
Trường hợp thủng màng nhĩ nghiêm trọng gây ảnh hưởng đến thính lực, cần phải điều trị can thiệp vá màng nhĩ tại cơ sở y tế.
Để tránh bị thủng màng nhĩ, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Nhận điều trị nhiễm trùng tai giữa: Nhận biết các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng tai giữa, và đi khám bác sĩ để ngăn ngừa ảnh hưởng đến màng nhĩ.
- Bảo vệ đôi tai trong chuyến bay: Nếu bị cảm lạnh, nghẹt mũi, hoặc ù tai, nên tránh bay. Trong quá trình cất cánh và hạ cánh, sử dụng bịt tai để cân bằng áp suất và nhai kẹo cao su hoặc ngáp.
- Tránh cố gắng lấy ráy tai bằng các vật dụng: Không sử dụng tăm bông, kẹp giấy hoặc kẹp tóc để làm sạch tai, vì chúng có thể gây thủng màng nhĩ. Đồng thời, dạy trẻ nhỏ không cho bất kỳ vật thể lạ nào vào tai.
- Bảo vệ tai trước tiếng ồn lớn: Đeo nút tai bảo vệ hoặc nút bịt tai nếu công việc yêu cầu tiếp xúc với tiếng động mạnh.
Để biết thêm thông tin, bạn có thể truy cập trang web Dnulib.
Đây là bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
