UPU là gì? Viết thư quốc tế UPU và Liên minh Bưu chính Quốc tế
Tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài: 1900.6568
1. UPU là gì?
Liên minh Bưu chính Quốc tế hay Liên hiệp Bưu chính Quốc tế (UPU, viết tắt từ Universal Postal Union) là một Tổ chức Quốc tế điều hợp các chính sách bưu chính giữa các quốc gia thành viên và hệ thống bưu chính toàn cầu.
Liên hiệp Bưu chính gồm bốn cơ quan, bao gồm Hội đồng khoáng đại, Hội đồng quản trị, Hội đồng Điều hành Bưu chính, và Nha Quốc tế. Ngoài ra, Liên hiệp Bưu chính còn giám sát Dịch vụ Bưu vụ tốc hành. Mỗi thành viên trong liên minh đồng ý áp dụng cùng một bộ luật đồng nhất cho các chức năng bưu chính quốc tế. Trụ sở của Liên hiệp Bưu chính Quốc tế đặt tại Bern, Thụy Sĩ.
UPU tiếng Anh là Universal Postal Union.
The Universal Postal Union (UPU, viết tắt từ Union postale universelle) được thành lập bởi Hiệp ước Bern năm 1874, là một cơ quan chuyên môn thuộc Liên Hiệp Quốc (UN) có nhiệm vụ điều phối các chính sách bưu chính giữa các quốc gia thành viên, cùng với hệ thống bưu chính toàn cầu. UPU bao gồm bốn cơ quan, gồm Hội đồng khoáng đại, Hội đồng quản trị (CA), Hội đồng Điều hành Bưu chính (POC), và Văn phòng Quốc tế (IB). Liên minh cũng giám sát các dịch vụ Telematics và Express Mail Service (EMS). Mỗi thành viên thỏa thuận tuân thủ cùng một quy định khi thực hiện các nhiệm vụ bưu chính quốc tế. Trụ sở của UPU đặt tại Bern, Thụy Sĩ.
2. Tổng quan về Liên minh Bưu chính Quốc tế:
Trước khi thành lập Liên minh Bưu chính Quốc tế, mỗi quốc gia phải ký một hiệp ước bưu chính riêng biệt với mỗi quốc gia khác để chuyển thư quốc tế. Hoa Kỳ đã kêu gọi một hội nghị bưu chính quốc tế, được tổ chức vào năm 1863. Điều này dẫn đến việc Heinrich von Stephan, đại diện của Vương quốc Phổ và sau này là Bộ trưởng Bưu điện Đức, thành lập Liên minh Bưu chính Quốc tế, một tổ chức quốc tế xếp hạng thứ ba (sau Ủy ban Trung ương đặc trách Giao thông trên sông Rhine và Liên minh Viễn thống Quốc tế). Tổ chức này được thành lập vào năm 1874 dưới tên “Liên minh Tổng Bưu chính” (General Postal Union) khi Hiệp ước Berne ký kết vào ngày 9 tháng 10 năm 1874. Năm 1878, tên được đổi thành “Liên minh Bưu chính Quốc tế”.
Liên minh Bưu chính Quốc tế xác định rằng:
- Nên có giá nhất định cho thư gởi đi khắp nơi trên thế giới;
- Các thẩm quyền bưu chính nên đối xử công bằng đối với thư quốc tế và quốc nội; và
- Mỗi quốc gia nên giữ lại tất cả số tiền thu được qua việc bán tem quốc tế.
Một trong những kết quả quan trọng nhất của hiệp ước Liên minh Bưu chính Quốc tế là chấm dứt sự cần thiết như trước đây đòi hỏi phải gắn tem thư của bất kỳ quốc gia nào mà thư từ hay bưu kiện sẽ được trung chuyển qua. Liên minh Bưu chính Quốc tế tuyên bố tem của các quốc gia thành viên đều được chấp nhận suốt đường vận chuyển quốc tế.
Sau khi Liên Hiệp Quốc được thành lập, Liên minh Bưu chính Quốc tế trở thành một cơ quan thuộc Liên Hiệp Quốc.
Năm 1969, Liên minh Bưu chính Quốc tế giới thiệu một hệ thống trả tiền mới, trong đó cước phí được tính dựa trên sự khác biệt tổng trọng lượng thư giữa các quốc gia tương ứng. Hệ thống mới này công bằng hơn đối với lưu lượng thư hàng ngày theo chiều này nhiều hơn chiều ngược lại. Khi việc này ảnh hưởng đến chi phí gửi các tạp chí, Liên minh Bưu chính Quốc tế đưa ra một hệ thống “hạn ngạch” mới, được sử dụng từ năm 1991.
Hệ thống này đặt ra cước phí riêng cho thư từ và tạp chí cho các quốc gia nhận ít nhất 150 tấn thư hàng năm. Đối với các quốc gia có ít thư, cước phí ban đầu vẫn giữ nguyên. Hoa Kỳ đã đàm phán riêng với 13 quốc gia châu Âu về cách tính cước phí tại nơi đến, bao gồm giá từng thư cộng với giá từng kg, và cũng đã đạt được thỏa thuận tương tự với Canada. Liên minh Bưu chính Quốc tế cũng điều hành hệ thống địa chỉ và tem thư hồi đáp quốc tế qua Văn phòng Hoán đổi Liên lãnh thổ.
Các hoạt động nghiên cứu và phát hành tem
Liên minh Bưu chính Quốc tế, cùng với Hội Phát triển Nghiên cứu và Phát hành tem Thế giới (WADP), đã phát triển hệ thống mã số của hội, gọi tắt là “WNS”, khởi sự từ tháng 1 năm 2002. Trang web của hội (www.wnsstamps.ch/en/) chứa thông tin về 160 quốc gia và các vùng lãnh thổ, với hơn 25.000 tem thư đã được đăng ký từ năm 2002. Nhiều tem có hình ảnh có bản quyền của quốc gia phát hành, nhưng cả Liên minh Bưu chính Quốc tế và Hội cho phép tải xuống trực tuyến.
3. Các tiêu chuẩn đặt ra của Liên minh Bưu chính Quốc tế:
Các tiêu chuẩn là yếu tố quan trọng đầu tiên đối với hoạt động bưu chính hiệu quả và liên kết hệ thống toàn cầu. Ban đặc trách tiêu chuẩn của Liên minh Bưu chính Quốc tế phát triển và duy trì một số tiêu chuẩn quốc tế ngày càng gia tăng, nhằm cải thiện việc trao đổi thông tin liên quan đến bưu chính giữa các cơ quan bưu chính toàn cầu. Ban làm việc với các tổ chức vận chuyển bưu chính, khách hàng, nhà cung cấp vật liệu, và các đối tác khác, bao gồm nhiều tổ chức quốc tế khác nhau. Ban đặc trách tiêu chuẩn cần đảm bảo rằng các tiêu chuẩn này được phát triển trong các lĩnh vực như Hệ thống Hoán đổi Dữ liệu Điện tử (Electronic Data Interchange), mã hóa thư từ, và các phiếu điền bưu chính. Các tiêu chuẩn của Liên minh Bưu chính Quốc tế được đưa ra theo quy định trong Phần V của “Thông tin tổng quát về các tiêu chuẩn của UPU” và được Văn phòng Quốc tế của UPU công bố đúng theo quy định trong Phần VII.
4. Các quốc gia thành viên:
Tất cả các quốc gia trong Liên Hiệp Quốc có thể trở thành thành viên của Liên minh Bưu chính Quốc tế. Trong số 192 quốc gia thành viên trong Liên Hiệp Quốc, Andorra, Quần đảo Marshall, Liên bang Micronesia và Palau chưa trở thành thành viên của Liên minh Bưu chính Quốc tế do các vấn đề liên quan chưa được giải quyết. Các quốc gia không phải thành viên của Liên Hiệp Quốc cũng có thể trở thành thành viên của Liên minh Bưu chính Quốc tế nếu được sự đồng ý từ hai phần ba số quốc gia thành viên. Vatican là một quốc gia thành viên của Liên minh Bưu chính Quốc tế và đồng thời là quan sát viên không phải thành viên của Liên Hiệp Quốc.
Liên minh Bưu chính Quốc tế có 191 quốc gia thành viên, bao gồm các lãnh thổ của Hà Lan như Antille thuộc Hà Lan và Aruba là thành viên riêng của Liên minh Bưu chính Quốc tế, cùng với các lãnh thổ hải ngoại của Vương quốc Anh, không phải là các quốc gia độc lập. Thành viên mới nhất là Montenegro, gia nhập vào ngày 26 tháng 7 năm 2006.
Trung Hoa Dân Quốc gia nhập vào ngày 1 tháng 3 năm 1914. Khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập, Trung Hoa Dân Quốc vẫn đại diện cho Trung Quốc tại Liên minh Bưu chính Quốc tế cho đến khi Liên minh Bưu chính Quốc tế công nhận Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa vào ngày 13 tháng 4 năm 1972 như đại diện chính thức của Trung Quốc.
Nhiều quốc gia không được công nhận như Somaliland và Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ miền Bắc Síp phải xử lý thư tín của họ thông qua quốc gia thứ ba vì Liên minh Bưu chính Quốc tế không cho phép gửi thư quốc tế trực tiếp (thư từ của Cộng hòa Bắc Síp Thổ Nhĩ Kỳ phải đi qua Thổ Nhĩ Kỳ và thư từ của Somaliland đi qua Ethiopia). Các vùng lãnh thổ khác không có đại diện Liên minh Bưu chính Quốc tế là Thẩm quyền Quốc gia Palestine (mặc dù điều này có thể sớm thay đổi) và Cộng hòa Sahrawi, Tây Sahara.
Các quốc gia thành viên được liệt kê dưới đây theo thứ tự chữ cái theo tên chuẩn tiếng Anh ISO 3166 cùng với ngày gia nhập Liên minh Bưu chính Quốc tế (một số quốc gia có nhiều ngày gia nhập). Các lãnh thổ của các quốc gia thành viên có chủ quyền được liệt kê sau quốc gia đó.
5. Cuộc thi viết thư quốc tế UPU:
Viết thư Quốc tế UPU hay Viết thư Quốc tế dành cho giới trẻ (International Letter-Writing Competition for Young People; Concours International De Compositions Épistolaires Pour Les Jeunes) là cuộc thi sáng tác các tác phẩm văn học dưới hình thức lá thư được Liên minh Bưu chính Quốc tế (UPU) phối hợp với Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) và một số tổ chức chuyên môn khác của Liên Hợp Quốc tổ chức thường niên dành cho Thiếu niên trên toàn Thế giới. Cuộc thi đã tồn tại trong 50 năm (tính từ 1971 – 2021).
Cuộc thi này được coi là cuộc thi đầu tiên dành cho Thiếu niên (dưới 16 tuổi) với truyền thống lâu đời và quy mô lớn nhất thế giới. Nó cũng được đánh giá là cuộc thi có uy tín, được tổ chức chặt chẽ và khắc nghiệt nhất trong lĩnh vực giáo dục trên toàn cầu.
Đương kim Quán quân UPU Quốc tế là Volha Valchkevich đến từ Cộng hòa Belarus, đạt Huy chương Vàng – Giải Nhất Quốc tế trong cuộc thi năm 2021, do Liên minh Bưu chính Thế giới công bố.
6. Lịch sử ra đời cuộc thi viết thư quốc tế UPU:
Tại Đại hội Liên minh Bưu chính Thế giới lần thứ XVI tại Tokyo, Nhật Bản năm 1969, với sự tham gia của 133 Quốc gia, đã đưa ra ý kiến chính thức C67/1969 về việc tổ chức Cuộc thi viết thư dành cho thiếu nhi. Sau ba năm lên kế hoạch và xây dựng ý tưởng tổ chức, Hội đồng Điều hành của UPU tại kỳ họp năm 1971 đã xem xét và đưa ra Quyết định CE 7/1971 về việc tổ chức Cuộc thi viết thư Quốc tế UPU. Hội đồng Điều hành cũng thông qua những nguyên tắc tổ chức cuộc thi và ủy thác Văn phòng Quốc tế thực hiện quyết định này.
Mỗi năm, Trụ sở chính của UPU tại Bern, Thụy Sĩ, đưa ra một đề tài (trong khuôn khổ hoạt động của Liên Hiệp Quốc). Các quốc gia thành viên sau đó tiếp nhận đề tài của cuộc thi và triển khai rộng rãi thông qua các phương tiện truyền thông trong nước, chọn ra những bài xuất sắc nhất để tham gia cuộc thi Quốc tế. Cuộc thi Viết thư Quốc tế UPU đã vượt ra ngoài phạm vi của một cuộc thi viết văn thông thường, trở thành một hoạt động xã hội quan trọng, thu hút sự tham gia của nhiều học sinh trên thế giới. Các chủ đề của cuộc thi cho phép học sinh trên toàn cầu bàn luận và đề xuất ý tưởng về những vấn đề xã hội quan tâm. Viết thư Quốc tế UPU được đánh giá cao bởi nhiều tổ chức giáo dục trên thế giới, là một trong số ít các cuộc thi về Văn học dành cho giới trẻ, có truyền thống lâu đời, sức hấp dẫn và mang tính giáo dục toàn cầu. Việt Nam là thành viên của UPU và là một trong những quốc gia hàng đầu tham gia cuộc thi Quốc tế này.
Mỗi năm, giải thưởng Quốc tế được chọn cẩn thận bởi Ban giám khảo Quốc tế. Để có cơ hội tham gia cuộc thi Quốc tế, học sinh phải vượt qua hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu bài thi khác ở cuộc thi Quốc gia của quốc gia mình. Gần đây, một số quốc gia đã tiến hành lựa chọn bài thi dự thi Quốc tế một cách kỹ lưỡng hơn, như Trung Quốc, Barbados, Tây Ban Nha, Liên Bang Nga, Liban, Brazil, Ukraina, Cộng hòa Séc, Việt Nam,… Các bài thi chất lượng nhất từ nhiều quốc gia trên thế giới sẽ được Ban giám khảo Quốc tế (là những chuyên gia có uy tín từ các tổ chức khắp thế giới) chọn ra một số ít bài xuất sắc nhất.
Cuộc thi này nhằm phát triển khả năng viết văn và sự sáng tạo của các em thiếu nhi, tạo điều kiện thắt chặt tình hữu nghị giữa các dân tộc trong thế hệ trẻ và giúp các em hiểu thêm về vai trò của ngành Bưu chính trong cuộc sống và phát triển xã hội.
Bản gốc được chỉnh sửa bởi: dnulib.edu.vn
