1. Thuyết bất khả tri là gì?
Thuyết “bất khả tri” được hình thành từ ngôn ngữ Hy Lạp và có nghĩa là người không thể biết hoặc không có kiến thức để xác nhận một điều gì đó. Học thuyết bất khả tri giới hạn kiến thức và chỉ chấp nhận những gì có thể được chứng minh hoặc kiểm chứng bằng thực nghiệm. Nó khẳng định rằng chỉ có những điều có thể được chứng minh hoặc xác minh mới có thể được coi là có thể biết được hoặc có thực tại. Thuyết bất khả tri không đặt vấn đề về niềm tin, mà nó chỉ phủ nhận khả năng không giới hạn của nhận thức. Nó cho rằng con người không thể đạt tới kiến thức tuyệt đối về bản chất của đối tượng và chúng ta chỉ có thể nhìn nhận hình thức bên ngoài của những gì chúng ta nhận thức. Điều này cũng đồng nghĩa với việc các giác quan của con người không thể hoàn toàn đồng nhất với đối tượng, và ngay cả khi có sự xác minh, chúng cũng không thể tin cậy hoàn toàn.
2. Tìm hiểu quan điểm về thuyết bất khả tri:
Người theo thuyết bất khả tri thường đặt câu hỏi hoài nghi về sự tồn tại của Chúa. Họ cho rằng con người không thể biết Thượng đế hoặc các vị thần thông qua lý trí, mà chỉ có thể tin qua đức tin. Đối với họ, nếu đức tin vào Chúa hoặc các vị thần không hợp lý, thì Thượng đế hoặc các vị thần đó không thể được xác định là có thật hoặc tồn tại trên thực tế.
Theo các tài liệu trong kinh phật, người đầu tiên đưa ra quan niệm bất khả tri là Sanjaya Belatthiputta, người sống cùng thời với Phật Thích Ca Mâu Ni. Khi được hỏi về cuộc sống sau cái chết, Ngài trả lời rằng có thể có và không thể có, và từ chối đưa ra bất kỳ quan điểm nào khác.
Thuyết bất khả tri cho rằng không thể chứng minh hoặc biết được sự tồn tại của Đức Chúa Trời. Điều này phù hợp với vì sự tồn tại của Đức Chúa Trời không thể được chứng minh hoặc bác bỏ bằng thực nghiệm. Kinh Thánh cho rằng chúng ta phải tin rằng Đức Chúa Trời có hiện hữu, nhưng không thể nhìn thấy hay chạm rờ vào Ngài bằng giác quan. Đức Chúa Trời tồn tại trong vũ trụ, trong thiên nhiên và trong tấm lòng của chúng ta.
3. Phân loại thuyết bất khả tri:
- Thuyết bất khả tri về hữu thần: Người theo thuyết này tin vào sự tồn tại của Thượng đế và các vị thần mà không có bằng chứng thuyết phục, nên thường bị coi là thiếu hiểu biết.
- Thuyết bất khả tri về vô thần: Người theo chủ nghĩa này sử dụng tiếp cận khoa học hơn cho hệ thống niềm tin của mình. Họ tin rằng không có bằng chứng về sự tồn tại của một sinh vật cao hơn nhưng không tức là những sinh vật đó không tồn tại.
- Thuyết bất khả tri có điều kiện: Người theo thuyết này tin rằng con người luôn phải có sự nghi ngờ với thế giới và không thể chắc chắn về nhiều vấn đề, ngoại trừ những điều hiển nhiên và rõ ràng như mặt trời mọc và lặn.
- Thuyết bất khả tri mạnh mẽ: Thuyết này tuyên bố không thể biết sự tồn tại của bất kỳ vị thần nào và do đó được coi là cực đoan hay khép kín.
- Thuyết bất khả tri yếu: Loại thuyết này cho phép khả năng tương lai để có thể chứng minh sự tồn tại của Chúa và các vị thần.
4. Thuyết bất khả tri có phải là thiếu lập trường?
Thường người ta cho rằng những người theo thuyết bất khả tri là thiếu lập trường vì họ không thể xác nhận một quan điểm cụ thể nào đó. Tuy nhiên, một người bất khả tri không phải là người thiếu lập trường mà chỉ đơn giản là người không có căn cứ để xác định sự tồn tại hay không tồn tại của một đối tượng nào đó. Con người không thể biết hết mọi thứ trong cuộc sống và vì vậy người bất khả tri không thể đưa ra một quyết định chắc chắn hoặc có kiến thức để phán đoán.
Thật ra, thuyết bất khả tri là sự trung gian giữa chủ nghĩa vô thần và chủ nghĩa hữu thần. Người bất khả tri có thể tin hoặc không tin vào Thượng đế. Bởi vì chúng ta không thể chứng minh hoặc bác bỏ những gì chưa được chứng minh, quyết định của người bất khả tri là rằng chúng ta không thể biết hay hoài nghi về sự tồn tại của một đối tượng nào đó.
5. Nguồn gốc của thuyết bất khả tri:
Thuật ngữ “bất khả tri” được Thomas Henry Huxley đưa ra vào năm 1869, người đã lấy cảm hứng từ tư tưởng của David Hume và Emmanuel Kant. Thuật ngữ này được sử dụng để chỉ những người chưa bị thuyết phục hoặc chưa đưa ra quan điểm về sự tồn tại của các vị thần và các vấn đề tôn giáo khác. Người theo thuyết bất khả tri có thể tuyên bố rằng không thể có tri thức tuyệt đối hoặc chắc chắn về các vấn đề tôn giáo.
