Hội thoại là hình thức giao tiếp quan trọng trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng liệu bạn đã biết rằng, trong hội thoại, có những phương châm riêng biệt nhằm mục đích truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả? Hãy cùng chúng tôi khám phá những bài tập thú vị về phương châm hội thoại và những câu chuyện hài hước lấy cảm hứng từ đó.
Hội thoại và phương châm truyền tải thông điệp
Bài tập 1: Nhận diện phương châm hội thoại
a) Truyện cười Tây Ban Nha “Hết bao lâu”: Trong câu chuyện này, chúng ta thấy phương châm hội thoại là sự ngắn gọn, súc tích. Trong vòng một phút, nhân viên bán vé đã trả lời đúng câu hỏi của bà già, rồi cảm ơn và chào tạm biệt. Một hội thoại nhanh nhạy và hiệu quả.
b) “Bình Ngô Đại Cáo” của Nguyễn Trãi: Tác phẩm này thể hiện phương châm hội thoại qua việc sử dụng chứng cứ lịch sử và ngôn ngữ sắc bén. Những lời văn của Nguyễn Trãi khẳng định sức mạnh và niềm tự hào của Đại Việt.
c) “Tuyên ngôn độc lập”: Sự thật lịch sử không thể chối cãi được sử dụng để lên án, kết tội chế độ thực dân Pháp. Đây là một ví dụ điển hình cho phương châm hội thoại chính xác, công bằng và trung thực.
d) Những chuyện cười châm biếm: Những câu chuyện châm biếm như “Con rắn vuông”, “Đi mây về gió”, “Một tấc lên giời” là ví dụ cho phương châm hội thoại mang tính giải trí và châm biếm.
e) “Trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” và “Ông chẳng bà chuộc”: Những câu này thể hiện phương châm hội thoại thông qua việc sử dụng câu chuyện ngắn, hài hước để truyền đạt thông điệp.
f) Truyện “Đặc sản Tây Ban Nha”: Câu chuyện này khéo léo sử dụng hội thoại hình vẽ để truyền đạt thông điệp một cách dễ hiểu và hài hước.
g) “Chim khôn kêu tiếng rảnh rang, Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe”: Phương châm hội thoại ở đây là lịch sự, tế nhị, khoan dung và cảm thông đến người khác.
Bài tập 2: Thành ngữ và phương châm hội thoại
Câu 1: Xác định phương châm hội thoại liên quan đến mỗi thành ngữ sau:
- “Nói có sách, mách có chứng”: Thành ngữ này thể hiện phương châm hội thoại là phải có căn cứ chứng minh cho những gì mình nói.
- “Ông nói gà, bà nói vịt”: Phương châm hội thoại ở đây là sự khác biệt trong quan niệm và đánh giá giữa hai người.
- “Dây cà ra dây muống”: Phương châm hội thoại ở đây là sự trò chuyện thân mật, thoải mái giữa hai người.
Câu 2: Xác định phương châm hội thoại của câu tục ngữ sau. Câu tục ngữ khuyên chúng ta điều gì?
- “Lời nói chẳng mất tiền mua, Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”: Phương châm hội thoại ở đây là sự cân nhắc, lựa chọn từ ngữ một cách khéo léo để không làm tổn thương người khác.
Câu 3: Các câu sau không tuân thủ phương châm hội thoại nào?
- Cô giáo nhìn em bằng đôi mắt: Câu này không tuân thủ phương châm hội thoại so đo, so sánh.
- Tôi nhìn thấy một con lợn to bằng con trâu: Câu này không tuân thủ phương châm hội thoại chân thật, chính xác.
- Bạn ấy đá bóng chỉ bằng chân: Câu này không tuân thủ phương châm hội thoại sự phân công trách nhiệm.
- Ăn nhiều rau quả xanh sẽ chữa được một số bệnh về tim mạch: Câu này không tuân thủ phương châm hội thoại về tính xác thực của thông tin.
Câu 4: Xác định phương châm hội thoại trong cuộc hội thoại sau. Biện pháp tu từ nào đã giúp thực hiện phương châm đó?
Bà lão láng giềng lại lật đật chạy sang:
- Bác trai đã khá rồi chứ?
- Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Những xem ý hãy còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm.
Trong cuộc hội thoại này, phương châm hội thoại là sự lịch sự và cân nhắc về ngôn từ. Biện pháp tu từ đã giúp thực hiện phương châm này bằng cách sử dụng các từ ngữ lịch sự, tôn trọng đối tác trò chuyện.
Dnulib.edu.vn chúc bạn thành công trong việc nắm bắt và áp dụng những phương châm hội thoại trong cuộc sống hàng ngày. Hãy truy cập Dnulib để khám phá thêm nhiều thông tin hữu ích khác!
