Việc sử dụng định dạng văn bản một cách chuyên nghiệp và rõ ràng là rất quan trọng, đặc biệt khi viết các bài luận văn và báo cáo khoa học. Phong cách APA là một trong những chuẩn mực văn bản phổ biến nhất, được áp dụng rộng rãi để hướng dẫn viết và trình bày ý tưởng một cách chính xác và logic. Cách canh lề, điều chỉnh khoảng cách dòng, viết hoa chữ cái đều được quy định rõ ràng, giúp bài viết trở nên thẩm mỹ và chuyên nghiệp hơn. Hãy cùng tìm hiểu và sử dụng chuẩn mực APA để thành công trong quá trình học tập.
APA là gì?
Phong cách APA là một hệ thống tiêu chuẩn trình bày tài liệu học thuật, được quy định bởi Hiệp hội Tâm lý học Mỹ (American Psychological Association). Hệ thống này bao gồm các quy định chi tiết về cách viết, đánh số trang, trình bày đồ thị, bảng biểu, và trích dẫn tài liệu tham khảo, nhằm đảm bảo tính chính xác, minh bạch và dễ đọc.
Ví dụ, khi viết một báo cáo nghiên cứu theo phong cách APA, chúng ta cần tuân thủ các quy định sau:
- Đánh số trang ở góc trên bên phải của mỗi trang.
- Canh lề trái ở mức 1 inch, các lề còn lại là 0.5 inch.
- Đánh số tiêu đề báo cáo và tiêu đề phụ bằng chữ in đậm.
- Sử dụng kiểu chữ Times New Roman, cỡ chữ 12.
- Trích dẫn tài liệu tham khảo theo quy tắc cơ bản (“tên tác giả – năm xuất bản”):
- Dẫn nguồn trong nội dung văn bản (bài báo, báo cáo, sách) bằng tên tác giả và năm xuất bản, đặt trong ngoặc đơn.
- Danh mục tài liệu tham khảo ở cuối văn bản được sắp xếp theo thứ tự alphabet theo tên tác giả.
Có một số khác biệt trong cách trích dẫn tên tác giả giữa Việt Nam và phương Tây. Nước ngoài thường sử dụng họ (family name) làm danh xưng, nên APA quy định tên tác giả khi trích dẫn chỉ cần ghi họ (ví dụ: họ tên đầy đủ là “Barack Obama”, tên tác giả khi trích dẫn là “Obama”). Tuy nhiên, tại Việt Nam, danh xưng được sử dụng bằng tên, nên tên tác giả khi trích dẫn chỉ cần ghi tên (ví dụ: họ tên đầy đủ là “Trần Văn Hùng”, tên tác giả khi trích dẫn là “Hùng”).
APA được công nhận và sử dụng rộng rãi bởi nhiều trường đại học và các tạp chí khoa học, đặc biệt là trong các lĩnh vực khoa học xã hội. Sinh viên được khuyến khích áp dụng phong cách APA trong quá trình làm các Assignment (bài tập), Essay (tiểu luận) và Dissertation (luận án).
Cách trích dẫn chuẩn APA cho luận văn và báo cáo khoa học
APA dẫn nguồn tác giả
Nếu tài liệu khoa học chỉ có 1 tác giả:
- Sử dụng ngoặc đơn.
- Ghi tên tác giả và năm xuất bản.
Ví dụ: Tiến, T. H. (2021) hay Smith, J. (2020).
Nếu tài liệu khoa học có 2 tác giả:
- Sử dụng ngoặc đơn.
- Ghi cả 2 tên tác giả với ký tự “&”.
Ví dụ: Liên, N. N. & Tuấn, N. M. (2019) hay Smith, J. & Brown, S. (2020).
Nếu tài liệu khoa học có từ 3 tác giả trở lên:
- Sử dụng ngoặc đơn.
- Liệt kê tất cả tên (nếu chỉ có 3-5 tác giả), phân biệt bằng dấu phẩy.
- Chỉ ghi tên tác giả đầu tiên kèm theo cụm từ “và nnk.”.
Ví dụ: Liên, N. N., Mai, P. H., Bao, H. V. (2023) hay Thông V. K. và nnk. (2022).
Cụ thể minh họa trích dẫn trong văn bản theo APA:
“Theo thống kê, đầu tư của Nhật Bản vào Trung Quốc năm 2000 là 1641 dự án, với số vốn hiệp định 3,68 tỷ USD và vốn thực hiện là 2,92 tỷ USD, đến năm 2005 đã lên tới 65,3 tỷ USD và năm 2007 là 70 tỷ USD (Mỹ, 2007).” ^1^
APA trích dẫn theo nguồn tài liệu tham khảo
Nếu trích dẫn từ nhiều nguồn:
- Sử dụng dấu chấm phẩy (;) để phân tách các nguồn.
- Các nguồn được sắp xếp theo thứ tự thời gian.
Ví dụ: Smith, J., (1959); Thomson, M. & Jones P., (1982); Green, G., (1990)
Nếu tài liệu tham khảo từ một cơ quan, tổ chức (không có tác giả cá nhân):
- Sử dụng tên đầy đủ hoặc viết tắt của cơ quan, tổ chức làm tên tác giả.
Ví dụ: (Bộ Công thương, 2010) hay WHO (2015).
Nếu trích dẫn trực tiếp nguyên văn:
- Ghi thêm số trang sau năm xuất bản.
Ví dụ: (Obama, 2014, tr.97-98).
Làm thế nào để học giỏi? 5 phương pháp giúp bạn học giỏi hơn
Các loại hình tài liệu tham khảo phổ biến và quy cách APA
Đối với mỗi loại tài liệu tham khảo, cách trích dẫn theo chuẩn APA sẽ có những khác biệt. Dưới đây là 6 loại tài liệu phổ biến được áp dụng trong viết luận văn và báo cáo khoa học.
- Sách
- Bài báo
- Luận văn/ bài hội thảo
- Website
- Bài báo trong tạp chí
- Tài liệu từ cơ quan, tổ chức
