Các bạn có biết rằng trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ sử dụng một loại vật liệu đặc biệt để khâu lại các vết thương? Hiện nay, có nhiều loại chỉ khâu phẫu thuật được sử dụng, tùy thuộc vào tình trạng và loại phẫu thuật mà bác sĩ sẽ chọn loại chỉ phù hợp. Hôm nay, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về những điều thú vị về các loại chỉ này.
Chỉ phẫu thuật là gì?
Chỉ phẫu thuật là một vật liệu không thể thiếu trong xử lý các vết thương hở, đặc biệt là trong phẫu thuật. Chỉ có tác dụng đóng vết thương, da và các mô hở bằng cách sử dụng chỉ khâu. Tùy thuộc vào kích thước và loại vết thương, bác sĩ sẽ sử dụng các loại chỉ khâu phẫu thuật khác nhau.
Phân loại chỉ khâu vết thương
Các loại chỉ khâu được phân loại theo nhiều phương pháp khác nhau:
Vật liệu của chỉ khâu
Vật liệu chỉ khâu có thể được phân loại thành hai loại: chỉ tiêu và chỉ không tiêu. Chỉ tiêu là loại chỉ mà không cần phải cắt bỏ, enzyme trong cơ thể sẽ tự phân hủy sợi chỉ. Chỉ không tiêu cần phải được lấy ra khỏi cơ thể sau vài ngày, tuy nhiên, cũng có một số trường hợp chỉ không tiêu sẽ được lưu lại vĩnh viễn.
Chất liệu của chỉ khâu
Chất liệu của chỉ khâu cũng được phân loại dựa trên cấu trúc thực tế của vật liệu.
- Chỉ khâu có cấu trúc sợi đơn (monofilament): Đây là loại chỉ có cấu tạo dạng sợi đơn, với ưu điểm dễ dàng khâu qua các mô và không chứa các vi khuẩn gây nhiễm trùng.
- Chỉ khâu có cấu trúc sợi bện (braided): Đây là loại chỉ có cấu tạo dạng sợi bện, được tạo ra từ nhiều sợi sợi đơn nhỏ được đan lại với nhau. Loại chỉ này dễ dàng xử lý hơn monofilament, có tính uốn và bền hơn. Tuy nhiên, loại chỉ này có xu hướng hấp thụ các chất lỏng, dẫn đến nguy cơ nhiễm trùng.
Phân loại dựa trên vật liệu
Chỉ khâu cũng có thể được phân loại thành các nhóm dựa trên vật liệu tự nhiên hoặc tổng hợp. Tuy nhiên, vì tất cả các vật liệu khâu đều được khử trùng, sự khác biệt này không đặc trưng.
Các nhóm chỉ được sử dụng trong phẫu thuật
Nhóm chỉ tự tiêu
Đây là loại chỉ mà các enzyme trong cơ thể sẽ phân giải một cách tự nhiên sau một khoảng thời gian nhất định (thường sau khi vết thương đã ổn định hoàn toàn). Chỉ phẫu thuật tự tiêu thường được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như protein động vật hoặc polymer tổng hợp có thể bị phá vỡ và hấp thụ bởi men sinh lý…
Chỉ tự tiêu được sử dụng rộng rãi trong các trường hợp như: phẫu thuật răng miệng, nhổ răng khôn, khâu rách cơ bắp và mô liên kết, ghép da, phẫu thuật ổ bụng, sinh mổ, khâu tầng sinh môn do dạ sinh con ngã âm đạo, khâu cắt âm đạo…
Các loại chỉ tự tiêu bao gồm:
- Chỉ gut: Loại chỉ khâu sợi đơn có nguồn gốc tự nhiên, được sử dụng cho các vết thương mô mềm bên trong hoặc vết rách. Loại chỉ này không được sử dụng trong phẫu thuật thần kinh hoặc tim mạch. Thường thì cơ thể phản ứng mạnh nhất với loại chỉ này và để lại sẹo. Chỉ gut không được sử dụng phổ biến ngoài các phẫu thuật phụ khoa.
- Chỉ Polydioxanone (PDS): Loại chỉ khâu sợi đơn tổng hợp này có thể được sử dụng trong nhiều phẫu thuật đóng mô mềm như đóng ổ bụng, cũng như phẫu thuật tim trẻ em.
- Chỉ Poliglecaprone (MONOCRYL): Loại chỉ khâu sợi đơn tổng hợp được sử dụng thông thường để khâu tổn thương mô mềm. Loại chất liệu này không được khuyến nghị cho các phẫu thuật thần kinh hoặc tim mạch. Chỉ này được sử dụng phổ biến nhất để đóng da theo cách khâu giấu chỉ.
- Chỉ Polyglactin (Vicryl): Loại chỉ sợi bện tổng hợp này rất tốt cho các vết thương rách da tay hoặc mặt, nhưng không nên sử dụng trong các phẫu thuật thần kinh hoặc tim mạch.
Nhóm chỉ không tiêu
Trái ngược với chỉ tự tiêu, chỉ không tiêu cần được cắt bỏ sau khi vết thương lành hoàn toàn. Cần phải tái khám để bác sĩ xử lý chỉ. Một số trường hợp đặc biệt, chỉ không tiêu có thể được lưu lại vĩnh viễn.
Chỉ không tiêu được sử dụng nhiều cho các vết thương ngoài da do tính bền chắc, nhằm làm căng da và các trường hợp đặc biệt tùy thuộc vào mục đích của bác sĩ.
Các loại chỉ không tiêu bao gồm:
- Chỉ Nylon: Loại chỉ sợi đơn có nguồn gốc tự nhiên. Đây là loại chỉ có độ trơn và dai tốt, có thể tự tiêu sau khoảng 2 năm sau khi phẫu thuật, độ dai giảm dần theo thời gian. Do loại chỉ này trơn, nên dễ xuyên qua các mô, không gây phản ứng. Để đảm bảo an toàn, người khâu cần thắt nhiều nút để giữ mối buộc tốt nhất.
- Chỉ Polypropylene (Prolene): Loại chỉ sợi đơn tổng hợp. Loại chỉ này trơn, dễ đi xuyên và ít gây phản ứng trong các mô. Bởi vậy, chỉ thường được sử dụng trong các trường hợp khâu vắt trong da, khâu nối mạch máu…
- Chỉ lụa Silk: Loại chỉ sợi bện có nguồn gốc tự nhiên. Chỉ thường được làm từ chất liệu protein từ con tằm, được nhuộm, xử lý và bện lại thành chỉ khâu. Chỉ có độ dai cao, dễ điều khiển, buộc nút và giữ nút buộc tốt. Mặc dù được xếp vào loại chỉ không tiêu, nhưng chỉ vẫn có những thoái hóa nhất định trong các mức độ khác nhau (tùy theo cơ địa).
- Chỉ Polyester (Ethibond): Loại chỉ sợi bện tổng hợp. Chỉ có độ dai cao, nhưng các loại chỉ Polyester thông thường thường dễ cắt tổ chức. Bởi vậy, người ta thường dùng loại chỉ Polyester có phủ teflon, silicone hoặc polybutilate để thay thế. Để nút buộc được an toàn, người thực hiện cần thắt nút ít nhất năm lần để giữ mối buộc tốt nhất.
- Chỉ thép không gỉ: Loại chỉ được làm từ hợp kim sắt không gỉ với sợi đơn hoặc bện. Đây là loại chỉ đắt nhất và ít gây phản ứng nhất. Thường được sử dụng trong các trường hợp khâu dây chằng, xương, gân… Tuy nhiên, loại chỉ này ít được sử dụng do khó điều khiển, dễ bị xoắn lại. Chúng có thể gây đứt tổ chức khi siết chỉ, nhiễu phim chụp CT, di động khi cho chụp MRI; một số trường hợp mẫn cảm với niken có thể khiến bệnh nhân đau khi sử dụng.
Vậy là chúng ta đã tìm hiểu về các loại chỉ phẫu thuật và công dụng của chúng. Hãy nhớ rằng việc sử dụng loại chỉ phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo quá trình phẫu thuật thành công và không gặp phải những vấn đề sau phẫu thuật. Để biết thêm thông tin chi tiết, hãy tham khảo trang web Dnulib.
