Chính sách công là gì? Phân loại và ví dụ về chính sách công?

Luật sư tư vấn pháp luật miễn phí qua điện thoại 24/7: 1900.6568

1. Chính sách công là gì?

Nhà nước thành lập và sử dụng pháp luật như một công cụ quản lý xã hội. Để thực hiện nhiệm vụ quản lý xã hội của mình, nhà nước cần đề ra những chính sách hiệu quả. Chính sách công là một trong những công cụ đó, giúp quản lý và xây dựng quốc gia.

Khái niệm về chính sách công chưa được định rõ trong văn bản pháp luật. Tuy nhiên, từ thực tế, chúng ta có thể hiểu:

• Chính sách công là chính sách của nhà nước áp dụng cho khu vực công cộng, phản ánh trong từng nhu cầu và mục tiêu cụ thể. Chính sách này được xác định dựa trên các điều kiện và sự kiện thực tế.

• Chính sách công cũng phản ánh ý chí, quan điểm, thái độ, cách xử sự của đảng chính trị. Nó phục vụ mục đích của đảng, lợi ích và nhu cầu của nhân dân. Trước tiên, chính sách công mang đến sức mạnh của lãnh đạo. Sau đó, đảm bảo các điều kiện và nhu cầu của người dân trong nền kinh tế. Hướng đến sự ổn định trong xã hội và thúc đẩy cơ chế lãnh đạo của nhà nước.

Như vậy, chính sách công thể hiện ý chí chính trị của đảng cầm quyền. Nó được cụ thể hóa thành các quyết sách và quyết định chính trị của nhà nước. Hướng đến tác động thực tế và đáp ứng nhu cầu của người dân.

2. Chính sách công tiếng Anh là gì?

Chính sách công tiếng Anh được gọi là “Public policy”.

3. Đặc điểm của chính sách công:

– Chủ thể ban hành chính sách công là Nhà nước:

Chính sách công là một công cụ quản lý xã hội do Nhà nước ban hành và thực hiện. Các quan có thẩm quyền của Nhà nước xây dựng và ban hành chính sách công. Các chính sách này được xác định dựa trên sự cần thiết và tất yếu để điều chỉnh các quan hệ xã hội và tác động vào điều kiện kinh tế-xã hội hiện tại.

Các cơ quan ban hành chính sách công bao gồm Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, Cơ quan ngang Bộ, Chính quyền địa phương các cấp,… Đây là những cơ quan có thẩm quyền ban hành và thực hiện chính sách công.

– Chính sách công có nhiều quyết định liên quan:

Chính sách công bao gồm một chuỗi các quyết định có nội dung thống nhất. Mục tiêu cuối cùng của các quyết định này là giải quyết một vấn đề chính sách. Các quyết định chính sách này được ban hành bởi một hoặc nhiều cấp khác nhau trong bộ máy nhà nước trong một thời gian dài. Chúng tác động và phản ánh đúng điều kiện hiện tại và nhu cầu thay đổi trong tương lai. Đây là các chính sách cụ thể dựa trên nhiệm vụ và nhu cầu của nhà nước.

Mỗi chính sách công ban hành có thể đưa ra nhiều văn bản pháp luật nhằm tổ chức thực hiện chính sách. Điều này đặc biệt quan trọng khi chính sách liên quan đến nhiều nhu cầu và tác động lên nhiều đối tượng khác nhau.

– Chính sách công tập trung giải quyết một vấn đề trong xã hội:

Chính sách công thường là các kế hoạch, dự định và chiến lược tổng quát về chương trình hành động. Nó được xác định trong lĩnh vực cụ thể và hướng đến các nhu cầu và mục tiêu đã được đề ra. Chính sách công bao gồm một hoặc nhiều lĩnh vực kinh tế-xã hội và tập trung giải quyết một hoặc một số vấn đề. Đồng thời, nó xác định các giải pháp và công việc cho các đối tượng khác nhau.

– Chính sách công có mục đích phục vụ lợi ích chung của cộng đồng hoặc quốc gia:

Chính sách công là một công cụ quản lý xã hội, được nhà nước ban hành và thực hiện. Các cơ quan nhà nước trong thẩm quyền của mình thực hiện và quản lý quá trình áp dụng chính sách. Chính sách công có mục tiêu điều tiết xã hội nhằm phát triển cộng đồng. Tính chất “công” mang đến tiềm năng và lợi ích cho xã hội.

4. Phân loại chính sách công:

4.1. Phân loại theo chủ thể ban hành chính sách:

Dựa trên chủ thể ban hành chính sách, chính sách công được chia thành hai loại:

• Chính sách quốc gia (áp dụng cho toàn bộ đất nước).

• Chính sách địa phương (áp dụng cho các cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã).

Chính quyền trung ương quyết định các chính sách quốc gia cơ bản liên quan đến đối nội, đối ngoại, phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh. Các chính sách này được thực hiện trên phạm vi rộng nhất là toàn quốc. Qua đó, chúng cung cấp cơ sở và định hướng chung cho các nhu cầu thực tiễn của đất nước.

Chính quyền địa phương cũng có quyền quyết định các chính sách thuộc thẩm quyền của mình. Chính quyền địa phương đảm bảo nhu cầu, mục tiêu và quyền hạn của mình để phát huy tiềm năng địa phương và giải quyết các vấn đề kinh tế-văn hóa-xã hội đặc thù. Điều này đóng góp và tác động hiệu quả lên các định hướng chung của cả nước.

4.2. Phân loại theo chức năng của chính sách:

Thông qua chức năng, chính sách công có thể được phân thành ba loại:

• Chính sách phân phối: Là các chính sách của nhà nước nhằm phân bổ nguồn tài nguyên quốc gia cho các đối tượng cụ thể trong xã hội. Chính sách này xác định các tiềm năng và điều kiện cụ thể dành cho các ngành, các lĩnh vực khác nhau như giáo dục, y tế, đầu tư cơ sở hạ tầng, vv.

• Chính sách phân phối lại: Là các chính sách điều chỉnh để cân đối các tiềm năng đã được nhà nước trao trước đó. Mục tiêu của chính sách này là giảm sự chênh lệch về thu nhập và khả năng tiếp cận các dịch vụ giữa các tầng lớp dân cư và tạo sự đồng đều trong khả năng tiếp cận quyền lợi và lợi ích. Chính sách này nhằm thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và xây dựng một xã hội công bằng.

• Chính sách điều tiết: Là các chính sách hướng tới hạn chế sự phát triển của một bộ phận hoặc tạo điều kiện cho sự phát triển của bộ phận khác. Chính sách này thực hiện việc điều chỉnh và định hướng theo nhu cầu của nhà nước. Nó có thể liên quan đến phát triển kinh tế, hoạt động doanh nghiệp, giao thông, phân phối hay hỗ trợ người nghèo, chống độc quyền,…

5. Ví dụ về chính sách công:

Các chính sách công do Nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện qua các văn bản pháp luật. Khi xem xét một chính sách công, chúng ta có thể thấy những đặc điểm pháp lý và các yêu cầu và định hướng của Nhà nước.

Các chính sách này giúp Nhà nước thực hiện chức năng điều tiết và phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời đảm bảo hiệu quả quản lý và định hướng sự phát triển xã hội. Dưới đây là một số ví dụ về chính sách cụ thể:

• Chính sách xây dựng vùng kinh tế mới, chính sách xây dựng khu công nghiệp, khu chế xuất.

• Chính sách miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất.

• Chính sách miễn giảm thuế cho doanh nghiệp trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành.

• Chính sách bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Các chính sách này đáp ứng các yêu cầu cụ thể của từng hoàn cảnh và hướng đến mục tiêu và chủ trương của Nhà nước. Đặc biệt, chúng đảm bảo quyền lợi và lợi ích của người dân.

Bài viết chỉnh sửa bởi [dnulib.edu.vn](https://dnulib.edu.vn)