Nguồn cung là một trong hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sự biến động của giá cả trên thị trường. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nguồn cung và những yếu tố tác động đến nó.
Khái niệm nguồn cung là gì?
Nguồn cung (Supply) là lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán có khả năng bán và sẵn sàng bán ở các mức giá khác nhau trong một thời gian nhất định.
Các thuật ngữ khác liên quan đến nguồn cung trong kinh tế vĩ mô:
- Quy luật về cung: Khi giá cả của hàng hóa tăng lên, lượng cung cũng tăng (giá càng cao, cung càng tăng). Nguồn cung bao gồm:
- Cung cá nhân: Là lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán muốn bán ứng với một mức giá cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định.
- Cung thị trường: Là nguồn cung của tất cả các cá thể đối với một mặt hàng trong một nền kinh tế tổng thể.
- Tổng cung: Là nguồn cung của tất cả các cá nhân đối với tất cả các mặt hàng trong nền kinh tế tổng thể.
Đặc trưng của nguồn cung
Nguồn cung bao gồm hai yếu tố cơ bản là ý muốn sẵn sàng bán và khả năng bán.
Ví dụ, nếu trong kho bạn có 100 quả trứng vịt, và bạn sẵn sàng bán chúng với giá 3.000đ mỗi quả. Tuy nhiên, do thời tiết quá nóng, những quả trứng này bị hư hỏng và thị trường chỉ chấp nhận mua với giá 2.000đ. Lúc này, nguồn cung trên thị trường sẽ là 0.
Tương tự, nếu giá trứng vịt tăng vọt do ảnh hưởng của dịch bệnh, nhưng trong kho bạn không có trứng sẵn để bán, thì nguồn cung vẫn là 0.
Những yếu tố ảnh hưởng đến nguồn cung
Có rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nguồn cung, trong đó có 5 yếu tố chính là giá cả, chi phí đầu vào, công nghệ, kỳ vọng của thị trường và chính sách của chính phủ.
1. Giá cả hàng hóa, dịch vụ
Giá cả thị trường là yếu tố quan trọng nhất quyết định số lượng hàng hóa mà doanh nghiệp có thể sản xuất và cung ứng. Khi giá cả tăng lên (với các yếu tố đầu vào không thay đổi), doanh nghiệp sẽ có lãi cao hơn khi bán sản phẩm.
Vì vậy, doanh nghiệp sẽ mở rộng quy mô sản xuất, tăng cường trang thiết bị, vật tư, thuê thêm nhân công để sản lượng cung ứng tăng theo. Ngược lại, khi giá cả giảm, lợi nhuận của doanh nghiệp cũng giảm, từ đó phải giảm quy mô sản xuất hoặc ngừng sản xuất hoàn toàn, dẫn đến nguồn cung giảm dần về 0.
2. Chi phí đầu vào
Để sản xuất một sản phẩm, doanh nghiệp phải sử dụng các yếu tố đầu vào như nhân công, máy móc, nguyên vật liệu, không gian sản xuất… Nếu giá của các yếu tố đầu vào tăng, lợi nhuận trên mỗi sản phẩm sẽ giảm. Trong trường hợp này, doanh nghiệp sẽ phải giảm quy mô sản xuất, dẫn đến nguồn cung thị trường giảm.
Ngược lại, nếu giá các yếu tố đầu vào giảm, lợi nhuận trên mỗi sản phẩm tăng, doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô sản xuất và tăng cung ứng trên thị trường.
Thường thì, nguồn cung hàng hóa có mối quan hệ nghịch biến với giá cả của các yếu tố đầu vào.
3. Công nghệ sản xuất
Trong thời đại hiện nay, công nghệ là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nguồn cung. Một nhà máy sản xuất hiện đại với các dây chuyền công nghệ cao sẽ gia tăng năng suất lao động, giảm chi phí sản xuất, cải thiện chất lượng sản phẩm và từ đó, doanh nghiệp sẽ có lợi nhuận cao hơn và nguồn cung cấp sản phẩm cũng tăng lên.
4. Kỳ vọng
Lượng sản phẩm mà doanh nghiệp cung cấp cho thị trường cũng có thể bị ảnh hưởng bởi kỳ vọng của doanh nghiệp về tương lai. Nếu doanh nghiệp dự đoán giá bán sản phẩm sẽ tăng trong tương lai, họ có thể tích trữ một phần hàng hóa trong kho (không bán ra) và lượng cung trên thị trường sẽ giảm đi.
5. Chính sách của chính phủ
Chính sách của chính phủ cũng ảnh hưởng đến nguồn cung. Việc áp thuế cao làm tăng chi phí đầu vào, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp và làm giảm quy mô sản xuất, dẫn đến giảm nguồn cung trên thị trường.
Tuy nhiên, nếu chính phủ có các ưu đãi thuế, doanh nghiệp sẽ tăng lợi nhuận, mở rộng quy mô sản xuất và tăng nguồn cung trên thị trường.
Tóm lại
Nguồn cung biểu thị lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán có khả năng bán và sẵn sàng bán ở các mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định. Có 5 yếu tố chính ảnh hưởng đến nguồn cung, đó là giá cả thị trường, chi phí đầu vào, công nghệ sản xuất, kỳ vọng doanh nghiệp và chính sách của chính phủ.
Nguồn cung là một phần của quy luật cung cầu. Để hiểu rõ hơn về quy luật này, bạn có thể đọc bài viết: Cung cầu là gì? Quy luật cung cầu và giá cả thị trường, tiền tệ
