Bệnh loạn vận ngôn

Triệu chứng

Sau khi trải qua tai biến mạch máu não hoặc chấn thương não khác, cơ miệng, mặt và hệ thống hô hấp có thể trở nên yếu, hoạt động chậm lại hoặc mất khả năng hoạt động. Kết quả dẫn đến tình trạng mất khả năng sử dụng ngôn ngữ, được gọi là bệnh loạn vận ngôn. Cách thể hiện và mức độ nghiêm trọng của bệnh loạn vận ngôn phụ thuộc vào vị trí của vùng thần kinh bị tổn thương.

Các triệu chứng

Một người bị bệnh loạn vận ngôn có thể gặp các triệu chứng sau đây, tùy thuộc vào mức độ lan truyền và vị trí tổn thương vùng thần kinh:

• Cách nói bị “líu” lại.
• Nói nhỏ hoặc gần như nói thì thầm.
• Tốc độ nói chậm.
• Tốc độ nói nhanh nhưng có kiểu “lầm bầm”.
• Hạn chế trong sự cử động của lưỡi, môi và hàm.
• Ngữ điệu không bình thường (nhịp điệu) khi nói.
• Thay đổi chất lượng giọng nói (nói giọng “mũi” hoặc tiếng nói nghe như bị “nghẹt mũi”).
• Giọng khàn.
• Hơi thở không ổn định.
• Chảy nước mũi hoặc không kiểm soát được nước miếng.
• Khó khăn trong việc nhai và nuốt.

Nguyên nhân

Bệnh loạn vận ngôn có nhiều nguyên nhân khác nhau liên quan đến hệ thần kinh, bao gồm:

• Tai biến mạch máu não.
• Chấn thương não.
• Ung thư.
• Liệt não.
• Bệnh Parkinson.
• Bệnh Lou Gehrig (ALS).
• Bệnh Huntington.
• Các chứng xơ vữa mạch máu.

Điều trị

Việc điều trị phụ thuộc vào nguyên nhân, loại và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Nhà điều trị ngôn ngữ sẽ làm việc với bệnh nhân để giúp họ phục hồi khả năng giao tiếp. Mục tiêu bao gồm giảm tốc độ nói, cải thiện hỗ trợ hơi thở để người bệnh có thể nói lớn hơn, tập thể dục để tăng cường sức mạnh cho các cơ miệng, lưỡi và môi, hoặc cải thiện cách phát âm để người bệnh có thể nói rõ hơn. Nhà điều trị ngôn ngữ cũng có thể giúp người chăm sóc hoặc gia đình của người bệnh thích nghi với môi trường để hiểu người bệnh tốt hơn và cung cấp những phương pháp bổ sung để tăng cường hiệu quả giao tiếp. Trong trường hợp bệnh nghiêm trọng, khi người bệnh không thể nói cho người khác hiểu, cần sử dụng các phương pháp khác để giúp người bệnh giao tiếp, bao gồm sử dụng cử chỉ đơn giản, bảng chữ cái hoặc các thiết bị điện tử phức tạp hơn. Nếu có vấn đề về việc nhai và nuốt, nhà điều trị ngôn ngữ cũng có thể giúp điều trị những chức năng này.

Mẹo dành cho người mắc bệnh loạn vận ngôn

• Giới thiệu chủ đề bằng một từ hoặc câu ngắn trước khi nói những câu dài hơn.
• Nói chậm và lớn; tạm dừng thường xuyên.
• Kiểm tra với người nghe để đảm bảo rằng họ hiểu bạn.
• Cố gắng hạn chế nói khi bạn mệt, vì khi đó lời nói của bạn sẽ khó hiểu hơn.
• Nếu bạn cảm thấy bực bội, hãy dùng tay hoặc điệu bộ để truyền đạt ý muốn của bạn, hoặc nghỉ ngơi một chút trước khi bắt đầu nói lại.

Mẹo cho người nghe

• Kiểm soát môi trường giao tiếp để giảm thiểu các yếu tố gây mất tập trung.
• Chú ý đến người nói và nhìn họ khi họ nói.
• Thành thật thông báo với người nói biết khi bạn không hiểu họ nói gì.
• Nhắc lại phần của câu nói mà bạn đã hiểu để người nói không cần phải nhắc lại toàn bộ câu.
• Nếu sau nhiều lần lặp lại bạn vẫn không thể hiểu, hãy sử dụng câu hỏi có/không hoặc yêu cầu người nói viết xuống điều họ muốn truyền đạt.

. . . . . . . . . . . . . .

Để biết thêm thông tin về chủ đề này, vui lòng truy cập dnulib.edu.vn.