Giáo dục khai phóng là gì?
Giáo dục khai phóng (GDKP) là một mô hình giáo dục đặc biệt của các trường đại học tại Hoa Kỳ, được ứng dụng rộng rãi ở Châu Âu và nhiều quốc gia Châu Á. Ở Việt Nam, khái niệm này đã xuất hiện trong khẩu hiệu và triết lý giáo dục của một số trường đại học cả ở miền Bắc và miền Nam.
Trái với giáo dục truyền thống, GDKP tập trung vào việc phát triển con người chứ không chỉ là học kiến thức. Tư duy chủ đạo của GDKP là mở rộng kiến thức, khuyến khích sự sáng tạo, tự do tư duy và phát huy trí tuệ của mỗi cá nhân. Mô hình này cung cấp cơ hội cho sinh viên khám phá và nâng cao khả năng cá nhân thông qua việc học các lĩnh vực khác nhau ngoài chuyên ngành chính.
Với GDKP, sinh viên được đào tạo theo một hệ thống linh hoạt, bao gồm cả kiến thức chiều rộng và sâu về các môn học, khuyến khích học các môn liên ngành và tăng cường quyền lựa chọn cho sinh viên.
Tại sao nên chọn giáo dục khai phóng?
Có nhiều người thành công như Steve Jobs (học thư pháp) và Mark Zuckerberg – người sáng lập Facebook (học tâm lý) đã từng tham gia các khóa học GDKP tại Mỹ.
Ở đây, học viên không chỉ học kiến thức mà còn học cách học, suy nghĩ và cách sống. Giáo viên không chỉ đơn thuần là người dạy mà trở thành người hướng dẫn và người hỗ trợ. Phương pháp giảng dạy trong GDKP khuyến khích học viên tìm hiểu và tư duy độc lập. Ví dụ, thay vì giáo viên chỉ dạy cách giải bài toán và nhắc học viên áp dụng công thức cho các bài tương tự, giáo viên sẽ hướng dẫn học viên tại sao cần sử dụng công thức đó và cách lựa chọn công thức phù hợp.
Trong các môn xã hội, ví dụ như Lịch sử, học viên sẽ được tự chia nhóm, tìm kiếm tài liệu và thuyết trình cho lớp. Các nhóm khác sẽ tìm hiểu lịch sử của các quốc gia khác nhau để trình bày. Cả việc học ngoại ngữ cũng tuân theo phương pháp này, giúp học viên nói tự nhiên như trong cuộc sống hàng ngày. Chẳng hạn, học viên sẽ tự nghiên cứu ngữ pháp, đặt câu hỏi và giải các bài tập, chỉ hỏi giáo viên khi có thắc mắc hoặc khó hiểu.
Với GDKP, những người có tài năng nhưng còn e dè và thụ động sẽ phát triển mạnh mẽ và đóng góp nhiều thành tựu cho xã hội. Đừng để cơ hội trôi qua vì bạn không sẵn sàng trong việc lựa chọn đúng. Tuy nhiên, giáo dục sau trung học đòi hỏi đầu tư nhiều thời gian và nỗ lực. Hãy tận dụng thời gian và tiền bạc của bạn để học tập và rèn luyện, để xứng đáng với công sức mà bạn đã bỏ ra.
Bạn cũng có thể tham khảo thêm cuốn sách “Biện hộ cho một nền giáo dục khai phóng” của tác giả Fareed Zakaria.
Edited by: dnulib.edu.vn.
