Tử cung, còn được gọi là dạ con, là một cơ quan quan trọng trong hệ thống sinh sản của phụ nữ. Trong chu kỳ kinh nguyệt và trong thai kỳ, tử cung đảm nhận nhiều nhiệm vụ quan trọng khác nhau. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về cơ quan này trong bài viết dưới đây.
Tử cung là gì?
Tử cung, còn được gọi là dạ con, là một cơ quan trong hệ thống sinh sản của phụ nữ, có hình dạng giống như một quả lê lộn ngược. Thông thường, tử cung có chiều dài khoảng 6-8cm, độ dày khoảng 2-3cm và chiều rộng khoảng 4-5cm [^1^].
Theo BS.CKI Mẫu Thị Mai Ngân, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, tử cung không chỉ là nơi trứng thụ tinh và nuôi dưỡng thai nhi trong suốt 40 tuần thai kỳ, mà còn có nhiều vai trò quan trọng khác liên quan đến sức khỏe phụ nữ.
Tử cung nằm ở vị trí nào trong cơ thể phụ nữ?
Nhiều chị em thắc mắc rằng tử cung nằm ở đâu trong cơ thể. Theo BS Mai Ngân, tử cung nằm giữa xương chậu, phía sau bàng quang và phía trước trực tràng, nối với âm đạo bằng cổ tử cung. Vị trí của tử cung có thể thay đổi trong suốt cuộc đời phụ nữ, đặc biệt là khi mang thai.
Cấu tạo của tử cung
Tử cung gồm các bộ phận sau [^2^]:
1. Đáy tử cung
Đáy tử cung là phần trên cùng của tử cung, có hình dạng cong và khá rộng. Đáy tử cung có sừng ở hai bên và là nơi vòi trứng thông với tử cung.
2. Thân tử cung
Thân tử cung là phần chính của tử cung và có cấu tạo gồm 3 lớp cơ là cơ dọc, cơ vòng và cơ đan chéo. Mỗi lớp cơ có vai trò riêng, trong đó cơ đan chéo có chức năng co bóp và cầm máu sau khi sinh con. Bên trong tử cung có lớp màng nhầy gọi là nội mạc tử cung. Độ dày của lớp nội mạc này sẽ thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Trứng sẽ bám vào lớp nội mạc này và phát triển thành phôi thai. Nếu quá trình thụ tinh không xảy ra, lớp nội mạc sẽ bong ra và được đưa ra ngoài cơ thể dưới hình thức kinh nguyệt.
3. Eo cổ tử cung
Eo cổ tử cung là phần kết nối giữa tử cung và cổ tử cung, nên khá hẹp.
4. Cổ tử cung
Cổ tử cung là phần thấp nhất của tử cung và kết nối với âm đạo. Trong lòng cổ tử cung có một lớp dịch nhầy mịn giúp tinh trùng di chuyển vào tử cung để gặp trứng và thụ tinh. Cổ tử cung có 3 phần là lỗ trong, lòng ống và lỗ ngoài. Lỗ trong là phần nằm bên trong của cổ tử cung dẫn đến tử cung. Lòng ống là ống hình trụ nối tử cung với âm đạo. Lỗ ngoài là phần thấp nhất của cổ tử cung, nối cổ tử cung với âm đạo.
Vai trò của tử cung (dạ con)
Tử cung được coi là cơ quan quan trọng nhất trong hệ thống sinh sản của phụ nữ, vì nó đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh [^3^]:
- Hỗ trợ lưu lượng máu đến buồng trứng.
- Hỗ trợ các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể như âm đạo, trực tràng và bàng quang.
- Kích hoạt cơn cực khoái trong quan hệ tình dục.
Đặc biệt, trong thai kỳ, tử cung còn có nhiều vai trò quan trọng khác:
- Đón nhận và nuôi dưỡng trứng đã thụ tinh, cho phát triển thành phôi thai.
- Nuôi dưỡng thai nhi trong suốt thai kỳ và giúp thai nhi phát triển to lớn, khỏe mạnh.
- Tăng kích thước để tạo không gian cho sự phát triển của thai nhi.
Kích thước của tử cung
Theo BS Mai Ngân, mỗi người phụ nữ có kích thước tử cung khác nhau, không ai giống ai. Tuy nhiên, có một giới hạn được gọi là tử cung bình thường như sau.
Khi mới sinh, kích thước tử cung của bé gái rất nhỏ chỉ bằng một quả trứng gà. Đến độ tuổi sinh nở khi chưa mang thai, tử cung của phụ nữ sẽ lớn hơn nhưng không lớn hơn một trái lê. Thông thường, tử cung rộng khoảng 4-5cm, dài khoảng 6-8cm và dày khoảng 2-3cm. Phụ nữ chưa từng mang thai sẽ có tử cung nhỏ hơn so với người đã từng mang thai.
Bước vào thai kỳ, tử cung của người phụ nữ sẽ thay đổi theo tuổi thai. Ở 3 tháng đầu thai kỳ, tử cung sẽ có kích thước tương tự như một quả cam và ngày càng tăng khi thai nhi lớn lên. Ở 3 tháng giữa thai kỳ, kích thước tử cung sẽ tăng rõ rệt và nằm giữa ngực và vú. Trước và sau sinh con, tử cung cũng sẽ thay đổi để trở lại kích thước bình thường.
Tử cung thay đổi như thế nào khi phụ nữ mang thai?
Ngoài việc thay đổi kích thước, tử cung còn trải qua một số thay đổi khác để hỗ trợ quá trình thai nghén [^4^]:
-
Sự phát triển của hoàng thể: Hoàng thể là một cấu trúc nhỏ hình thành khi trứng được thụ tinh. Chúng tạo ra một lớp màng bảo vệ quanh phôi thai và giải phóng hormone Progesterone, rất quan trọng trong thai kỳ. Hoàng thể cũng hỗ trợ sự phát triển của lớp niêm mạc và thành tử cung.
-
Hình thành bánh nhau: Trong thai kỳ, tử cung hình thành bánh nhau để hỗ trợ và nuôi dưỡng thai nhi. Bánh nhau sản xuất hormone Estrogen và Progesterone để thay đổi kích thước và vị trí của tử cung.
-
Phát triển mạch máu: Khi mang thai được khoảng 1 tháng, các mạch máu trong niêm mạc tử cung phát triển. Điều này làm cho lớp niêm mạc tử cung dày hơn và cung cấp nhiều chất dinh dưỡng hơn cho sự phát triển của thai nhi.
-
Cổ tử cung mềm hơn: Từ tuần thứ 4 của thai kỳ, màu sắc của cổ tử cung sẽ thay đổi và hình thành một lượng dịch nhầy giúp giữ tử cung ở đúng vị trí và tránh nhiễm trùng.
-
Thay đổi ở các dây chằng: Trong suốt thai kỳ, sẽ xuất hiện rất nhiều dây chằng để giữ tử cung ổn định và cho phép thai nhi di chuyển trong lòng tử cung. Điều này có thể tạo áp lực và gây đau ở bụng và vùng háng. Tuy nhiên, đây là hiện tượng bình thường và sẽ mất sau khi sinh con.
Một số bệnh lý thường gặp
Tử cung có thể gặp một số bệnh lý tiềm ẩn có thể gây ảnh hưởng và tổn thương nếu không được chăm sóc và bảo vệ đúng cách. Các bệnh lý thường gặp nhất là: sa tử cung, lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, lộ tuyến tử cung, polyp tử cung và ung thư tử cung. Đối với những trường hợp nghi ngờ có bệnh lý, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được đánh giá và điều trị phù hợp.
Lời khuyên của bác sĩ để tử cung luôn khỏe mạnh
Để bảo vệ tử cung và duy trì sức khỏe sinh sản của mình, chị em nên tuân thủ một số lời khuyên sau đây [^5^]:
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là trái cây, rau củ và thực phẩm giàu vitamin B và chất xơ.
- Vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đặc biệt trong thời gian kinh nguyệt để ngăn ngừa nhiễm khuẩn.
- Tập luyện thể dục điều độ để cải thiện sự lưu thông máu và tăng cường sức đề kháng.
- Giữ tâm trạng thoải mái, sống vui vẻ và tích cực.
- Thăm khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra, hướng dẫn chăm sóc và can thiệp kịp thời nếu cần.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là nơi tập trung các chuyên gia sản phẩm giàu kinh nghiệm và trang thiết bị y tế hiện đại, đảm bảo chăm sóc và bảo vệ sức khỏe sinh sản và thiên chức của phụ nữ.
Để đặt lịch hẹn và tư vấn với các chuyên gia tại Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chị em có thể liên hệ theo thông tin dưới đây:
- Website: dnulib.edu.vn
Hy vọng thông tin trên đã giúp chị em hiểu rõ hơn về tử cung – một cơ quan quan trọng trong hệ thống sinh sản của phụ nữ. Nếu cần thêm thông tin hay có bất kỳ câu hỏi nào, chị em có thể liên hệ hotline của Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia tư vấn!
