Văn hoá doanh nghiệp là yếu tố quan trọng giúp xây dựng bản sắc riêng, thương hiệu và thúc đẩy hoạt động kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Vậy văn hoá doanh nghiệp là gì? Hiện nay, có các mô hình văn hoá doanh nghiệp phổ biến nào? Câu trả lời sẽ được Glints bật mí trong bài viết dưới đây.
I. Văn hoá doanh nghiệp là gì?
Văn hoá doanh nghiệp là khái niệm dùng để chỉ toàn bộ các khía cạnh mà doanh nghiệp xây dựng trong quá trình tồn tại và phát triển. Văn hoá doanh nghiệp đã trở thành một quan niệm, quy tắc, và chi phối hành vi của nhân sự trong doanh nghiệp. Đơn giản hơn, văn hoá doanh nghiệp là đời sống tinh thần trong doanh nghiệp.
Văn hoá doanh nghiệp bao gồm 4 yếu tố chính: Tầm nhìn – Sứ mệnh – Giá trị cốt lõi – Triết lý kinh doanh.
Ngoài ra, văn hoá doanh nghiệp còn được thể hiện qua 2 trạng thái:
- Trạng thái hữu hình: là các giá trị được thể hiện rõ ràng và trực tiếp ra bên ngoài, bao gồm đồng phục, logo, hoạt động, sự kiện,…
- Trạng thái vô hình: là các giá trị trừu tượng như tư tưởng, thái độ, thói quen, phong cách sống,…
II. Bốn loại mô hình văn hoá doanh nghiệp phổ biến nhất hiện nay
Nếu doanh nghiệp muốn xây dựng văn hoá riêng mà không tìm hiểu các mô hình văn hoá hiện có, sẽ dễ gặp tình trạng lan man và thất bại.
Xác định mô hình văn hoá mà doanh nghiệp muốn hướng đến là cách hiệu quả nhất để bắt đầu quá trình xây dựng văn hoá doanh nghiệp. Dưới đây là 4 loại hình văn hoá của doanh nghiệp đang được áp dụng phổ biến nhất hiện nay:
1. Mô hình văn hoá doanh nghiệp Adhocracy
Adhocracy là mô hình văn hoá doanh nghiệp linh hoạt, sáng tạo và mang tính kinh doanh. Mô hình này tập trung vào sự đổi mới và cải tiến linh hoạt của doanh nghiệp thay vì bị ràng buộc bởi thủ tục và chính sách quan liêu.
Mô hình Adhocracy thường được áp dụng trong các công ty mới thành lập và công ty công nghệ, giúp thúc đẩy sự đổi mới trong phong cách làm việc. Tuy nhiên, vẫn có một vài phòng ban cần tuân thủ các quy trình nghiêm ngặt, chẳng hạn như trong lĩnh vực đạo đức và tuân thủ.
2. Mô hình văn hoá doanh nghiệp gia đình
Văn hoá gia đình là mô hình phổ biến trong doanh nghiệp quy mô nhỏ hoặc gia đình sở hữu, không mang tính chất phân cấp. Mô hình này tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ mật thiết và gắn bó giữa nhân viên để cùng hướng tới mục tiêu chung.
Ưu điểm của mô hình gia đình là giúp nhân viên cảm thấy thoải mái khi trình bày phản hồi trung thực đến cấp quản lý. Văn hóa gia đình còn giúp nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Tuy nhiên, loại hình này khó duy trì khi doanh nghiệp phát triển và mở rộng quy mô.
3. Mô hình văn hoá doanh nghiệp thứ bậc
Mô hình thứ bậc là một mô hình phổ biến hiện nay. Điểm cốt lõi của mô hình này là đảm bảo mọi thứ luôn được vận hành một cách trơn tru và nhất quán. Nó dựa trên cấu trúc, nguyên tắc và quy trình làm việc do cấp thẩm quyền phân bổ.
Nhân viên trong mô hình này cần biết chính xác nhiệm vụ của mình thông qua chuỗi mệnh lệnh của các cấp lãnh đạo. Họ cũng cần phải biết ai là người chịu trách nhiệm trước họ và ai là người mà họ báo cáo kết quả công việc.
4. Mô hình văn hoá doanh nghiệp thị trường
Mô hình văn hoá thị trường liên quan trực tiếp đến lợi nhuận và tính cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Mô hình này được định hướng để đảm bảo khách hàng và đối tác luôn cảm thấy hài lòng về doanh nghiệp.
Mô hình thị trường đòi hỏi doanh nghiệp phải liên tục sáng tạo và cải tiến để cung cấp những sản phẩm cạnh tranh cao. Mặc dù đảm bảo sự tồn tại và phát triển, nhân viên thường cảm thấy kiệt sức vì kỳ vọng và nhu cầu sản xuất không ngừng.
III. Một số dạng văn hoá doanh nghiệp phổ biến khác
Bên cạnh các mô hình trên, còn có nhiều mô hình văn hoá doanh nghiệp khác như:
- Các mô hình của Harrison/Handy: quyền lực, vai trò, công việc, cá nhân.
- Các mô hình của Scholz: tiến triển, ngoại sinh, nội sinh.
- Các mô hình của Sethia và Klinow: thờ ơ, chu đáo, thử thách, hiệp lực.
- Các mô hình của Daft: nhất quán, thích ứng, hòa nhập, sứ mệnh.
- Các mô hình của Quinn và McGrath: kinh tế/thị trường, triết lý, đồng thuận/phường hội.
IV. Ví dụ về mô hình văn hoá doanh nghiệp hiện nay
4.1. Ví dụ về mô hình văn hoá doanh nghiệp của Google
Google được biết đến với môi trường văn hóa độc đáo, với đồ ăn miễn phí, không gian làm việc mở, và nhiều tiện ích khác. Tuy nhiên, môi trường cạnh tranh cao đã gây stress cho nhân viên.
4.2. Ví dụ về mô hình văn hoá doanh nghiệp của Facebook
Facebook cũng có môi trường văn hóa độc đáo với đồ ăn ngon, không gian làm việc mở, và nhiều tiện ích khác. Tuy nhiên, môi trường cạnh tranh cũng gây stress cho nhân viên.
V. Kết luận
Văn hoá doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong xây dựng bản sắc và thương hiệu của doanh nghiệp. Có nhiều loại hình văn hoá doanh nghiệp phổ biến hiện nay, và doanh nghiệp có thể lựa chọn mô hình phù hợp với mục tiêu và giá trị của mình.
Để biết thêm thông tin và ưu đãi từ Glints, bạn có thể đăng ký tham gia bản tin của Glints.
