1. Vật nhiễm điện là gì?
Vật nhiễm điện là những vật có khả năng hút hoặc đẩy các vật khác, hoặc phóng tia lửa điện sang các vật khác. Điều này xảy ra khi vật nhận thêm hoặc mất bớt electron. Hiện tượng này thường xuyên xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ như khi bạn thấy tóc bị hút vào nón khi tháo nón vào những ngày lạnh, hay khi tóc bị hút bởi lược khi chải tóc vào những ngày nắng nóng.
2. Các cách vật nhiễm điện
Hiện nay, có ba cách chính làm cho vật nhiễm điện là nhiễm điện do cọ xát, nhiễm điện do tiếp xúc và nhiễm điện do hưởng ứng.
2.1. Nhiễm điện do cọ xát
Khi hai vật cọ xát với nhau, một vật sẽ mất electron và tích điện dương, trong khi vật còn lại nhận electron từ vật kia và tích điện âm. Điều này làm vật có khả năng hút các vật khác. Ví dụ, khi bạn cọ xát thước nhựa với mảnh vải khô, thước nhựa sẽ hút các mẩu giấy, mẩu len hoặc quả cầu nhựa.
2.2. Nhiễm điện do tiếp xúc
Khi một vật nhiễm điện tiếp xúc với một vật không bị nhiễm điện, vật không bị nhiễm điện sẽ bị nhiễm điện cùng dấu với vật bị nhiễm điện. Ví dụ, khi đặt thanh sắt trung hòa về điện gần quả cầu nhôm nhiễm điện âm, quả cầu nhôm sẽ bị đẩy ra xa.
2.3. Nhiễm điện do hưởng ứng
Khi một vật trung hòa điện đặt gần một vật nhiễm điện, vật trung hòa sẽ bị nhiễm điện theo cùng dấu với vật bị nhiễm điện. Ví dụ, khi cho một quả cầu kim loại tích điện gần một vật dẫn, đầu xa quả cầu sẽ nhiễm điện cùng dấu với quả cầu, đầu gần quả cầu sẽ nhiễm điện trái dấu.
3. Một số ví dụ và bài tập vật nhiễm điện
Dưới đây là một số ví dụ và bài tập để bạn hiểu rõ hơn về vật nhiễm điện:
Ví dụ 1: Cọ xát thước nhựa và vải khô
Sử dụng một cây thước nhựa và một mảnh vải khô. Khi bạn cọ xát thước nhựa bằng mảnh vải khô, sau đó đưa đầu thước gần với mẩu giấy, mẩu len hoặc quả cầu nhựa, bạn sẽ thấy chúng bám vào đầu thước nhựa. Điều này chứng tỏ thước nhựa đã bị nhiễm điện do cọ xát.
Ví dụ 2: Nhiễm điện do tiếp xúc
Khi thanh sắt trung hòa điện tiếp xúc với quả cầu nhôm nhiễm điện âm, quả cầu sẽ bị đẩy ra xa. Điều này xảy ra vì hai vật này nhiễm điện cùng dấu và đẩy nhau.
Ví dụ 3: Nhiễm điện do hưởng ứng
Khi đưa một đầu thước nhựa gần một đầu thanh thủy tinh, thước nhựa sẽ bị nhiễm điện và hút thanh thủy tinh về phía thước. Điều này là do hưởng ứng tĩnh điện giữa hai vật này.
4. Bài tập trắc nhiệm về vật nhiễm điện
Dưới đây là một số bài tập trắc nhiệm về vật nhiễm điện để bạn ôn tập:
Câu 1: Dùng mảnh vải khô cọ xát, thì có thể làm cho vật nào dưới đây mang điện tích?
A. Thanh sắt
B. Thanh thép
C. Thanh nhựa
D. Thanh gỗ
Đáp án: C (https://dnulib.edu.vn/)
Câu 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống. Nhiều vật sau khi cọ xát có khả năng làm ___ bóng đèn bút thử điện.
A. Làm đứt
B. Làm sáng
C. Làm tắt
D. Cả A, B, C đều sai
Đáp án: B (https://dnulib.edu.vn/)
Câu 3: Một trong những nguyên nhân tạo thành các đám mây dông bị nhiễm điện là do:
A. Sự cọ xát mạnh giữa những giọt nước trong luồng không khí bốc lên cao
B. Sự có xát mạnh giữa các luồng không khí
C. Gió làm cho đám mây bị nhiễm điện
D. Cả ba câu trên đều sai
Đáp án: A (https://dnulib.edu.vn/)
Câu 4: Khi đưa một cây thước nhựa gần một sợi tóc, điều gì xảy ra?
A. Cây thước hút sợi tóc
B. Cây thước đẩy sợi tóc
C. Cây thước sau khi cọ xát vào mảnh vải khô sẽ hút sợi tóc
D. Cây thước sau khi cọ xát vào mảnh vải khô sẽ đẩy sợi tóc ra xa
Đáp án: C (https://dnulib.edu.vn/)
Câu 5: Thanh thủy tinh sau khi được cọ xát bằng mảnh lụa thì có khả năng:
A. Hút được mảnh vải khô
B. Hút được mảnh nilông
C. Hút được mảnh len
D. Hút được thanh thước nhựa
Đáp án: B (https://dnulib.edu.vn/)
5. Hướng dẫn giải bài tập Vật lí lớp 7 Bài 17 – Sự nhiễm điện do cọ xát
Để hiểu rõ hơn về bài học và giải các bài tập vật lí lớp 7 bài 17, bạn có thể tham khảo sách giáo khoa vật lí lớp 7. Nếu có thắc mắc, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm tại dnulib.edu.vn.
