1. Ý nghĩa của Châu Thành
Theo Từ điển Tiếng Việt (Quang Hùng – Ánh Ngọc), châu thành là một từ Hán Việt. Châu có nghĩa là vùng đất, thành là đô thị, vì vậy châu thành được hiểu là vùng đô thị hay thành phố. Cụ thể hơn, Việt Nam từ điển (Lê Văn Đức) định nghĩa châu thành là “thành thị, khu vực chính một xứ hay một tỉnh, nơi người đứng đầu xứ hay tỉnh trưởng cai trị, thường dân cư đông đúc, mua bán thịnh vượng”. Trong sách Phương ngữ Nam bộ ghi chép và chú giải (Nam Chi Bùi Thanh Kiên), được ghi rõ: “Châu thành chỉ các làng xã vây quanh tỉnh lỵ”.
Cả hai cách giải thích này có vẻ khác nhau, nhưng thực tế thì đều đúng. Nếu cách giải nghĩa dựa trên việc phân tích nghĩa của từ, thì ghi chú và chú giải trong sách Phương ngữ Nam bộ lại dựa trên thực tế cuộc sống hiện nay.
Châu Thành của Long An, như các huyện Châu Thành khác, nằm gần TP Tân An, trung tâm hành chính của tỉnh. Trong thời kỳ thuộc Pháp, có nhiều thay đổi về tên gọi và ranh giới của các đơn vị hành chính trong tỉnh. Các địa phương đã được tách, nhập và đổi tên nhiều lần. Trong số đó, vùng đất Châu Thành hiện nay đã từng là nơi đặt trung tâm hành chính của các phủ và huyện khác nhau.
Địa chí Long An ghi chép về huyện Vàm Cỏ (bao gồm Châu Thành và Tân Trụ) như sau: “Từ đầu thế kỷ XIX đến nay, trên địa bàn Vàm Cỏ đã có nhiều trung tâm như phủ lỵ ở huyện Cửu An ở thôn Bình Khuê (nay thuộc xã Quê Mỹ Thạnh) từ năm 1813 đến năm 1832, sau đó là phủ lỵ phủ Tân An, huyện lỵ huyện Tân Thạnh ở thôn Bình Quới (nay thuộc xã Bình Quới) từ năm 1941.” Việc xuất hiện liên tục các trung tâm trên địa bàn Vàm Cỏ phần nào phản ánh sự “hội tụ” các tiềm năng kinh tế và văn hóa ở địa phương.
Từ những thông tin trên, có thể thấy rằng huyện Châu Thành của tỉnh Long An trước đây đã là một vùng đất trù phú, thuận lợi và đông đúc dân cư.
Theo tác giả Nguyễn Thanh Lợi, trong bài viết “Giải mật những địa danh kỳ lạ – Đất Châu Thành nam thanh nữ tú” (đăng trên Báo Tuổi trẻ online ngày 24/02/2021), địa danh Châu Thành được giải thích như sau: “Ban đầu ‘châu thành’ chỉ các trung tâm hành chính, nơi có chợ búa và các cơ quan của hạt tham biện trú đóng. Sau khi thành lập các thị xã với chức năng ‘tỉnh lỵ’, nó chiếm một phần diện tích của ‘châu thành’, phần diện tích còn lại vẫn giữ tên cũ là quận Châu Thành và sau này là huyện Châu Thành”. Ghi chú trong Địa chí Long An cũng ghi lại rằng, trong những năm 1800, châu thành được sử dụng như một danh từ chung để chỉ khu vực trung tâm của một đơn vị hành chính và tương đương với huyện. Ví dụ, Khu tham biện Tân An có: Châu Thành Bình Lập, huyện Tân An và huyện Cửu An; Khu tham biện Phước Lộc có: Châu Thành Cần Giuộc và huyện Phước Lộc,… Điều này một phần khẳng định ý kiến của tác giả Nguyễn Thanh Lợi.
Cũng theo tác giả, Châu Thành của Long An đã trở thành tên riêng từ năm 1922. Qua nhiều lần đổi tên, tách, nhập, đến năm 1989, Châu Thành chính thức được đổi thành huyện Châu Thành với 13 xã và thị trấn như hiện nay.
2. Châu Thành – Huyện nông thôn mới và thủ phủ thanh long
Huyện Châu Thành, Long An hiện là trung tâm thanh long của tỉnh. Đây cũng là địa phương đầu tiên xây dựng thành công huyện nông thôn mới.
Nhắc đến huyện Châu Thành của tỉnh Long An, giờ đây ai cũng biết đó là vùng quê trù phú với những mái nhà sang trọng xen lẫn vườn thanh long xanh mướt. Không còn đường đất lầy lội, không còn nhà tạm, dột nát, 100% hộ dân đã có điện sử dụng và hơn 90% hộ dân đã sử dụng nước sạch đạt chuẩn 02 của Bộ Y tế.
Là một huyện nông nghiệp, sản xuất cây thanh long có giá trị cao, đời sống của người dân Châu Thành đã được cải thiện từng ngày. Huyện đang hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao và dự kiến hoàn thành trong vòng 3 năm tới.
Huyện Châu Thành của tỉnh Long An cũng là vùng đất anh hùng, giàu truyền thống, nơi sinh ra và lớn lên của nhiều anh hùng và chiến sĩ cách mạng. Châu Thành cũng là quê hương của nhà thơ, nhà yêu nước Nguyễn Thông, giáo sư và nhà cách mạng tài ba Trần Văn Giàu, nhạc sĩ Cao Văn Lầu. Ngoài ra, huyện còn nổi tiếng với Lễ hội Làm Chay, được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể.
Các cư dân Châu Thành hoàn toàn có thể tự hào về quê hương của mình, từ những đặc điểm độc đáo trong tên gọi, truyền thống văn hóa và lịch sử, đến thành quả trong xây dựng hôm nay.
Được chỉnh sửa bởi: dnulib.edu.vn
