iPhone – Một dòng sản phẩm toàn cầu
iPhone có thể xem là dòng điện thoại thông minh phổ biến nhất trên toàn cầu. Mỗi năm, Apple sản xuất và tiêu thụ khoảng 250 triệu chiếc điện thoại này, chiếm tỷ lệ thị phần tới 20%.
Nguồn gốc của linh kiện iPhone
Người dùng thường thắc mắc rằng iPhone được sản xuất ở đâu và quá trình sản xuất nhanh đến thế nào. Thực tế, các linh kiện để tạo ra một chiếc iPhone không chỉ đến từ một nơi duy nhất.
Ví dụ, màn hình của iPhone được sản xuất tại Hàn Quốc bởi Samsung hoặc LG. Bộ nhớ flash và DRAM có thể đến từ các nhà máy Kioxia ở Nhật Bản. Kính Gorilla bảo vệ màn hình có thể được sản xuất ở Mỹ, Đài Loan hoặc Nhật Bản, từ nhà máy Corning. Trong khi đó, vi xử lý dòng A của Apple được thiết kế tại California, nhưng sản xuất bởi công ty TSMC tại Đài Loan.
iPhone được lắp ráp từ các linh kiện điện tử được ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Mỹ. Apple cũng phụ thuộc vào các bên thứ ba để sản xuất các linh kiện nhỏ, như IC quản lý nguồn, bộ vi xử lý USB, chipset không dây và trình điều khiển OLED. Những linh kiện này được cung cấp bởi các công ty lớn như Broadcom và Texas Instruments, cũng như các nhà sản xuất nhỏ hơn ở Đông Nam Á. Trên toàn thế giới, Apple cũng cố gắng đảm bảo nguồn cung cấp nguyên liệu trực tiếp từ các công ty khai thác, nhằm đảm bảo không gian trống không ảnh hưởng đến khả năng sản xuất pin của iPhone.
Quá trình lắp ráp iPhone
Sau khi có các linh kiện riêng lẻ, ai sẽ là người lắp ráp để tạo ra một chiếc iPhone hoàn chỉnh?
Hầu hết các nhà máy lắp ráp iPhone đặt tại Trung Quốc. Một trong những nhà máy lớn nhất được Foxconn điều hành và nằm ở Trịnh Châu, Trung Quốc. Nhà máy này sử dụng hơn 300.000 nhân công và đây là một khu phức hợp lớn, tương tự một thành phố hơn là một khu công nghiệp. Mỗi ngày, Foxconn lắp ráp hơn nửa triệu chiếc iPhone tại đây.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, Apple đã chuyển một số hoạt động sản xuất sang các nước láng giềng như Ấn Độ và Việt Nam. Apple đã mở rộng hoạt động sản xuất iPhone ở ngoài Trung Quốc, với Ấn Độ và Việt Nam trở thành các lựa chọn hàng đầu.
Không chỉ Apple, các công ty điện tử tiêu dùng khác cũng đã đa dạng hoạt động sản xuất ở ngoài Trung Quốc. Samsung và Xiaomi đã đạt được thành công rực rỡ ở các quốc gia châu Á khác. Chiến lược gọi là China+1 đã trở thành một xu hướng phổ biến, khi các công ty tìm cách giảm chi phí và giảm sự phụ thuộc vào một quốc gia duy nhất.
Cả Ấn Độ và Việt Nam đều mang lại nhiều lợi ích cho các công ty nước ngoài muốn thành lập cơ sở sản xuất. Ngoài ra, hai quốc gia này còn đem lại sự ổn định về chính trị và kinh tế – những yếu tố quan trọng đối với hoạt động sản xuất iPhone của Apple tại Trung Quốc. Những rủi ro này đã buộc công ty phải cảnh báo về thời gian chờ giao hàng kéo dài.
Lắp ráp iPhone ở Việt Nam
Việt Nam có vị trí chiến lược để vận chuyển hàng hóa toàn cầu, với vị trí địa lý gần các chuỗi cung ứng hiện có của Apple như Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và các quốc gia khác. Việt Nam cũng đã ký kết các hiệp định thương mại tự do với các quốc gia Đông Nam Á khác và là thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hơn nữa, nền kinh tế Việt Nam dựa vào xuất khẩu các sản phẩm từ nông nghiệp, may mặc đến điện tử – điều này đem lại nhiều lợi ích cho các công ty phương Tây đang đa dạng hoá hoạt động sản xuất ngoài Trung Quốc.
Thực tế, Việt Nam không còn xa lạ với ngành công nghiệp lắp ráp, từ việc sản xuất EarPods có dây. Theo Nikkei Asia, Apple đã bắt đầu lắp ráp AirPods tại Việt Nam từ tháng 3/2020. Kể từ đó, Apple đã chuyển một tỷ lệ đáng kể dây chuyền sản xuất iPad, Macbook và Apple Watch sang Việt Nam.
Apple đã ký hợp đồng với các đối tác sản xuất Foxconn, Pegatron và Wistron để đạt được mục tiêu này. Theo các tin tức địa phương, Apple đã bắt đầu lắp ráp tại 11 nhà máy do nhiều công ty điều hành khác nhau tại Việt Nam từ đầu năm 2022. Trong thời gian đó, Foxconn cũng đã được cấp giấy phép xây dựng một nhà máy lắp ráp trị giá 270 triệu USD tại tỉnh Bắc Giang. Nhà máy này được dự kiến sẽ có khả năng sản xuất 8 triệu máy tính xách tay và máy tính bảng mỗi năm.
iPhone Made in India
Ấn Độ, là một địa điểm sản xuất thứ hai mà Apple đã lựa chọn, đã mang lại rất nhiều lợi ích cho các hoạt động sản xuất so với các quốc gia láng giềng. Chiến dịch Make in India của Chính phủ đã thành công rực rỡ. Năm 2020, chiến dịch đã đưa ra một chương trình khuyến khích, với tổng giá trị liên kết sản xuất lên đến 6 tỷ USD, nhằm khuyến khích các thương hiệu thiết lập hoạt động sản xuất điện thoại thông minh và linh kiện điện tử trong nước. Các thương hiệu Android như Xiaomi, Oppo và Samsung đã tham gia chiến dịch Make in India thông qua sự kết hợp giữa các cơ sở sản xuất trong nước và bên thứ ba. Các công ty Bharat FIH và Dixon Technologies cũng đã thành công trong việc lắp ráp điện thoại thông minh cho Xiaomi và Samsung tại Ấn Độ.
Chính phủ Ấn Độ cung cấp các ưu đãi tài chính cho các nhà sản xuất điện thoại thông minh để thành lập các nhà máy trong nước.
Quyết định chuyển dây chuyền lắp ráp sang Ấn Độ cũng có thể giúp tăng thị phần của iPhone trong khu vực. Hiện tại, Ấn Độ áp thuế hải quan 22% đối với điện thoại thông minh nhập khẩu. Điều này làm cho iPhone tại Ấn Độ đắt hơn đáng kể so với các thị trường phương Tây.
Với iPhone 14, lần đầu tiên Apple bắt đầu lắp ráp các mẫu iPhone thế hệ mới nhất tại Ấn Độ. Apple đã ký hợp đồng với Foxconn để lắp ráp tại nhà máy Sriperumbudur của họ ở Tamil Nadu. Tuy nhiên, Apple chỉ chuyển một phần nhỏ sản lượng iPhone 14 từ Trung Quốc sang Ấn Độ, ước tính là khoảng 5% sau khi sản phẩm ra mắt.
Theo nhà phân tích của JPMorgan, trong một thông báo cho khách hàng, dự kiến Apple sẽ chuyển khoảng 25% hoạt động sản xuất iPhone sang Ấn Độ và 65% hoạt động lắp ráp AirPods sang Việt Nam vào năm 2025. Các sản phẩm khác như iPad, MacBook và Apple Watch cũng có thể được chuyển dịch từ Trung Quốc.
Không có câu trả lời duy nhất cho câu hỏi về nơi sản xuất iPhone. Mặc dù quá trình lắp ráp cuối cùng diễn ra ở hai hoặc ba quốc gia, các linh kiện và nguyên liệu riêng biệt của iPhone lại được lấy từ khắp nơi trên thế giới.
—
