Kinh kịch và hí kịch Trung Quốc có phải là một?
Kinh kịch Trung Quốc, hay còn gọi là kinh hí, là một loại hình sân khấu đặc sắc mang đậm tinh thần Á Đông của người Trung Quốc. Được hình thành dưới thời vua Càn Long của nhà Thanh tại Bắc Kinh, kinh kịch kết hợp giữa Huy Kịch và Hàn Kịch. Loại hình nghệ thuật này kết hợp nhiều yếu tố như hát, nói, biểu hiện, vũ đạo và đấu võ. Mỗi vở diễn kinh kịch thường có cốt truyện rõ ràng dựa trên sự việc lịch sử hoặc các truyền thuyết, khắc họa chi tiết nhân vật. Kinh kịch thường có 4 vai chính là Sinh (vai nam), Đán (vai nữ), Tịnh (vai tà), và Sửu (vai hề), cùng với một số vai phụ để làm phong phú vở diễn.
Lịch sử phát triển của kinh kịch
Kinh kịch đã tồn tại trong suốt lịch sử phát triển của Trung Quốc và trải qua nhiều biến thể. Trước đây, nó có tên gọi khác nhau như hí kịch, tham quan hí, và tạp kịch. Chỉ có vai nam chính xuất hiện trong kinh kịch, vai nữ không được đánh giá cao. Tuy nhiên, thời nhà Nguyên đã đánh dấu sự phát triển của vai nữ trong kinh kịch. Ban đầu, kinh kịch chỉ mang tính chất hài hước, nhưng sau đó, nó đã phê phán thói đời và các tệ nạn xã hội. Khi đó, được gọi là nam kí hoặc truyền kỳ, và đổ tên thành côn khúc dưới thời nhà Minh. Tuy nhiên, chỉ đến thời vua Càn Long của nhà Thanh, kinh kịch mới thực sự hoàn chỉnh và phát triển.
Kiểm phổ – Mặt nạ kinh kịch Trung Quốc
Kiểm phổ, hay mặt nạ, là nét đặc sắc nhất trong nghệ thuật kinh kịch Trung Quốc. Trong mọi vở kinh kịch Trung Quốc, tất cả diễn viên đều mang mặt nạ hoặc trang điểm cầu kỳ. Điều này có thể khiến bạn tự hỏi liệu diễn viên có thể biểu hiện cảm xúc và vở diễn có bị nhạt nhẽo hay không. Thực tế là đó chính là nét độc đáo của kinh kịch.
Có nhiều loại mặt nạ trong kinh kịch Trung Quốc. Từ việc vẽ trực tiếp lên mặt của diễn viên cho đến mặt nạ được chế tác từ gỗ tinh xảo. Bằng cách kết hợp màu sắc và nét vẽ, mặt nạ trong kinh kịch giúp khán giả nhận biết vai diễn và tính cách của nhân vật. Ví dụ, mặt nạ đỏ thường thể hiện tính trung thành, mặt nạ xanh thể hiện tính kiên cường dũng cảm, và mặt nạ trắng thể hiện sự gian trá. Đường nét trên mặt nạ cũng giúp nhân vật trở nên rõ nét. Người Trung Quốc đã áp dụng nhân tướng học để khắc họa nét nhân vật một cách chi tiết mà không cần diễn viên phải biểu hiện quá nhiều.
Kiểm phổ không chỉ giúp nhân vật mở rộng vai diễn mà còn mang đến sự nhân hóa cho vai diễn, khắc họa câu chuyện từ nhiều góc độ khác nhau. Để tạo ra những chiếc mặt nạ kinh kịch chất lượng, cần sự khéo léo của các nghệ nhân và nhiều giờ chuẩn bị và sáng tạo.
Kết luận
Kinh kịch là một nét văn hóa độc đáo của người Trung Quốc, mang đậm tinh thần Á Đông. Từ lịch sử phát triển đa dạng đến việc sử dụng mặt nạ độc đáo, kinh kịch đã trở thành một di sản văn hóa quan trọng được UNESCO công nhận. Nếu bạn muốn khám phá thêm về văn hóa độc đáo này, hãy trải nghiệm các vở kinh kịch tại Bắc Kinh và mặc thử những chiếc mặt nạ đầy màu sắc.
