Cuộc sống chúng ta luôn hiện hữu những vẻ đẹp xung quanh, và mỹ học là nhánh triết lý tuyệt vời để khám phá và giải đáp cho những khát khao đó. Bài viết này sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn sâu sắc về mỹ học, từ nguồn gốc hình thành cho đến sự phát triển của nó.
Mỹ học: Nghệ thuật của cái đẹp
Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, mỹ học là một bộ môn khoa học chuyên sâu về sự nhận thức và thưởng thức vẻ đẹp trong thiên nhiên, nghệ thuật và xã hội. Thuật ngữ này xuất phát từ tác phẩm Aestheticä (Mỹ học) của triết gia người Đức Alexander Baumgarten vào những năm 1750-1758. Cái đẹp mà chúng ta nhìn thấy và trải nghiệm hàng ngày, như vẻ đẹp tự nhiên và vẻ đẹp trong nghệ thuật, đều nằm trong phạm vi của mỹ học.
Mỹ học có thể được coi như một cây cỏ với nhiều cành nhánh khác nhau. Nó luôn luôn phát triển và tồn tại trong xã hội, thiên nhiên và nghệ thuật. Trên thực tế, mỹ học là một môn khoa học đa dạng, bao gồm cả lý thuyết về vẻ đẹp tự nhiên và vẻ đẹp trừu tượng như vẻ đẹp tinh thần hay trí tuệ. Tuy nhiên, để trở thành đối tượng nghiên cứu triết học và khoa học, vẻ đẹp đó phải được liên kết với nghệ thuật. Nghệ thuật là nơi tập trung các mối quan hệ thẩm mỹ của con người với hiện thực. Đồng thời, nghệ thuật cũng là nơi cao nhất của vẻ đẹp. Thật đơn giản, mọi thứ đều liên quan đến cái đẹp trong nghệ thuật. Nếu không đẹp, không thể nói đến nghệ thuật. Mặc dù gắn bó chặt chẽ với nhau, cái đẹp và nghệ thuật vẫn là hai thực thể riêng biệt.
Nguồn gốc và sự phát triển của Mỹ Học
Thuật ngữ “mỹ học” (còn được gọi là “Thẩm mỹ học” hoặc “esthétique”) được triết gia người Đức A. Baumgarten sử dụng lần đầu tiên vào năm 1735 trong tuyển tập các bài viết về sáng tác thi ca. Sau đó, vào những năm 1750 và 1758, hai tập sách về mỹ học của A. Baumgarten được xuất bản và khái niệm này bắt đầu được sử dụng rộng rãi. Mặc dù vậy, mỹ học đã tồn tại từ rất sớm trong lịch sử tư tưởng của nhân loại. Tại các xã hội cổ đại, mỹ học được coi như một phần của triết học, là môn khoa học nhằm tìm hiểu quy luật tổng quát nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy. Các học thuyết mỹ học phát triển mạnh mẽ ở Trung Quốc và Hy Lạp cổ đại.
Thời Xuân Thu – Chiến Quốc ở Trung Quốc, các trường phái triết học như Khổng giáo, Lão giáo, Mặc giáo và Pháp gia cùng tranh giành ảnh hưởng. Đây là thời kỳ mà các quan niệm về đạo đức, chính trị và thẩm mỹ đua nhau phát triển. Có nhiều quan niệm thẩm mỹ độc đáo, xứng đáng để chúng ta tìm hiểu sâu hơn.
Hy Lạp cổ đại cũng từng sinh ra rất nhiều nhà triết học và nhà mỹ học xuất sắc. Một trong số đó là Heraklite (540 – 480 TCN). Với Heraklite, chân lý luôn cụ thể. Ông cho rằng: “Lừa thích rơm hơn vàng”. Ông cũng nói: “Nước biển sạch nhất cũng là bẩn nhất. Đối với cá, nó là nước uống và không gây hại. Nhưng đối với con người, nó không thể uống và có hại”. Từ đó, Heraklite khẳng định tính tương đối của vẻ đẹp và nói rằng: “Con khỉ đẹp nhất cũng xấu so với loài người, và con người hoàn thiện nhất cũng chỉ như một con khỉ so với thần thánh”.
Có thể thấy rằng các học thuyết mỹ học đã nảy sinh từ rất sớm trong lịch sử tư tưởng của nhân loại. Tuy nhiên, mỹ học như một ngành khoa học độc lập chỉ thực sự khẳng định được trong thời cận đại. Việc xác định đối tượng cụ thể của mỹ học đã giúp nó dần tách ra khỏi triết học và trở thành một lĩnh vực riêng biệt.
Với thông tin trên, chúng tôi hy vọng bạn đã hiểu một phần nào về mỹ học là gì. Đừng ngần ngại tìm hiểu thêm về chủ đề này tại trang web Dnulib của chúng tôi!
Đây là bài viết đã được chỉnh sửa bởi Dnulib. Hãy truy cập trang web Dnulib để có thêm thông tin chi tiết về mỹ học.
