Nếu bạn làm việc với âm thanh thường xuyên, chắc chắn bạn đã gặp các đơn vị đo như W (Watt) và dB (decibel). W là đơn vị đo công suất, trong khi đó dB đo cường độ âm thanh. Rất nhiều người đôi khi nhầm lẫn giữa hai khái niệm này khi mua các thiết bị âm thanh.
Trong suy nghĩ của nhiều người, loa có công suất lớn (W) thì âm thanh sẽ to hơn. Tuy nhiên, thực tế là cường độ âm thanh được đo bằng đơn vị decibel (dB) mới quyết định được âm thanh của bạn có to đến đâu. Watt chỉ đơn giản là đơn vị để đo công suất tiêu thụ điện.
Decibel – dB là gì?
Giống như các ngành nghề khác, mỗi ngành đều có những đơn vị đo đặc trưng mà người làm trong ngành cần biết. Ví dụ, thợ may, thợ xây cần biết bao nhiêu phân, bao nhiêu centimet (cm), bao nhiêu mét (m). Người đóng gói hàng hóa cần biết trọng lượng bao nhiêu kg, còn anh bơm xăng thì cần biết bao nhiêu lít. Với những người làm âm thanh, công suất loa tính bằng Watt và độ lớn tính bằng decibel (dB) là vấn đề cần quan tâm. Tuy nhiên, khái niệm decibel này phức tạp hơn một chút so với các đơn vị khác.
Điều phức tạp ở đây là cường độ âm thanh không đồng nhất ở các khoảng cách khác nhau. Ví dụ, bạn nghe một âm thanh phát ra từ loa cách bạn 1 mét, sẽ khác nhiều so với khi cách loa 10 mét. Cũng tùy vào tai và khả năng chịu đựng âm thanh của từng người, có người chịu được cường độ âm thanh lên đến 130-140dB, nhưng hầu hết chỉ nghe được âm thanh ở mức 125dB trở xuống.
Vì vậy, cường độ âm thanh của loa phụ thuộc vào khoảng cách từ nguồn phát đến tai người nghe (hoặc máy đo). Thông thường, thông số này được quy ước ở khoảng cách 1 mét. Dưới đây là bảng thể hiện cường độ âm thanh của một số môi trường trong cuộc sống:
- Tai không nghe thấy gì: 0dB
- Rạp phim cách âm, không có tiếng ồn: ~50dB
- Văn phòng đang làm việc: ~60dB
- Siêu thị: ~70dB
- Hội trường, nhà in, xe chạy trên đường: ~80dB
- Nhà máy sản xuất: 90dB
Cách tính toán cường độ âm thanh
Thông thường, để tính toán cường độ âm thanh cần thiết cho một không gian, chúng ta cần ước lượng mức độ ồn của không gian đó để xác định cường độ âm thanh cần thiết. Để âm thanh nghe rõ ràng, nguồn phát âm thanh phải có cường độ âm lớn hơn môi trường khoảng 6dB, và để nghe rõ hơn, chênh lệch phải từ 10-20dB. Cách tính này căn cứ vào khoảng cách người ngồi xa nhất từ loa, từ đó tính toán được sự suy hao cường độ do khoảng cách để người ngồi xa nhất vẫn có thể nghe được âm thanh.
Dựa trên tính toán và đo đạc thực tế, chúng ta có bảng tham khảo dưới đây về sự suy giảm cường độ âm thanh theo khoảng cách:
| Khoảng cách (mét) | Độ suy giảm (dB) |
|---|---|
| 1 | 0 |
| 2 | -6 |
| 4 | -12 |
| 8 | -18 |
| 16 | -24 |
| 32 | -30 |
| 64 | -36 |
Vậy với những không gian có chiều dài lớn, chúng ta cần tính toán và ước lượng để bù đắp độ lớn của âm thanh để người ngồi xa vẫn có thể nghe thấy. Hoặc nếu khoảng cách quá xa, một giải pháp khác là trang bị thêm loa ở phía dưới để tăng cường. Tuy nhiên, khi làm như vậy, chúng ta cần tính đến việc canh delay (Độ trễ âm thanh) cho hệ thống loa của mình.
Được chỉnh sửa bởi dnulib.edu.vn
