Cây đót rừng không còn xa lạ với nhiều vùng quê. Hoa cây đót được sử dụng làm chổi, lá cây đót dùng để gói bánh chưng, bánh tét,… Tuy nhiên, không phải ai cũng biết về đặc tính của cây đót. Hãy cùng Niên Giám Nông Nghiệp khám phá chi tiết về loại cây này nhé.
Cây Đót Rừng là Gì?
Cây đót có tên khoa học là Thysanolaena latifolia và được gọi là cây chít ở nhiều vùng miền của nước ta. Chúng có nguồn gốc từ Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan, Malaysia, Trung Quốc, Việt Nam và Nhật Bản.
Cây đót rừng thuộc họ lúa. Chúng là loại cây cỏ sống lâu năm dạng búi, rất khỏe mạnh. Thân cây đột mọc thẳng hoặc hơi xòe, cao đến 3,5 m. Lá cây đót có lông dọc mép ngoài. Phiến lá hình mũi mác tương đối lớn, dài từ 30-65 cm và rộng 3-7,5 cm.
Gốc lá cây đót có hình tròn hoặc xếp dưới, mép lá không rõ ràng, bên dưới có nếp gấp rõ ràng. Cụm hoa hình chùy to và rủ ở đầu. Cụm hoa có thể dài tới 140 cm và phát triển tốt. Hoa chia nhỏ thành nhiều cành con. Chúng cũng có quả nhỏ và thuôn dài.
Cây Đót Rừng Phân Bố Ở Đâu?
Cây đót rừng có thể sống trong nhiều điều kiện khác nhau. Chúng phân bố ở độ cao từ 150-2000 m. Có thể tìm thấy chúng ở các thung lũng và sườn dốc có bóng râm nhẹ, khe núi và ven sông.
Chúng có thể phát triển đơn lẻ hoặc thành nhóm. Cây đót thường kết hợp với các loại cây cối khác, đặc biệt là tre rừng. Chúng cũng có thể phát triển ở nơi không có đủ ánh sáng.
Tác Dụng của Cây Đót Rừng
Cây Đót Làm Chổi
Một trong những tác dụng điển hình của cây đót rừng là làm chổi. Không chỉ có các loại chổi tre, chổi sể, chổi rơm,… mà chổi từ cây đót rừng cũng đang rất được ưa chuộng. Chúng có giá thành thấp và có nhiều ưu điểm như nhẹ nhàng và dễ quét.
Việc làm chổi từ cây đót rừng đã trở thành một ngành nghề mang lại thu nhập khá cho bà con nông dân. Cách làm chổi từ cây đót rừng không quá khó nhưng lại có giá bán ổn định. Hãy cùng Niên Giám Nông Nghiệp tìm hiểu cách làm chổi từ cây đót rừng nhé.
Thu hoạch bông đót để làm chổi bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 3. Hoa cây đót cần được thu hoạch khi vừa trưởng thành nhưng chưa chín. Điều này đảm bảo chất lượng tốt cho chổi. Việc thu hoạch bông đót vào tháng 2 là lý tưởng nhất. Lúc này, bông đót đạt độ bánh tẻ và các bông đã thoát khỏi bẹ lá cho hiệu suất cao nhất. Bông đột quá già sẽ dễ rụng và dễ gãy, trong khi bông đột quá non sẽ dễ bị hao hụt nhiều khi phơi khô.
Có thể cắt cả cây đót hoặc chỉ cắt bông đót và để lại gốc cây. Trong quá trình cắt, nên sử dụng dao hoặc kéo sắc để cắt dứt khoát. Thân cây đót khá xốp, nếu không cắt chặt sẽ dễ bị tước cây.
Bông đót thu hoạch nên có độ dài từ 1.8m đến 2.2m. Không nên thu hoạch quá ngắn vì sẽ gây khó khăn trong quá trình làm chổi. Trong khi đó, thu hoạch quá dài sẽ gây khó khăn trong vận chuyển và phơi khô bông đót.
Lá Cây Đót Gói Bánh
Lá cây đót tương đối dài và rộng bản. Gân lá nhỏ, lá dẻo dai, do đó lá cây đót được sử dụng nhiều để gói bánh do, bánh tét. Đặc biệt, lá cây đót được sử dụng nhiều ở các vùng thuộc tỉnh Bắc Giang để gói bánh chưng.
Việc chọn lá đót để gói bánh chưng rất quan trọng để có được bánh đẹp. Lá đót để gói bánh chưng phải là lá bánh tẻ, toàn bộ lá phải xanh. Không có dấu hiệu sâu bệnh hoặc lá úa.
Khi lấy lá đót để gói bánh, cần tước cả phần cuống lá. Nên đeo găng tay để tránh bị cắt khi thu hoạch lá. Vì mép lá và cuống lá sắc nhọn, rất dễ gây cắt tay.
Sau đó, xếp lá thành nắm và chặt cuống ở hai đầu. Trước khi gói bánh, nên luộc lá hoặc chần lá qua nước sôi để lá không bị vỡ. Đồng thời, lá sẽ mềm và đẹp hơn khi gói bánh.
Tác Dụng Chữa Bệnh của Cây Đót Rừng
Nghiên cứu cho thấy cây đót rừng chứa nhiều hợp chất có đặc tính kháng khuẩn và làm lành vết thương. Ngoài ra, cây đót còn có khả năng ngăn ngừa loét và giảm sẹo.
Cây đót còn có tác dụng làm bền thành mạch và thúc đẩy quá trình tái tạo các mạch máu ngoại vi và sản xuất collagen. Điều này giúp làm giảm da nổi mẩn, đau, và bỏng.
Tuy hợp chất có hoạt tính này tồn tại ở cây đót với lượng rất nhỏ, nhưng vẫn được sử dụng trong y học cổ truyền. Ngoài ra, một loài sâu sống trong cây đót, gọi là sâu đót, cũng có các hợp chất axit amin bổ dưỡng cho sức khỏe.
Cây Đót Giúp Bảo Vệ Môi Trường
Cây đót mọc thành từng đám và có nhiều rễ chằng chịt mọc sâu xuống mặt đất khoảng một mét. Điều này giúp ngăn chặn xói mòn đất trên các sườn đồi và làm cho cây có độ bền cao hơn so với các loại cây khác như chuối, bưởi, táo,…
Rễ và lá cây đót cũng giúp hạn chế dòng chảy của nước, đặc biệt trong những trường hợp mưa lớn, bằng cách hút nước từ đất. Cây đót cũng có khả năng cải tạo đất bằng cách giữ ẩm cho mặt đất và kích thích quá trình làm màu mỡ đất, tăng độ phì nhiêu cho đất.
Cây Đót Góp Phần Thúc Đẩy Đa Dạng Sinh Học
Như nhiều loài cây khác, cây đót cũng góp phần vào việc tạo ra đa dạng sinh học. Cây đót rừng được trồng ở những nơi bị phá hoại, giúp các gốc cây và thảm thực vật khác mọc trở lại.
Thúc đẩy sự phát triển của các loài thực vật khác đặc biệt là các loài thực vật làm phong phú nguồn sống. Đồng thời, cây đót không tranh giành đất với các loại cây họ lúa khác, nên có thể dễ dàng trồng hàng loạt số lượng lớn.
Cách Trồng Cây Đót Rừng
Điều Kiện Phát Triển của Cây Đót
Cây đót rừng là loại cây tương đối dễ trồng. Chúng không đòi hỏi quá cao về ánh sáng, độ ẩm và đất. Chúng có thể phát triển trong nắng hoàn toàn hoặc bóng râm một phần. Tuy nhiên, chúng phát triển tốt nhất trong nắng thường xuyên.
Cây đót không yêu cầu nhiều nước vì có hệ rễ mạnh để hút nước từ sâu trong đất. Tuy nhiên, khi trồng cây đót cần tưới nước thường xuyên, khoảng hai ngày một lần.
Cây đót có thể sinh trưởng trong đất bạc màu. Tuy nhiên, chúng phát triển tốt hơn trong đất giàu mùn, đất có nhiều dinh dưỡng và thoát nước tốt.
Nhân Giống
Cây đót có thể nhân giống dễ dàng bằng hạt, trồng cây con hoặc phân chia rễ. Nhân giống bằng hạt tốn nhiều thời gian và công sức trong việc chăm sóc. Thông thường, người trồng cây đót thường nhân giống bằng cách phân chia rễ.
Trong mùa thu hoạch cuối cùng, khoảng cuối tháng ba đầu tháng 4, cây đót được cắt sát gốc. Rễ được đào lên và chia thành những phần nhỏ để trồng. Khi chia rễ, cần dùng dao cắt dứt khoát, sau đó tỉa bớt rễ và đất xung quanh.
Chăm Sóc Cây Đót
Ở giai đoạn đầu, khi cây đót mới trồng, cần làm cỏ thường xuyên. Khi cây trưởng thành, tần suất làm cỏ có thể giảm. Cần tưới nước thường xuyên, tần suất tưới nước tùy thuộc vào thời tiết.
Sau vài năm trồng, cây đót sẽ chết. Thông thường, sau vài năm, cây được cắt tỉa tới mức mọc mới mỗi năm. Để khuyến khích mọc mới, cần cắt tỉa toàn bộ cây xuống mặt đất bằng kéo cắt lớn hoặc dao phát.
Trên đây là những chia sẻ của Niên Giám Nông Nghiệp về cây đót rừng. Hy vọng những thông tin này sẽ hữu ích cho bạn. Chúc bạn may mắn và thành công.
Theo: Biển Lặng
Được chỉnh sửa bởi: Dnulib
