Việc làm Nông – Lâm – Ngư – Nghiệp
1. Khuyến nông: Khái niệm và những vấn đề liên quan
Một cái nhìn chi tiết về khuyến nông và các vấn đề liên quan sẽ được đề cập trong phần dưới đây. Cùng tìm hiểu nhé!
1.1. Khuyến nông là gì?
Khuyến nông là việc áp dụng những nghiên cứu khoa học và kiến thức mới vào thực tiễn nông nghiệp thông qua giáo dục nông dân. Lĩnh vực này bao gồm nhiều hoạt động truyền thông và học tập dành cho người dân nông thôn, do những chuyên gia đến từ các ngành nông nghiệp, tiếp thị nông nghiệp, y tế và nghiên cứu kinh doanh tổ chức.
Khuyến nông có thể hiểu đơn giản là việc cung cấp thông tin và kiến thức cho nông dân. Vai trò của dịch vụ khuyến nông là vô cùng quan trọng, giúp nông dân cải thiện năng suất và sinh kế trong lĩnh vực chăn nuôi và trồng trọt cây thực phẩm. Đồng thời, nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển giao kết quả nghiên cứu từ phòng thí nghiệm vào thực tế.
Theo nhóm chuyên gia về an ninh lương thực và dinh dưỡng của Liên Hợp Quốc (HLPE), các hệ thống nghiên cứu và khuyến nông quốc gia cần sự quan tâm và đầu tư từ phía chính phủ và cộng đồng nhà tài trợ.
Khuyến nông đã có mặt trên toàn thế giới, và hành nghề này thường được thực hiện bởi những người làm việc cho các cơ quan chính phủ. Họ được đại diện bởi các tổ chức chuyên nghiệp, nhằm hỗ trợ phát triển trong lĩnh vực nông nghiệp. Các cơ quan khuyến nông ở các nước đang phát triển nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hợp Quốc.
1.2. Dịch vụ khuyến nông
Dịch vụ khuyến nông được chia thành ba loại:
– Chuyển giao công nghệ: là phương pháp truyền thống, truyền đạt lời khuyên, kiến thức và thông tin theo cách tuyến tính;
– Tư vấn: sử dụng cán bộ chuyên gia làm nguồn tư vấn cho nông dân về các vấn đề cụ thể mà họ đang gặp phải;
– Tạo điều kiện: giúp nông dân xác định và giải quyết vấn đề của họ bằng cách phát triển các giải pháp riêng.
Các hệ thống khuyến nông truyền thống tập trung vào việc tăng năng suất trong nông nghiệp và phát triển kinh tế nông nghiệp, thường sử dụng cách tiếp cận từ trên xuống và tập trung vào việc chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, mô hình này đang trở nên lỗi thời trong môi trường cạnh tranh ngày nay, theo định hướng thị trường của nông nghiệp.
Có những mô hình khác đã xuất hiện, nhận thấy sự cần thiết của các đối tác khác ngoài dịch vụ khuyến nông truyền thống – bao gồm các doanh nghiệp nông nghiệp, tổ chức phi chính phủ, các đại lý nông nghiệp, tổ chức sản xuất và chính những người nông dân. Nhiều quốc gia, đặc biệt là ở khu vực Mỹ Latin, đã tư nhân hóa và ký hợp đồng dịch vụ tư vấn.
Ở Nhật Bản, dịch vụ khuyến nông quốc gia (NAADS) đã ký hợp đồng dịch vụ khuyến nông cho các khu vực tư nhân và các tổ chức phi chính phủ. Mô hình khuyến nông từ nông dân sang nông dân của FARM-Phi liên quan đến việc đào tạo các chuyên gia khuyến nông để hướng dẫn nông dân về các công nghệ theo nhu cầu và khuyến khích họ phục vụ cộng đồng của mình như những nhân viên khuyến nông cộng đồng.
Sau nhiều năm vắng bóng và đầu tư, đã có sự nhấn mạnh vào đổi mới và cách tiếp cận mới cho khuyến nông theo nhu cầu. Trong cộng đồng tài trợ, việc phát triển dịch vụ tư vấn và thông tin được coi là trọng tâm của tăng trưởng nông nghiệp để phục vụ người nghèo. Ngoài việc cung cấp và chuyển giao kiến thức để tăng năng suất, các chức năng mới bao gồm kết nối nông dân sản xuất nhỏ với thị trường xuất khẩu và giá trị cao, thúc đẩy khả năng thích ứng với môi trường và đối phó với các thách thức về sức khỏe cộng đồng như HIV / AIDS.
Việc làm Chăn nuôi – Thú y
2. Tình hình khuyến nông hiện nay
Sau khi đã hiểu rõ về khái niệm khuyến nông là gì, cùng tìm hiểu tình hình khuyến nông hiện nay tại các nước trên thế giới như thế nào?
2.1. Tình hình chung về khuyến nông hiện nay
Khuyến nông, hay còn gọi là dịch vụ tư vấn nông nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp kiến thức và kỹ năng cho nông dân. Nó mang đến cho nông dân những kiến thức thực tế về kỹ thuật và khoa học nông học, nhằm cải thiện năng suất, đảm bảo an ninh lương thực và tạo sinh kế.
Khuyến nông đóng vai trò quan trọng trong việc phổ biến thông tin thực tế, bao gồm cả chất lượng hạt giống, đất đai, công cụ cần thiết, quản lý nước, bảo vệ cây trồng và chăn nuôi. Đồng thời, kiến thức này còn được áp dụng vào các cơ sở sản xuất nông nghiệp.
Để phát triển nông nghiệp, khuyến nông là một yếu tố thiết yếu, cùng với nghiên cứu và phát triển nông nghiệp. Các tổ chức nghiên cứu tập trung vào các khía cạnh kỹ thuật của việc tạo ra các công nghệ hữu ích, trong khi khuyến nông tập trung vào việc áp dụng và chuyển giao những công nghệ đó cho nông dân. Hai lĩnh vực này phải hợp tác chặt chẽ để phát triển bền vững.
2.2. Ai cung cấp dịch vụ khuyến nông?
Dịch vụ khuyến nông đóng vai trò tư vấn và hỗ trợ trong lĩnh vực nông nghiệp. Vậy, ai là những người cung cấp dịch vụ khuyến nông? Có ba nhóm chính chịu trách nhiệm trong khuyến nông:
– Đối tượng hành chính công: Bao gồm các bộ ngành nông nghiệp, các trung tâm nghiên cứu nông nghiệp.
– Đối tượng phi lợi nhuận tư nhân: Các tổ chức phi chính phủ địa phương và quốc tế (NGO), các tổ chức, hội đồng cộng đồng và hiệp hội, các dự án viện trợ song phương và đa phương, và các hiệp hội phi thương mại khác.
– Đối tượng vì lợi nhuận tư nhân: Các công ty thương mại (như nhà sản xuất và nhà phân phối đầu vào); các doanh nghiệp hoạt động theo mô hình nông nghiệp nhóm, trong đó nông dân vừa là người sử dụng vừa là nhà cung cấp thông tin nông nghiệp; các công ty tiếp thị và chế biến nông sản; Hiệp hội Thương mại; và các công ty tư vấn và truyền thông tư nhân.
2.3. Khuyến nông ở các nước đang phát triển
Nhiều quốc gia tiên tiến như Hoa Kỳ, Canada, Úc và Đan Mạch đang hưởng lợi từ dịch vụ khuyến nông mạnh mẽ. Tuy nhiên, ở các nước đang phát triển, dịch vụ này không luôn đáp ứng được nhu cầu của nông dân.
Hệ thống “đào tạo và tham quan” được Ngân hàng Thế giới đưa ra đã đóng vai trò quan trọng trong Cách mạng xanh ở Ấn Độ từ cuối những năm 1970, nhưng cũng gặp thất bại ở một số lĩnh vực quan trọng. Nó không phù hợp với các hệ thống canh tác đa dạng trong khu vực có nhiều mưa. Nó cũng gặp khó khăn trong việc đáp ứng các thách thức mới như cải thiện tính bền vững, khuyến khích đa dạng hóa và kết nối nông dân với thị trường.
Ở châu Phi, việc thiếu sự tập trung vào quan tâm của nông dân đã góp phần dẫn đến việc nghiên cứu kém giữa các hộ nông dân nhỏ. Một số cơ sở nghiên cứu ở châu Phi chú ý rất ít đến những hạn chế lao động của các hộ sản xuất nhỏ, những rủi ro liên quan đến đổi mới và tính sẵn có của nguồn tài nguyên.
Kết quả là, sản lượng kém và khả năng tiếp cận thị trường hạn chế việc thoát nghèo trong lĩnh vực này, với những hậu quả đáng báo động. Vấn đề này ảnh hưởng đến các hộ nông dân trẻ tuổi, khiến họ bỏ thành phố và gây áp lực tăng trưởng không đầy đủ cho cơ sở hạ tầng đô thị, đồng thời góp phần vào tình trạng không an ninh lương thực.
Vì vậy, các chương trình như nhân giống theo nhu cầu ra đời nhằm cải thiện tình hình này. Tuy nhiên, việc khuyến nông vẫn rất cần thiết và có tầm quan trọng cao.
2.4. Cách tiếp cận mới để phát triển nông nghiệp
Để giải quyết các thách thức mới và đang phát triển trong thị trường nông nghiệp, công nghệ và bền vững, chúng ta cần một cách tiếp cận mới. Đây là những điểm cần tập trung:
– Tiếp cận có sự tham gia để phát triển các dịch vụ theo nhu cầu;
– Tăng cường vai trò của nhiều nhà cung cấp dịch vụ khuyến nông;
– Xác định và phát triển chiến lược đổi mới nông nghiệp.
Công tác khuyến nông không thể chỉ do tổ chức công đảng đảm nhiệm mà cần sự tham gia của nhiều bên. Để đạt được sự phát triển và đảm bảo kịp thời cho dân số ngày càng tăng, các hộ sản xuất nhỏ phải có quyền tham gia định hình các dịch vụ mà họ cần. Ngoài ra, các rào cản đối với sự tham gia của các công ty và tổ chức phi chính phủ cần được loại bỏ để tạo nên quan hệ đối tác công tư sáng tạo.
Không chỉ ở Việt Nam mà tại các nước Đông Nam Á khác, việc khuyến nông đóng vai trò quan trọng trong ngành nông nghiệp. Vì vậy, không thể phủ nhận tầm quan trọng của khuyến nông đối với nền nông nghiệp của các nước trong khu vực.
Xem thêm: Các ngành nghề ở nông thôn – ý tưởng làm giàu không cần nhiều vốn
3. Thực trạng khuyến nông tại Việt Nam
Việt Nam là một trong những quốc gia nổi tiếng với nông nghiệp và vai trò quan trọng của khuyến nông không thể bỏ qua. Tình hình khuyến nông tại Việt Nam ngày càng được cải thiện và phát triển, nhờ việc nắm bắt xu hướng, công nghệ và phương pháp hiện đại giúp nền nông nghiệp Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn.
3.1. Những thách thức của khuyến nông Việt Nam
Trong lĩnh vực khuyến nông tại Việt Nam, phương pháp truyền thống thường chỉ dựa trên quyết định từ các nhà hoạch định chính phủ, quan chức, chính trị gia, nhà nghiên cứu và nhà lãnh đạo xã hội.
Thường thì các chủ đề được chọn không đáp ứng nhu cầu cấp thiết và cấp bách của nông dân hoặc không phù hợp với tình hình và phương tiện tài chính của những người nông dân bình thường. Chính phủ mong muốn khuyến nông đóng góp vào việc phát triển một hệ thống đáp ứng đầy đủ nhu cầu thực sự của nông dân.
Khuyến nông tại Việt Nam từ lâu đã được biết đến với các thiếu sót quan trọng trong lĩnh vực phương pháp và năng lực của nhân viên khuyến nông, mặc dù hệ thống này hoạt động khá hiệu quả về mặt kỹ thuật.
3.2. Mục tiêu của khuyến nông Việt Nam trong thời gian tới
Chương trình khuyến nông tại Việt Nam đang truyền đạt kỹ năng và thái độ cho nông dân, cán bộ khuyến nông và các nhà hoạch định chính phủ, nhằm phát triển hệ thống khuyến nông dựa trên nhu cầu thực tế. Vì vậy, chương trình muốn quy trình lập kế hoạch khuyến nông dựa trên nhu cầu thực sự của nông dân.
Chương trình được triển khai tại ba tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (An Giang, Hậu Giang và Sóc Trăng) và hai tỉnh ở Đông Nam Việt Nam (Bà Rịa, Vũng Tàu và Bình Phước). Trong mỗi tỉnh, chương trình hợp tác với Trung tâm Khuyến nông tỉnh và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh. Các hiệp hội phụ nữ và hiệp hội nông dân cũng tham gia vào chương trình.
Các Viện Nghiên cứu ĐBSCL (MDI) tại Cần Thơ và Viện Khoa học Nông nghiệp miền Nam Việt Nam (IAS) tại thành phố Hồ Chí Minh là các đối tác trong chương trình. Các nhân viên của các viện này hỗ trợ liên lạc với các tỉnh, tổ chức các khóa đào tạo về phương pháp khuyến nông và cung cấp huấn luyện cho các nhà hoạch định chính phủ, cán bộ khuyến nông và nông dân thụ hưởng.
3.3. Cách tiếp cận mới để phát triển khuyến nông tại Việt Nam
Để thực hiện cách tiếp cận từ dưới lên, chương trình đã khởi động các câu lạc bộ nông dân. Thông qua các câu lạc bộ này, nhân viên khuyến nông cung cấp và nhận thông tin theo một cách có sự tham gia.
Việc đào tạo cán bộ khuyến nông và lãnh đạo các câu lạc bộ đã được lên kế hoạch nhưng hiện tại ý tưởng sử dụng nhóm giảng viên nòng cốt ở mỗi tỉnh có vẻ hiệu quả hơn. Trong năm 2009 và 2010, đã có chương trình đào tạo “Giảng viên trên đại học nông lâm nghiệp” để huấn luyện cán bộ khuyến nông từ cấp tỉnh đến cấp thôn với phương pháp có sự tham gia. Chương trình bao gồm cả sự phát triển có sự tham gia của công nghệ mới và đổi mới, đến các khía cạnh hành chính và quản lý của câu lạc bộ nông dân (lãnh đạo, điều hành và chỉ đạo hoạt động của câu lạc bộ nông dân, thiết lập và theo dõi thực nghiệm).
Chương trình cũng giúp các dịch vụ khuyến nông và câu lạc bộ nông dân xác định và thực hiện các thí nghiệm. Hợp tác chặt chẽ với các trung tâm khuyến nông, đảm bảo sự tham gia trở thành một phần không thể thiếu của hoạt động khuyến nông. Công việc này giúp nâng cao hiệu suất sản xuất nông nghiệp bằng cách áp dụng chính sách và phương pháp đổi mới phù hợp.
Chúng tôi ủng hộ việc các tỉnh phải dành đủ thời gian và nguồn lực cho đào tạo, khóa học có sự tham gia và xem xét nhu cầu thực sự của người nông dân trong quá trình lập kế hoạch khuyến nông.
Nông lâm nghiệp là nền kinh tế chủ lực của Việt Nam, vì vậy cần có đầu tư và ưu tiên phát triển ngành nông lâm nghiệp. Chính sách khuyến nông cần được cải thiện và phát triển theo hướng mới, nhằm hỗ trợ tối đa cho nền nông nghiệp của đất nước.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khuyến nông là gì và vai trò của nó trong nông nghiệp của các nước trên thế giới, cũng như trong nông nghiệp của Việt Nam. Chia sẻ những thông tin này đến người thân và bạn bè để họ cũng hiểu rõ hơn về khuyến nông nhé. Xin cảm ơn bạn đã đọc bài viết của chúng tôi.
Đọc thêm tại: [Dnulib](https://dnulib.edu.vn/)
