Ly hợp, một bộ phận quan trọng trong động cơ xe ô tô, có vai trò truyền hoặc ngắt moment lực từ hệ thống động cơ tới hộp số. Nó cũng ảnh hưởng đến khả năng tăng tốc nhanh và mượt của chiếc xe. Vậy, ly hợp ô tô là gì? Nó hoạt động như thế nào? Hãy tìm hiểu những điều này trong bài viết dưới đây.
1. Ly hợp ô tô là gì?
Ly hợp (clutch) là một bộ phận giúp kết nối trục khuỷu của động cơ ô tô với các bộ phận khác của hộp số. Nhiệm vụ chính của bộ ly hợp là dẫn động hộp số bằng cách đóng (hợp) hoặc mở (ly) dựa theo sự điều khiển của người lái. Khi ly hợp đóng, xe sẽ chuyển động tiến, lùi hoặc dừng lại.
2. Cấu trúc ly hợp
Về cơ bản, ly hợp ô tô bao gồm 3 phần chính:
2.1. Phần chủ động
- Bánh đà
- Giá đỡ lên vỏ ly hợp
- Vỏ ly hợp
- Đĩa ép
2.2. Phần bị động
- Đĩa ma sát
- Trục bị động
2.3. Cơ cấu điều khiển để ngắt ly hợp
- Bàn đạp
- Các cần bẩy
- Thanh nối
- Khớp trượt
- Các lò ép
Cấu trúc chi tiết của ly hợp như sau:
2.3.1. Bánh đà
Bánh đà tạo ra mômen quán tính khối lượng, giúp động cơ hoạt động hiệu quả. Nó thường được khoan lỗ để có thể gắn các bộ phận ly hợp trên xe. Bề mặt của bánh đà làm bằng chất liệu dày nhằm tạo ra bề mặt ma sát và hấp thụ lượng nhiệt lớn.
2.3.2. Đĩa ly hợp (lá côn)
Đĩa ly hợp được lắp ráp với nguồn để tiếp xúc đồng đều với bề mặt ma sát của đĩa ép và bánh đà. Nó có hình tròn, mỏng và được làm từ thép.
2.3.3. Vòng bi cắt
Vòng bi cắt đóng vai trò quan trọng trong việc ngắt và kết nối ly hợp. Nó được gắn trên ống trượt và có thể di chuyển trượt dọc trục. Vòng bi cắt ly hợp hấp thụ chênh lệch tốc độ quay giữa càng cắt ly hợp và lò xo đĩa. Ngoài ra, vòng bi cắt ly hợp tự định tâm để tránh tiếng ồn do ma sát giữa lò xo đĩa và vòng bi cắt ly hợp. Vòng này cũng tự động điều chỉnh giữ cho đường tâm của trục khuỷu thẳng với đường tâm của trục sơ cấp hộp số.
2.3.4. Bàn đạp
Bàn đạp tạo ra áp suất thủy lực trong xi lanh chính. Áp suất này rồi tác động lên xi lanh cắt ly hợp để đóng và ngắt ly hợp.
2.3.5. Xi lanh chính
Xi lanh chính bao gồm cần đẩy, piston xi lanh chính, buồng chứa dầu, lò xo hãm và lò xo ly hợp. Trong quá trình hoạt động, piston trượt tạo ra áp suất thủy lực để điều khiển đóng cắt ly hợp.
2.3.6. Bàn ép và lò xo đĩa
Nắp ly hợp nối và ngắt công suất của động cơ. Nắp ly hợp có lò xo dùng để đẩy đĩa ép ly hợp vào đĩa ly hợp.
3. Các loại ly hợp thường gặp trên ô tô
Trên thị trường hiện nay, có nhiều loại ly hợp khác nhau phù hợp với thiết kế động cơ và hộp số của xe. Có thể phân loại như sau:
3.1. Dựa vào phương thức truyền momen xoắn
- Ly hợp ma sát
- Ly hợp thủy lực
- Ly hợp điện từ
- Ly hợp liên hợp
3.2. Dựa vào phương pháp tạo lực ép
- Ly hợp lò xo
- Ly hợp ly tâm
- Ly hợp nửa ly tâm
3.3. Dựa vào phương pháp dẫn động
- Ly hợp dẫn động cơ khí
- Ly hợp dẫn động thủy lực
- Ly hợp tự động thủy lực
3.4. Dựa vào phương pháp điều khiển
- Điều khiển thủ công
- Điều khiển tự động
3.5. Dựa vào trạng thái làm việc
- Ly hợp đóng
- Ly hợp mở
4. Kết luận
Đó là những thông tin cơ bản về ly hợp ô tô. Nếu quý vị có bất kỳ thắc mắc nào hoặc cần sự trợ giúp, hãy liên hệ với Dnulib ngay để được tư vấn và hỗ trợ. Hãy lái xe an toàn và cảm ơn vì đã quan tâm và theo dõi bài viết này.
