Chính sách tiền tệ, hay còn được gọi là monetary policy, đó là cách mà chính phủ sử dụng các công cụ về tín dụng và ngoại hối để duy trì sự ổn định của tiền tệ. Chính sách này đóng vai trò quan trọng trong việc ổn định nền kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng và phát triển.
Ngân hàng trung ương là cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện chính sách tiền tệ. Mục tiêu của chính sách tiền tệ là ổn định giá cả, tăng trưởng GDP và giảm thất nghiệp. Vì chính sách tiền tệ có thể ảnh hưởng đến thị trường tiền tệ và từ đó ảnh hưởng đến tổng cầu và sản lượng, nó trở thành một công cụ quan trọng để ổn định kinh tế do chính phủ sở hữu.
Công cụ của chính sách tiền tệ
Công cụ của chính sách tiền tệ bao gồm các biện pháp quản lý cung tiền như tỷ lệ dự trữ bắt buộc, nghiệp vụ trên thị trường mở và lãi suất cho vay tái chiết khấu.
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Đây là tỷ lệ tiền dự trữ mà ngân hàng trung ương yêu cầu các ngân hàng thương mại phải bảo đảm. Khi tỷ lệ dự trữ bắt buộc thay đổi, cung tiền sẽ bị ảnh hưởng. Nếu tỷ lệ tăng, cung tiền sẽ giảm. Do đó, ngân hàng trung ương có thể điều tiết cung tiền thông qua việc thay đổi tỷ lệ dự trữ bắt buộc.
Lãi suất cho vay tái chiết khấu: Đây là lãi suất mà ngân hàng trung ương cho các ngân hàng thương mại vay để đáp ứng nhu cầu tiền mặt bất thường. Khi lãi suất tăng, ngân hàng thương mại có thể thấy rằng họ không đủ dự trữ tiền mặt để đáp ứng nhu cầu rút tiền bất thường của khách hàng. Điều này khiến các ngân hàng này phải vay với lãi suất cao từ ngân hàng trung ương. Điều này sẽ khiến ngân hàng thương mại phải dè chừng và tăng việc dự trữ tiền mặt, từ đó giảm cung tiền.
Nghiệp vụ trên thị trường mở: Đây là hoạt động mà ngân hàng trung ương mua hoặc bán các chứng khoán tài chính trên thị trường mở. Ví dụ, nếu ngân hàng in thêm một triệu đồng và dùng chúng để mua trái phiếu của chính phủ trên thị trường tự do, cung tiền sẽ tăng. Ngược lại, nếu ngân hàng trung ương bán trái phiếu, cung tiền sẽ giảm.
Hạn chế của chính sách tiền tệ
Tuy có vai trò quan trọng, nhưng chính sách tiền tệ cũng tồn tại một số hạn chế. Đầu tiên, khi đầu tư tư nhân không phản ứng mạnh với lãi suất, hiệu quả của chính sách tiền tệ sẽ giảm đi. Việc điều chỉnh cung tiền qua lãi suất và ảnh hưởng đến đầu tư tư nhân, làm ảnh hưởng gián tiếp đến tổng cầu và điều chỉnh kinh tế vĩ mô.
Hơn nữa, khi lãi suất tăng, giá vốn của doanh nghiệp tăng, làm cho giá hàng hoá tăng cao và lạm phát khó kiểm soát. Vì vậy, chính sách tiền tệ sẽ không hiệu quả.
Ngoài ra, chính sách tiền tệ cũng không hiệu quả nếu chính phủ không cam kết kiểm soát việc in thêm tiền. Khi chính phủ in thêm tiền để kiểm soát lạm phát, sẽ tạo áp lực tăng ngân sách, và chính phủ có thể in thêm tiền để đáp ứng áp lực này. Điều này sẽ phản đối chính sách tiền tệ thắt chặt.
Cuối cùng, việc sử dụng chính sách tiền tệ mở rộng có thể làm giảm lãi suất quá thấp, khiến cho cá nhân không muốn gửi tiền vào ngân hàng và quyết định giữ tiền mặt. Điều này dẫn đến thiếu vốn cho vay và giảm hiệu quả của chính sách.
Đây là bản dịch của bài viết trên
Để tìm hiểu thêm về chính sách tiền tệ, bạn có thể truy cập trang web Dnulib để đọc thêm nhiều thông tin bổ ích về kinh tế và tài chính.
