Nhận thức (Perception) là một quá trình mà qua đó chúng ta tổ chức và giải thích những cảm giác của mình để hiểu ý nghĩa của một tình huống cụ thể trong đời sống. Mỗi cá nhân có thể có cách nhìn nhận và hiểu vấn đề theo nhiều cách khác nhau.
Bản chất của nhận thức
Nhiều nghiên cứu về nhận thức đã chỉ ra rằng mỗi cá nhân có thể có cách nhìn nhận và hiểu vấn đề theo nhiều cách khác nhau. Thực tế là không ai nhìn thấy được hiện thực. Chúng ta chỉ diễn giải những gì chúng ta nhìn thấy và gọi nó là hiện thực. Chẳng hạn, khi chúng ta nhìn thấy hai người nhân viên đang tranh luận ở nơi làm việc, hai người khác nhau có thể có quan điểm khác nhau về vấn đề này.
Tôi có thể cho rằng việc hai nhân viên tranh luận như vậy không được chấp nhận trong một công ty. Tuy nhiên, bạn có thể cho rằng việc tranh luận này không có gì xấu, mà đáng được khuyến khích để giúp mọi người hiểu nhau hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức
Có ba nhóm yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức của mỗi cá nhân.
Đặc điểm của chủ thể nhận thức
Khi một cá nhân nhìn vào một đối tượng và cố gắng diễn giải những gì mình nhìn thấy, sự diễn giải đó phụ thuộc vào các đặc điểm cá nhân của chủ thể nhận thức. Những đặc điểm cá nhân như thái độ, tính cách, động cơ, lợi ích, kinh nghiệm trong quá khứ, kỳ vọng, trình độ chuyên môn và văn hoá… đều ảnh hưởng đến nhận thức.
Ví dụ, nếu bạn có kiến thức về âm nhạc, khi bạn nghe một bản nhạc giao hưởng, bạn có thể cảm nhận được sự tuyệt vời của bản nhạc này. Tuy nhiên, nếu bạn không có kiến thức về âm nhạc, bạn có thể không thấy bản nhạc giao hưởng hấp dẫn và không hiểu được giá trị của nó.
Hoặc, bạn có thể muốn học trong một lớp học ít sinh viên để bạn có thể đặt câu hỏi nhiều hơn. Trong khi đó, tôi lại thích lớp học có nhiều sinh viên hơn vì tôi không thích đặt câu hỏi và tranh luận.
Đặc điểm của đối tượng được nhận thức
Các đặc điểm của đối tượng cũng có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhận thức. Những người nổi bật thường dễ được chú ý hơn trong một nhóm so với những người ít nổi bật. Những vật được sắp xếp gần nhau có xu hướng được nhận thức cùng với nhau hơn khi chúng đứng riêng lẻ.
Môi trường và tình huống cụ thể
Môi trường và tình huống cụ thể cũng ảnh hưởng đến cách chúng ta nhận thức. Môi trường, thời gian, địa điểm, ánh sáng, nhiệt độ và bất kỳ yếu tố hoàn cảnh nào khác đều có thể ảnh hưởng đến quá trình nhận thức.
Ví dụ, một phụ nữ xinh đẹp, ăn mặc sang trọng đi vào một sàn nhảy trong buổi tối có thể khiến chúng ta nghĩ rằng cô ta không tốt. Tuy nhiên, trong một tình huống khác, khi cô gái này đi vào một tòa nhà cao ốc vào buổi sáng thứ hai, chúng ta có thể nhìn nhận cô gái này như một nữ doanh nhân thành đạt chẳng hạn.
Dnulib.edu.vn hi vọng bạn đã hiểu thêm về nhận thức và các yếu tố ảnh hưởng đến nhận thức của mỗi cá nhân. Để biết thêm thông tin và tài liệu tham khảo, hãy truy cập Dnulib.
