Trong những năm gần đây, ông Đặng Lê Nguyên Vũ – chủ tịch tập đoàn Trung Nguyên đã ít xuất hiện trước công chúng. Nhưng vào tối ngày 16.6 vừa qua, ông đã bất ngờ xuất hiện tại sự kiện kỷ niệm thành lập thương hiệu và giới thiệu một dòng sản phẩm cà phê mới mang tên Trung Nguyên Legend.
Trong buổi lễ này, nhân viên của Trung Nguyên đã gọi ông Đặng Lê Nguyên Vũ bằng từ “Người” và “Vị chủ tịch tôn kính”. Điều này cũng làm cho công chúng phải chú ý. Bởi lần đầu tiên, chúng ta được biết đến ông chủ tập đoàn cà phê Trung Nguyên với một phong cách ăn mặc và xưng hô khác lạ. Ông Vũ diện một chiếc áo khoác dài màu đen, quần vải rộng thùng thình màu trắng, quấn khăn rằn, chắp hai tay sau lưng và xưng “qua”, gọi những người xung quanh là những “anh chị em”.
Vào ngày 13.8 vừa qua, ông Đặng Lê Nguyên Vũ đã có buổi gặp gỡ với một nhóm nhỏ của báo chí. Lần này, ông đã thay đổi phong cách ăn mặc, mang giày trắng, quần trắng và vest ngoài màu đen. Ông ngồi trên ghế chính giữa với tư thế ngồi thiền, các khách mời đã an tướng xung quanh ông. Bên phải và đối diện ông là 6 nhà báo, bên trái ông là 3 luật sư, những người đã tư vấn và hỗ trợ ông trong phiên toà ly hôn.
Trong buổi gặp gỡ này, ông Vũ vẫn giữ phong cách xưng hô “qua” và gọi các nhà báo ngồi đối diện là các “anh chị em”. Cách xưng hô này có phần kỳ lạ, và các chuyên gia ngôn ngữ đã có những giải thích và nhận định khác nhau về việc ông Vũ sử dụng từ “qua”.
Theo GS. Nguyễn Văn Lợi – nguyên Phó Viện trưởng Viện Ngôn ngữ học Việt Nam, từ “qua” không thuộc về ngôn ngữ văn học mà là phương ngữ miền Nam. Theo ông, từ này được sử dụng nhiều ở miền Nam, đặc biệt là trước năm 1975. “Ông Vũ sử dụng từ “qua” với ý nghĩa gần gũi và thân mật. Cách sử dụng từ này giống như xưng “tôi” nhưng có tính trung tính hơn. Nếu ở miền Nam, người ta sẽ hiểu ngay”, GS Lợi nói.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia khác cho rằng từ “qua” là thuần Việt. Theo giáo sư Lê Phương Nga, nguyên tắc dùng từ này là người nói phải lớn tuổi hơn người nghe. “Từ này theo tôi là thuần Việt vì nguyên tắc những tiếng dùng đơn không bắt nguồn từ tiếng Hán”, ông Nga nói.
PGS.TS Phạm Văn Tình – Tổng thư kí Hội Ngôn ngữ học Việt Nam cũng xác nhận rằng “qua” là phương ngữ hoàn toàn thuần Việt. Từ này được sử dụng tương tự như các từ “tao”, “thân tình”, “bỗ bã” trong việc giao tiếp giữa người lớn tuổi và những người trẻ hơn. “Qua” không phổ biến lắm, nhưng không còn xa lạ với người Việt Nam, PGS.TS Tình nói.
Riêng về việc ông Vũ sử dụng từ “qua” trong buổi gặp gỡ báo giới, PGS.TS Tình cho rằng ông muốn tạo một bầu không khí thân tình, giống như một cuộc trò chuyện. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng trong trường hợp này, việc sử dụng từ “tôi” sẽ phù hợp hơn vì buổi gặp gỡ có nhiều đối tượng tham gia và yêu cầu một tư thế trang trọng hơn.
Với sự xuất hiện trở lại của ông Đặng Lê Nguyên Vũ, công chúng đang quan tâm không chỉ đến những gì ông nói mà còn đến cách ông xưng hô. Thế nên, cách xưng hô “qua” của ông Vũ vẫn là một điều đáng để chúng ta tìm hiểu và thảo luận.
Xem thêm: dnulib.edu.vn
