Việc tổ chức tự quản trong cộng đồng dân cư đã trở nên phổ biến ở Việt Nam. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về tổ dân phố, một đơn vị tổ chức quan trọng trong cộng đồng dân cư.
Khái niệm tổ dân phố
Tổ dân phố, theo Từ điển Bách Khoa Wikipedia, là một tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư Việt Nam. Tổ dân phố không chỉ là một đơn vị cấp hành chính, mà còn là một tổ chức tự quản của mỗi cộng đồng dân cư trong một khu vực cụ thể, như một phường. Tổ dân phố cho phép người dân, bao gồm cả trẻ em, người lớn và người cao tuổi, thực hiện quyền dân chủ của mình một cách rộng rãi và trực tiếp. Tổ dân phố tổ chức cho nhân dân thực hiện các đường lối, chủ chương và chính sách của Đảng và Nhà nước.
Những điểm mới trong tổ chức và hoạt động của tổ dân phố
Tổ dân phố đã mang lại nhiều giá trị cho xã hội thông qua các hoạt động tích cực. Tuy nhiên, trong công tác tổ chức và hoạt động của các tổ dân phố vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Để khắc phục những hạn chế này, Bộ Nội vụ đã ban hành thông tư 04/2012/TT-BNV về việc quy chế tổ chức và hoạt động của tổ dân phố.
Thông tư này đã đưa ra những điểm mới, bổ sung và sửa đổi trong tổ chức và hoạt động của tổ dân phố. Dưới đây là một số điểm mới quan trọng được nêu trong Thông tư 04/2012/TT-BNV:
1. Điểm mới về tổ chức của tổ dân phố
- Mỗi tổ dân phố sẽ có một người tổ trưởng và một tổ phó.
- Nếu tổ dân phố có nhiều hơn 600 hộ gia đình, có thể cử thêm một tổ phó. Số lượng tổ phó sẽ được xác định dựa trên số hộ gia đình, chứ không phải số dân.
2. Điểm mới về điều kiện thành lập tổ dân phố
- Tổ dân phố được thành lập cần phải có từ 250 hộ trở lên đối với vùng đồng bằng. Đối với vùng núi, hải đảo và vùng biên giới, cần có từ 150 hộ trở lên.
- Tổ dân phố cần có cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội ở mức thiết yếu nhất.
3. Điểm mới về quy trình, hồ sơ thành lập tổ dân phố
- Quy trình thành lập tổ dân phố được mô tả chi tiết từ việc đưa ra quyết định chủ trương, lập đề án, trình lên các cấp chính quyền và cuối cùng là ban hành quyết định về việc thành lập tổ dân phố.
- Thời gian thực hiện quy trình thành lập là không quá 10 ngày cho Ủy ban nhân dân xã hoàn thiện hồ sơ, không quá 15 ngày cho Ủy ban nhân dân huyện thẩm định hồ sơ, và không quá 15 ngày cho Sở Nội vụ thẩm định tờ trình và hồ sơ.
4. Điểm mới về quy trình ghép cụm dân cư vào tổ dân phố
- Quy định rõ về việc ghép cụm dân cư vào tổ dân phố, bao gồm thời gian và quyền hạn của các cấp chính quyền trong quá trình xem xét và thông qua việc ghép cụm dân cư vào tổ dân phố.
5. Điểm mới về nhiệm vụ và quyền hạn của người tổ trưởng
- Đưa ra nhiệm vụ và quyền hạn chi tiết của người tổ trưởng trong tổ dân phố, bao gồm triệu tập và chủ trì hội nghị, vận động và tổ chức dân chủ tại cơ sở, và báo cáo công tác.
Điều kiện để thành lập tổ dân phố
Để thành lập một tổ dân phố mới, cần đáp ứng các điều kiện sau đây dựa trên Thông tư 14/2018/TT-BNV:
1. Quy mô về số lượng hộ gia đình
- Vùng trung du – miền núi Bắc cần từ 200 hộ gia đình trở lên.
- Vùng Đồng bằng Sông Hồng cần từ 350 hộ gia đình trở lên.
- Thành phố Hà Nội cần từ 450 hộ gia đình trở lên.
2. Những điều kiện khác
- Cần đáp ứng điều kiện thực tế của khu vực và mục đích phục vụ cộng đồng, đảm bảo ổn định cuộc sống cho người dân.
3. Các trường hợp đặc thù
- Tổ dân phố thuộc quy hoạch giải phóng mặt bằng hoặc giãn dân có quy mô từ 100 hộ gia đình trở lên.
- Khu vực biên giới và đảo, nơi diễn ra hoạt động di dân để bảo vệ chủ quyền, không áp dụng quy định về số lượng hộ gia đình.
Nhiệm vụ và quyền hạn của người tổ trưởng tổ dân phố
Người tổ trưởng tổ dân phố có nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:
1. Nhiệm vụ của người tổ trưởng
- Triệu tập và chủ trì hội nghị tổ dân phố, tổ chức công việc theo quy định.
- Vận động và tổ chức dân chủ tại cơ sở, hương ước và quy ước của tổ dân phố.
- Tập hợp và đề nghị chính quyền xã giải quyết các kiến nghị và nguyện vọng của nhân dân trong tổ dân phố.
- Lập biên bản kết quả được nhân dân quyết định công việc của tổ dân phố và báo cáo kết quả cho chính quyền địa phương.
2. Quyền hạn của người tổ trưởng
- Ký hợp đồng xây dựng công trình do dân trong tổ dân phố góp kinh phí, đảm bảo quy định của chính quyền.
- Phân công nhiệm vụ cho phó tổ trưởng và nhận lời mời họp của chính quyền cấp xã.
- Nhận bồi dưỡng, tập huấn về tổ chức và hoạt động trong tổ dân phố.
Dnulib.edu.vn cung cấp thông tin về tổ dân phố và các thay đổi mới nhất trong tổ chức và hoạt động của tổ dân phố. Hãy truy cập vào dnulib.edu.vn để tìm hiểu thêm.
