AFP là gì?
Xét nghiệm Alpha-fetoprotein (AFP) là một phương pháp xác định nồng độ protein AFP trong máu để phát hiện và chẩn đoán ung thư. AFP là một loại protein hình thành trong túi noãn hoàng và gan của thai nhi. Mức độ AFP thường cao khi em bé vừa chào đời, sau đó sẽ dần giảm đi. Tuy nhiên, ở người trưởng thành và phụ nữ không mang thai, mức độ AFP cao trong máu có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe, bao gồm ung thư gan nguyên phát.
Xét nghiệm AFP và chất chỉ điểm khối u
Xét nghiệm AFP được sử dụng để theo dõi sức khỏe và phát hiện ung thư sớm ở những người mắc xơ gan hoặc viêm gan. Nó cũng hỗ trợ chẩn đoán và loại trừ ung thư gan, ung thư buồng trứng và ung thư tinh hoàn. Xét nghiệm AFP còn có vai trò quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả điều trị ung thư và phát hiện tái phát sau điều trị. Tuy nhiên, xét nghiệm AFP không đủ để chẩn đoán ung thư một cách chính xác, thường được thực hiện cùng với các xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh khác.
Ý nghĩa kết quả xét nghiệm định lượng AFP
Nồng độ Alpha-fetoprotein trong máu có thể thay đổi tùy theo tuổi, giới tính và chủng tộc, nhưng thường nằm trong khoảng từ 0 ng/ml đến 40 ng/ml. Nồng độ AFP cao trong máu có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư gan nguyên phát (ung thư biểu mô tế bào gan). Nếu mức độ AFP vượt quá 200ng/ml ở người mắc xơ gan, có thể gợi ý ung thư biểu mô tế bào gan. Ngoài ra, sự tăng cao của AFP ở nam giới và phụ nữ không mang thai cũng có thể là dấu hiệu của một số vấn đề khác như di căn ung thư gan, ung thư tinh hoàn, ung thư buồng trứng, xơ gan, viêm gan, ataxia telangiectasia (chứng thất điều – giãn mạch) và một số loại ung thư khác nhau.
Cách thực hiện xét nghiệm định lượng AFP
Xét nghiệm định lượng AFP được thực hiện bằng phương pháp xét nghiệm huyết học, là một phương pháp an toàn và không đòi hỏi chuẩn bị đặc biệt. Trong quá trình lấy máu, có thể gặp một số tình trạng như đau, chảy máu nhẹ và bầm tím tại chỗ tiêm. Tuy nhiên, những tình trạng này thường sẽ nhanh chóng giảm đi và rất hiếm gặp những biến chứng nghiêm trọng như chảy máu nhiều, nhiễm trùng hoặc ngất xỉu.
Khi nào nên làm xét nghiệm định lượng AFP?
Xét nghiệm định lượng AFP được chỉ định khi có dấu hiệu hoặc kết quả xét nghiệm khác cho thấy một người có nguy cơ mắc ung thư gan, ung thư tinh hoàn hoặc ung thư buồng trứng. Nó cũng được sử dụng để tầm soát định kỳ ung thư gan ở những người có nguy cơ cao như suy gan, xơ gan, viêm gan B mạn tính, viêm gan C mạn tính, viêm gan do rượu, người cao tuổi hoặc sử dụng nhiều rượu bia.
Xét nghiệm AFP ở phụ nữ mang thai
Xét nghiệm AFP ở phụ nữ mang thai được sử dụng để kiểm tra sự phát triển bình thường của thai nhi. Kết quả xét nghiệm AFP ở phụ nữ mang thai có thể có giá trị tham chiếu riêng tùy theo tuổi thai. Nồng độ AFP có thể tăng nhẹ trong máu của người mẹ do AFP đi qua nhau thai và vào máu người mẹ. Tuy nhiên, mức độ AFP quá thấp hoặc quá cao trong máu của người mẹ có thể là dấu hiệu của các vấn đề bẩm sinh và di truyền như khuyết tật ống thần kinh hoặc hội chứng Down.
Việc xét nghiệm AFP tại Phòng khám Bệnh viện Đại học Y Dược 1 rất đơn giản và mang lại nhiều lợi ích cho việc chẩn đoán và điều trị ung thư. Hãy truy cập Dnulib để biết thêm thông tin chi tiết.
Tư vấn chuyên môn: BS CKI Trần Hữu Lợi
Được chỉnh sửa bởi: Dnulib
