Mỗi khi nhắc đến việc du học Mỹ, rất nhiều bạn học sinh Việt Nam vẫn chưa hiểu rõ hoặc thậm chí hiểu nhầm hai thuật ngữ “college” và “university”. Nếu bạn vẫn nghĩ “college” tương đương với hệ thống trường cao đẳng ở Việt Nam, bạn không thể ngờ sai hơn. Do đó, để cập nhật thông tin chính xác, hãy đọc bài viết này để tìm hiểu rõ hơn về hai khái niệm này.
Hệ thống đào tạo
Trước hết, các trường “college” chỉ được phép đào tạo các chương trình từ hệ Cử nhân trở xuống. Ngoài những trường “college” có chương trình cử nhân 4 năm, còn có trường “community college” cung cấp chương trình 2 năm để lấy bằng “associate”. Trái lại, các trường “university” đào tạo các chương trình từ hệ Cử nhân trở lên, bao gồm cả Thạc sĩ và Tiến sĩ.
Một số “university” có thể bao gồm nhiều “college” hoặc “school” khác nhau. Khi bạn nhập học vào một “university” nhất định, bạn sẽ tốt nghiệp từ một “college” nào đó của trường. Ví dụ, trong một “university”, bạn có thể tìm thấy “College of Business” (gồm các ngành như Kế toán, Tài chính, Tiếp thị, Quản trị kinh doanh) hoặc “College of Engineering” (gồm các ngành về kỹ sư phần mềm, vi tính, cơ khí, cầu đường, dầu khí, hóa chất), “College of Architecture” (gồm các ngành Kiến trúc), “College of Education” (gồm các ngành Sư phạm)…
Số lượng sinh viên
Số lượng sinh viên đăng ký vào “college” hoặc “community college” thường thấp hơn so với “university”. Với những bạn du học sinh, nếu bạn chọn học tại “college”, khả năng bạn gặp các sinh viên quốc tế hoặc đồng hương sẽ ít hơn so với “university”. Tuy nhiên, môi trường học tập tại “college” thường gần gũi, ấm cúng và thân thiện hơn so với “university” nơi có sự cạnh tranh cao hơn. Ngoài ra, khả năng học tập của sinh viên “college” thường đồng đều hơn do tỉ lệ chọn ngành thấp hơn và yêu cầu về năng lực học vấn không quá cao.
Quy mô lớp học
Vì “university” có nhiều sinh viên hơn “college”, lớp học đôi khi có thể đông hơn nhiều lần, có thể lên tới hàng ngàn sinh viên trong một giảng đường. Tuy nhiên, cũng có những “university” áp dụng hình thức đào tạo quy mô nhỏ chỉ giới hạn từ 15 đến 20 sinh viên trong một lớp. Vì vậy, bạn không nhất thiết phải chọn học ở “college” mới được trải nghiệm quy mô lớp học nhỏ.
Chương trình học
Do “university” có số lượng học viên lớn hơn, nên ngành học từ đó cũng đa dạng và phong phú hơn để đáp ứng nhu cầu của số đông. Đối với các lĩnh vực chuyên môn cao như Y học hoặc Luật, bạn chỉ có thể học tại “university”.
“University” sẽ có các chương trình học như dự bị đại học, Cử nhân, Thạc sĩ, Tiến sĩ. Trong khi đó, “college” sẽ có các chương trình học như Cử nhân, học lấy bằng “associate” (học 2 năm) và High School Completion (nhằm giúp những bạn chưa tốt nghiệp cấp ba đạt được bằng trung học và “associate” của Mỹ).
Các “college” thường được gọi là “Liberal Arts College” (LAC), để phân biệt với “National University” (NU). Sinh viên học tại LAC sẽ tiếp xúc với nhiều môn học hơn trong hai năm đầu, vì mục tiêu của LAC là giúp sinh viên có kiến thức đa ngành và phát triển toàn diện. Bạn không cần xác định ngành học cho tới khi hết năm hai ở LAC. Ngược lại, hệ NU yêu cầu sinh viên chọn ngành trước khi nhập học, vì vậy sinh viên sẽ tập trung vào chuyên ngành ngay từ năm đầu tiên. “University” thường là lựa chọn của những bạn học kỹ thuật nhờ tính chuyên môn cao.
Bằng cấp
“University” được phép cấp bằng Cử nhân, Thạc sĩ và Tiến sĩ, trong khi “college” chỉ được phép cấp bằng Cử nhân và “associate”. Đối với những bạn chọn học tại “community college”, sau khi tốt nghiệp 2 năm bạn có thể chuyển tiếp lên “university” để học thêm 2 năm nữa và nhận bằng Cử nhân chính quy.
Học phí
Trung bình, học phí của “college” dao động từ 4,000 (đối với “community college”) đến 60,000 USD (bậc LAC) mỗi năm, trong khi học phí cho “university” là 6,000 (cho sinh viên nội bang) đến 60,000 USD (cho sinh viên ngoại bang/quốc tế) mỗi năm. Để tiết kiệm chi phí học tập, nhiều sinh viên đã chọn học 2 năm đầu tại “community college” rồi chuyển tiếp sang “university” trong 2 năm còn lại. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể chọn học tại các trường đại học Mỹ có học phí phải chăng ngay từ đầu. Nền giáo dục Mỹ luôn có nhiều lựa chọn để mọi người có thể cân nhắc.
Cơ sở vật chất
Vì học phí thấp hơn và số lượng sinh viên không nhiều, hệ thống cơ sở vật chất tại “college” thường khiêm tốn hơn so với “university”. Ví dụ, bạn khó có thể tiếp cận các phòng thí nghiệm kỹ thuật cao cấp cho mục đích nghiên cứu tại “college”. Điều này cũng có nghĩa là các trường “college” hiếm khi xuất hiện trong danh sách những cơ sở đào tạo hàng đầu về nghiên cứu. Điểm này chỉ ám chỉ đến phòng thí nghiệm, ngoài ra còn có phòng thể dục, thư viện và nhiều phòng học khác tại “college” sẽ không nhận được sự đầu tư như tại “university”.
So sánh với quốc gia khác
Mỗi quốc gia có cách hiểu “college” khác nhau, do đó mọi người cần lưu ý điều này. Ở Anh, “college” là một phần của “university” và không cấp bằng. Ở Canada, “college” được sử dụng cho hệ thống đào tạo nghề và cấp chứng chỉ. Trong khi đó, ở Úc, các trường “college” được gọi là “Technical and Further Education” (TAFE) và chỉ cung cấp các loại chứng chỉ, còn từ “college” trong trường hợp này ám chỉ trường cấp 3.
Cách sử dụng trong văn nói
Mặc dù có nhiều khác biệt giữa “college” và “university”, nhưng khi bạn nghe ai đó ở Mỹ nói “I am going to college” (Tôi sẽ đi học đại học), thuật ngữ “college” trong trường hợp này được dùng chung cho cả “college” và “university” mà không có sự phân biệt cụ thể. Chỉ khi nói tên trường đại học cụ thể mới sử dụng từ “university”, ví dụ như “I went to Harvard University” (Tôi học tại Đại học Harvard).
Ở một số trường đại học, người ta có thể dùng từ “school” thay cho “college”, ví dụ “School of Medicine” (Trường Y) hoặc “School of Business” (Trường Kinh doanh). Tuy nhiên, khi nói đến giáo dục đại học ở Mỹ, ý nghĩa của hai từ “university” và “college” không khác biệt nhiều về mặt học thuật. Phần lớn người Mỹ sử dụng từ “college” để chỉ việc học ở cấp bậc đại học và chỉ sử dụng từ “university” khi đề cập đến trường đại học cụ thể, ví dụ như Harvard University hoặc Stanford University.
Với các sự khác biệt đã được liệt kê trong bài viết này, cần lưu ý rằng chúng chỉ mang tính tương đối vì thực tế có những “university” có quy mô rất nhỏ và ngược lại, vẫn tồn tại một số “college” được đầu tư cơ sở vật chất đủ chuẩn để nâng cấp thành “university”, nhưng không muốn thay đổi tên. Mỗi trường sẽ có thế mạnh và hệ thống đào tạo riêng, do đó bạn cần dành thời gian tra cứu kỹ trước khi quyết định.
Để chọn loại trường phù hợp với mình, bạn cần tự hỏi bản thân thích học ở nơi nào sôi động hay gần gũi, ngân sách hiện tại có hạn hẹp hay dồi dào, và thích học lớp học đông hay nhỏ. Chỉ khi bạn hiểu rõ bản thân muốn gì và cần gì thì mới dễ dàng đưa ra lựa chọn phù hợp.
Bài được viết lại bởi Dnulib vào ngày 15 tháng 11 năm 2019.
