Cập nhật lần cuối vào 21/10/2022
Xã hội hiện nay đang phát triển rất nhanh. Cạnh tranh tại các thị trường ngày càng trở nên căng thẳng và ác liệt hơn. Doanh nghiệp và công ty, dù lớn hay nhỏ, đều phải đối mặt với nhiều vấn đề về logistics như Global Logistics, E – Logistics và cả Logistics ngược (Reverse Logistics). Vậy Logistics ngược là gì? Các bước thực hiện như thế nào? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để hiểu rõ hơn về Logistics ngược.
1. Logistics ngược là gì?
1.1. Khái niệm
Logistics ngược (tiếng Anh: Reverse Logistics) đề cập đến việc đưa hàng hóa quay ngược trở lại trong chuỗi cung ứng. Hàng hóa trong Logistics ngược có thể là hàng trả về, hàng dư, hàng hỏng hoặc nguyên liệu tái chế.
Ngoài ra, Rogers và Tibben-Lembke (1999) định nghĩa: “Logistics ngược là quá trình lập kế hoạch, thực hiện và kiểm soát một cách hiệu quả dòng chảy của nguyên liệu, sản phẩm và thông tin liên quan từ các điểm tiêu thụ đến điểm xuất xứ với mục đích thu hồi lại giá trị hoặc xử lý một cách thích hợp”.
Logistics ngược đang trở thành một mô hình tiềm năng mà các doanh nghiệp hướng đến. Bởi vì đây là giải pháp giúp giảm chi phí, tăng doanh thu, nâng cao dịch vụ khách hàng và giảm tác động của các hoạt động sản xuất kinh doanh đến môi trường xung quanh. Nếu doanh nghiệp áp dụng mô hình logistics ngược thành công, đó sẽ là lợi thế cạnh tranh trong thị trường.
Bài viết liên quan: E-logistics – sự nghiệp “màu mỡ” chỉ với 5 phút tìm hiểu
1.2. Các bước thực hiện
Nguồn tham khảo: https://vilas.edu.vn/logistics-nguoc-reverse-logistics.html
Logistics ngược được thực hiện dựa trên nhiều nguyên nhân khác nhau như thu hồi các sản phẩm không bán được, các sản phẩm bị khuyết tật, đã sử dụng,… nhằm nâng cấp, sửa chữa hoặc tái sử dụng một phần. Để thực hiện Logistics ngược, cần trải qua 4 bước sau:
Bước 1 – “Tập hợp”: Các hoạt động thu hồi các sản phẩm không bán được, sản phẩm không còn nguyên vẹn, bao bì và vận chuyển về địa điểm thu hồi.
Bước 2 – “Kiểm tra”: Tại điểm thu hồi, thực hiện các bước kiểm tra chất lượng sản phẩm/hàng hóa, tiến hành chọn lọc và phân loại. Đây là bước quan trọng và cần được thực hiện kỹ lưỡng để không ảnh hưởng đến các bước tiếp theo.
Bước 3 – “Xử lý”: Sau khi thu hồi, doanh nghiệp có thể xử lý hàng hóa theo các cách sau:
- Tái sử dụng trực tiếp hoặc bán lại.
- Phục hồi sản phẩm như sửa chữa sản phẩm bị lỗi, sản xuất lại, tháo để lấy phụ tùng.
- Xử lý rác thải bằng việc thiêu đốt hoặc giảm thiểu tác động đến môi trường.
Bước 4 – “Phân phối lại”: Trong giai đoạn này, các hoạt động Logistics diễn ra như bình thường như lưu trữ, vận chuyển và bán hàng.
2. Ưu điểm và nhược điểm của Logistics ngược
2.1. Ưu điểm
- Giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp.
- Bảo vệ môi trường.
- Nâng cao sự hài lòng của khách hàng.
- Giúp quá trình Logistics xuôi đạt được hiệu quả cao.
- Xây dựng hình ảnh “xanh” cho doanh nghiệp.
2.2. Nhược điểm
- Dự báo nhu cầu khó khăn.
- Vận chuyển gặp nhiều rắc rối.
- Chất lượng sản phẩm không được đảm bảo.
3. Các loại Logistics ngược
Nhìn chung, các loại Logistics ngược tập trung vào quản lý đổi trả hàng (RPP) và các vấn đề về tái sản xuất, đóng gói, hàng tồn và giao hàng. Dưới đây là chi tiết các loại Logistics ngược:
Quản lý trả hàng: Quy trình giải quyết việc trả lại sản phẩm từ khách hàng. Quy trình này phải nhanh chóng, có kiểm soát và đơn giản nhất có thể. Đây là một yếu tố để khách hàng đánh giá công ty dựa trên chính sách đổi trả và tái vốn.
Chính sách và thủ tục hoàn trả (RPP): Các chính sách về lợi nhuận công ty chia sẻ với khách hàng. Các chính sách này phải rõ ràng và nhất quán, nhân viên phải tuân thủ.
Tái sản xuất hoặc tân trang: Bao gồm việc sửa chữa, xây dựng lại và làm lại sản phẩm, tái tạo lại (tháo rời, làm sạch, lắp ráp lại các sản phẩm).
Quản lý bao bì: Tập trung vào tái sử dụng các vật liệu đóng gói để giảm thiểu rác thải và việc tháo bỏ.
Hàng hóa chưa bán được: Xử lý việc trả lại hàng từ nhà bán lẻ cho nhà sản xuất/nhà phân phối do doanh số bán hàng kém, hàng tồn kho lỗi thời hoặc bị từ chối giao hàng.
Thêm vào đó:
- Hết thời hạn sử dụng (EOL): Các sản phẩm không còn sử dụng được nữa và không đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Các nhà sản xuất thường tái chế hoặc tiêu hủy. Đây là một thách thức đối với doanh nghiệp về mặt môi trường.
- Giao hàng không thành công: Khi giao hàng không thành công, các sản phẩm sẽ được trả lại trung tâm phân loại và sau đó chuyển về điểm xuất xứ.
- Sửa chữa và bảo trì: Đối với một số sản phẩm, khách hàng sẽ được công ty bảo trì thiết bị hoặc sửa chữa nếu sản phẩm gặp vấn đề. Điều này được thực hiện thông qua thu hồi sản phẩm bị hỏng và đổi sang sản phẩm mới hoặc sửa chữa.
4. Sự khác biệt giữa Logistics ngược và Logistics xuôi
Ở Logistics ngược có những đặc trưng cơ bản riêng biệt. Vậy Logistics ngược có gì khác so với Logistics xuôi? Bảng dưới đây sẽ cho thấy những sự khác biệt.
| Logistics ngược | Logistics xuôi |
|---|---|
| Tập trung vào việc thu hồi và xử lý hàng hóa quay ngược trong chuỗi cung ứng | Tập trung vào việc vận chuyển và xử lý hàng hóa theo hướng thuận lợi trong chuỗi cung ứng |
Nguồn: https://logistics4vn.com/reverse-logistics-logistics-nguoc-logistics-thu-hoi-la-gi
Đọc thêm bài viết liên quan: 5 điều bạn cần biết về Ngành Logistics
5. Tích hợp Logistics ngược và chuỗi cung ứng xanh
Hiện nay, Logistics ngược (Reverse Logistics) và chuỗi cung ứng xanh (Green Supply Chain) đang trở thành xu hướng và thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khái niệm này vẫn còn mơ hồ và mới mẻ.
Vào năm 2012, các tác giả N.Mishra, V.Kumar và F.T.S.Chan đã đề xuất một cấu trúc đa nhân tố cho việc tích hợp Logistics ngược vào chuỗi cung ứng xanh. Theo cấu trúc này, bộ phận Logistics ngược sẽ phối hợp với các trung tâm phân phối nhằm rà soát các sản phẩm khuyết tật hoặc qua sử dụng, phân loại sản phẩm và đưa vào tái chế, sử dụng lại,… Tóm lại, Logistics ngược đóng vai trò là trung tâm phân phối, xử lý bao bì, xử lý chất thải, tiêu thụ nhiên liệu và các yếu tố liên quan ở các bước khác nhau trong quá trình tái chế và tái sản xuất hàng hóa trong chuỗi cung ứng.
Tích hợp chuỗi cung ứng xanh và logistics ngược
Cấu trúc này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn bảo vệ môi trường. Đồng thời, tạo dựng hình ảnh cho doanh nghiệp, tăng cường năng suất, phát triển sản phẩm và cải thiện chất lượng dịch vụ cho khách hàng.
- Tìm hiểu thêm về Green Logistics: Logistics Xanh là gì? Và 4 lợi ích của logistics xanh
Tóm lại, Logistics ngược đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh. Đừng quên tìm hiểu thêm về kiến thức Logistics tại Dnulib để nắm bắt thông tin mới nhất và phát triển kỹ năng của bạn.
