Tiếng ồn ở ngõ nhỏ và đường lớn ở Hà Nội
Khi nhắc đến ô nhiễm tiếng ồn tại Hà Nội, tôi không cần phải đi đâu xa. Trong hơn chục năm qua, tôi đã trải qua những cơn ồn đến mức khó chịu không thể tránh khỏi. Ngồi ở ngõ 102 phố Ngụy Như Kon Tum, gần ngã ba cắt đường Nguyễn Tuân – quận Thanh Xuân – Hà Nội, âm thanh ồn ào đang đập vào tai tôi.
Lúc 9 giờ sáng, tiếng còi và tiếng động cơ của các loại phương tiện giao thông từ những con đường xung quanh đều vang lên. Đường Lê Văn Lương, đường Lê Văn Thiêm, đường Nguyễn Trãi, đường Nguyễn Huy Tưởng, đường Nguyễn Tuân – tất cả âm thanh này hòa quyện thành một đám tiếng ồn nặng nề, thẳng vào tai. Những tiếng ồn đó xuyên qua tường, qua cửa, qua cả kính cách âm ngoại nhập, làm xao lạng tâm hồn, không cách nào chống đỡ. Lúc đó, chỉ mong sao thời gian trôi mau, đêm nhanh đến để sự yên tĩnh trở lại. Nhưng đêm về, sự yên bình không tới. Thậm chí, ban đêm chỉ làm nổi bật thêm tiếng ồn. Lúc nửa đêm, tôi vẫn có thể nghe rõ tiếng ồn từ đường vành đai 3 trên cao đường Khuất Duy Tiến. Tiếng còi hơi khắc khổ, tiếng động cơ khô khan, tiếng xe container, xe tải lăn bánh. Những âm thanh này không ngừng vang lên qua đêm, vì con đường vành đai trên cao này được thiết kế để các xe tải nặng vận chuyển hàng đi qua thành phố. Gần ngõ 102 phố Ngụy Như Kon Tum hơn, tiếng ồn từ dự án chung cư DLC ngay ngã ba đường Nguyễn Tuân giao cắt Ngụy Như Kon Tum tràn ngập. Tiếng máy xây dựng ồn ào, tiếng va chạm của sắt thép, tiếng máy trộn bê tông. Gần đó, dự án chung cư của một tập đoàn lớn trên đường Lê Văn Lương cũng tạo ra một cơn ồn không thể chịu đựng. Tiếng hát từ những quán karaoke trên đường Nguyễn Tuân, dù có cách âm, vẫn vọng vào ngõ sâu. Trong mớ ồn ào này, tiếng rao của những người bán hàng rong phải to hơn để khách hàng có thể nghe thấy. Tiếng rao đêm nay không còn như trong văn của Thạch Lam, Vũ Bằng mà chỉ được ghi âm lại để phát qua loa. “Ai mua bánh mì? Ai mua bánh giò, bánh khúc đây” – tiếng rao qua loa rất to, lặp đi lặp lại, trên tầng cao của chung cư cũng nghe thấy. “Chỉ còn nỗi im lặng của phố khuya…”, lời hát của nhạc sĩ Phú Quang về Hà Nội dường như đã trở nên lỗi thời. Đêm Hà Nội bây giờ đã trở nên ồn ào.
Ông Đỗ Văn Trường, 80 tuổi, người sống ở ngõ 102, chia sẻ: “Tôi đã sống ở con ngõ này suốt 40 năm qua. Ngày xưa rất yên tĩnh, cả ngày lẫn đêm đều vắng lặng. Nhưng bây giờ, cả ban đêm cũng không còn yên tĩnh nữa. Nhà tôi có lắp hai lớp cửa kính, nhưng tôi vẫn có thể nghe rõ tiếng ồn, ảnh hưởng đến sức khỏe của tôi.”
Những âm thanh này chỉ là ở những ngõ nhỏ, phố nhỏ, còn ở những con phố lớn của Hà Nội thì tình hình ra sao?
Tôi đã mượn một thiết bị đo độ ồn chuyên dụng và cùng một người bạn trải nghiệm mức độ ồn trên các con đường Hà Nội. Vào lúc 14 giờ trên đường Nguyễn Trãi, tiếng còi của các phương tiện giao thông kêu lên ồn ào. Thiết bị đo đạc được mức độ ồn là trên 80 đề-xi-ben (dB) – tương đương với tiếng ồn khi một tàu hỏa chạy bằng dầu diesel. Nếu một người trưởng thành phải tiếp xúc với tiếng ồn trên 64 dB, nguy cơ tăng huyết áp tăng gần 90% so với bình thường. Nếu mức độ ồn vượt quá 70 dB, nguy cơ bị nhồi máu cơ tim sẽ tăng lên.
Tại Hà Nội, tình hình ô nhiễm tiếng ồn rất nghiêm trọng. Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường đã thực hiện nghiên cứu và phân tích tại 12 con đường chính và nút giao thông tại Hà Nội, cho thấy mức độ tiếng ồn trung bình vào ban ngày vượt quá tiêu chuẩn cho phép từ 7,8 đến 8,1 dBA, vào ban đêm còn vượt quá tiêu chuẩn từ 10-20 dBA.
30 con đường ở TP Hồ Chí Minh vượt mức độ tiếng ồn cho phép
So với Hà Nội, mức độ ô nhiễm tiếng ồn ở TP Hồ Chí Minh còn nghiêm trọng hơn. TS Nguyễn Đình Tuấn, giảng viên Trường Cao đẳng Tài nguyên và Môi trường TP Hồ Chí Minh đã tiến hành đo tiếng ồn tại 150 điểm quan trắc trên 30 con đường của TP và kết luận rằng: “Tiếng ồn ở mọi nơi, mọi lúc ở đây đều vượt quá mức độ cho phép”.
Theo kết quả đo, trên những con đường có lưu lượng xe cao, hầu hết các lần đo đều vượt quá tiêu chuẩn; và trên các con đường khác, cũng không có kết quả khả quan hơn. Đáng lo ngại nhất là, ngay cả vào ban đêm, từ 10 giờ tối đến 6 giờ sáng, mức độ tiếng ồn vượt quá giới hạn nhiều lần.
Tất cả các lần đo tại sáu trạm quan trắc bao gồm: ngã tư An Sương, ngã sáu Gò Vấp, vòng xoay Hàng Xanh, Đinh Tiên Hoàng – Điện Biên Phủ, vòng xoay Phú Lâm và ngã tư Huỳnh Tấn Phát – Nguyễn Văn Linh đều vượt quá mức tiếng ồn cao nhất cho phép là 75 dB.
Đáng lo ngại hơn, mức độ tiếng ồn ở TP Hồ Chí Minh đang gia tăng nhanh chóng. Theo TS Nguyễn Đình Tuấn, trong ba nguồn gây ồn chính là hoạt động công nghiệp, giao thông và xây dựng dịch vụ, nguyên nhân chính của sự tăng mức độ ồn đến từ giao thông. Trong những năm gần đây, số lượng xe cá nhân tại thành phố này tăng 10% mỗi năm và nhu cầu sử dụng xe cá nhân dự kiến sẽ tiếp tục tăng, tạo ra tình trạng ùn tắc giao thông trầm trọng, càng làm gia tăng ô nhiễm tiếng ồn.
Ngoài ra, tiếng ồn từ những quán karaoke, loa kéo và loa công suất lớn từ các trung tâm thương mại, siêu thị đua nhau thể hiện sản phẩm của họ, làm gia tăng mức độ ô nhiễm tiếng ồn vượt quá khả năng chịu đựng của dân cư. Trong nhiều khu dân cư, vào các dịp lễ, Tết, hoặc trong thời gian giãn cách xã hội do dịch Covid-19, không phân biệt thời điểm nào, các dàn karaoke thường phát những âm thanh từ nhạc vàng, nhạc trẻ, nhạc xẩm… Nhiều hàng xóm cảm thấy khó chịu với âm thanh đến từ loa công suất lớn, như “Vùng lá me bay” hay “Đắp mộ cuộc tình”…
Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND thành phố Hồ Chí Minh, đã chia sẻ trong cuộc gặp với chủ tịch các phường, xã, thị trấn năm 2021: “Tôi nhận được nhiều tin nhắn về “quỷ dữ” karaoke lúc 10 giờ tối. Những người dân đã làm việc cả ngày, đến tối đã phải chịu đựng những cuộc tra tấn từ những cuộc hát karaoke tự phát, đó không thể chấp nhận được. Các địa phương, các cơ quan, ngành cần nhận trách nhiệm của mình trong vấn đề này; cần nhìn thấy đây là một vấn đề nghiêm trọng, không phải chuyện bình thường”.
Trong môi trường cạnh tranh khốc liệt của thị trường, các trung tâm thương mại đua nhau giới thiệu sản phẩm với loa công suất lớn ngay tại mặt đường. “Con gà nào cũng gáy”, không có loa nào để loa nào, tất cả mở tiếng to, tạo ra những mớ âm thanh chói tai, làm khắc hạ dân cư khắp nơi.
Anh Nguyễn Hữu Khánh, người sống ở chung cư Độc lập A, quận Tân Phú, chia sẻ: “Cụ Nguyễn Bình Khiêm đã có câu: “Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ/ Người khôn người đến chốn lao xao”. Nhưng bây giờ, muốn “dại” cũng rất khó, tìm nơi yên tĩnh, vắng vẻ ở Sài Gòn lúc này là điều cực kỳ khó khăn, chỉ có chốn lao xao, ồn ào, không chịu ngừng.”
Ô nhiễm tiếng ồn và ô nhiễm không khí đã trở thành những tên sát nhân ẩn trong bóng tối, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân. Theo PGS.TS Nguyễn Duy Bảo, nguyên Viện trưởng Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường (Bộ Y tế), ô nhiễm tiếng ồn có tác động xấu đến sức khỏe tâm lý, gây căng thẳng và mệt mỏi kéo dài, làm rối loạn giấc ngủ, gây đau đầu, khó ngủ, mất tập trung, phân tâm, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tim mạch, hệ thần kinh. Hơn nữa, ô nhiễm tiếng ồn có thể làm giảm thính lực và gây tăng huyết áp, từ đó dẫn đến các bệnh về tim mạch. Mỗi năm, tiếng ồn kéo dài gây ra khoảng 12.000 trường hợp tử vong sớm ở các nước châu Âu.
Hiện chưa có thống kê chính thức về số ca tử vong hàng năm do ô nhiễm tiếng ồn gây ra ở Việt Nam, nhưng các vụ án liên quan đến tiếng ồn đã ngày càng tăng. Mặc dù tiếng ồn nguy hiểm như vậy, nhưng tại sao vẫn khó giải quyết và chưa thể đẩy lùi?
Chúng tôi đã chỉnh sửa bài viết này tại: Dnulib để cung cấp cho bạn thông tin chất lượng!
