Xác định viết chính xác từ “xe”
Trong tiếng Việt hiện nay, có hai cách viết khá phổ biến: xe chỉ/se chỉ, xe duyên/se duyên, xe tơ/se tơ, xe dây/se dây… Cùng nhau tìm hiểu xem từ nào là đúng nhé.
Tìm hiểu về “se chỉ” và “se duyên”
Trên sách báo, chúng ta thường gặp các ví dụ như “Thúy Hoàn vừa cho ra mắt album với chủ đề ‘Se chỉ luồn kim'” (Báo Đại Đoàn kết); “Nghệ sĩ Thúy Hoàn ra mắt album quan họ ‘Se chỉ luồn kim'” (Tạp chí Đại biểu Nhân dân) hay “Se Chỉ Luồn Kim – Thanh Kim Huệ Giang Châu” (zingmp3.vn). Với “se duyên”, cũng có nhiều ngữ liệu gồm “Cám ơn Hẹn hò VnExpress đã se duyên cho vợ chồng tôi” (VnExpress); “Khúc hát se duyên” (Vietnamnet); “Chàng trai se duyên cho ốc sên bằng cách đá ‘tình địch'” (Tuổi trẻ); “Se duyên” cho hoa bưởi (báo Nhân dân); Cái tên se duyên ở Tổng cục Kỹ thuật (báo Quân đội Nhân dân); “Tận thấy việc ‘se duyên’ cho loại quả quý hiếm…” (báo Tiền phong); “Cẩn trọng chuyện tình ‘se duyên’ từ mạng xã hội” (Lao động); “Se duyên bún và dưa hấu” (VTV); Nông dân ‘se duyên’ cho cây bưởi ở Hà Tĩnh (VTC); “Chú mèo Mac và phi vụ se duyên” (VOV),…
Từ điển tiếng Việt và sự thống nhất
Nếu tra từ điển, chúng ta không tìm thấy “se chỉ”, “se duyên”, “se tơ”, hay “se dây” trong bất kỳ cuốn từ điển tiếng Việt nào phát hành trước và sau năm 1945. Các từ điển tiếng Việt đều ghi nhận viết “xe chỉ”, “xe duyên”, “xe tơ”, “xe dây”… Có thể thấy rõ sự thống nhất này trong hai cuốn từ điển tiếng Việt đại diện cho hai thời kỳ lịch sử khác nhau:
-
Việt Nam tự điển (Hội Khai trí Tiến đức – 1931): “xe • Làm cho xoắn lại <-> Xe chỉ. Xe tơ. Nghĩa bóng: Tác hợp cho hai người lấy nhau <-> Ông tơ sao khéo xe quàng xe xiên. Văn-liệu: Ngày dưng thì chẳng xe gai, Đến khi nước lớn, mượn chài ai cho (C-d). Đào non sớm liệu xe tơ kịp thì (K). Cùng chàng kết tóc xe tơ những ngày (K). Tay nguyệt-lão chẳng xe thì chớ, Xe thế này có dở – dang không (C-d)”.
-
Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên – Vietlex – 2018): “xe • đg. 1 làm cho các sợi nhỏ xoắn chặt với nhau thành sợi lớn. xe chỉ <-> xe dây thừng <-> dã tràng xe cát <-> “Ai cho trúc nọ lộn tre, Ai đem chỉ gấm mà xe tim đèn.” (Cdao). 2 [vch] làm cho kết đôi với nhau thành vợ chồng. duyên trời xe <-> kết tóc xe tơ <-> “Ai xinh thì mặc ai xinh, Ông Tơ chỉ quyết xe mình với ta.” (Cdao)”.
Vậy nếu dựa vào từ điển và nguyên tắc, chúng ta nên viết “xe chỉ”, “xe duyên”, “xe tơ”, “xe dây” và không sử dụng “se chỉ”, “se duyên”, “se tơ”, “se dây” vì chúng là sai chính tả.
Đoạn này đã được chỉnh sửa bởi Dnulib.
